.webp){kind=icon}
Преку „Спајдермен“, другите јунаци на „Марвел“ и „Ѕвездени патеки“, до црвениот тепих на оскаровските церемонии во повеќе наврати - македонското студио ФХ3Х е меѓу лидерите во 3Д-индустријата во регионот на Југоисточна Европа. Анализираме кој е кој во овој бизнис во регионот и како се позиционирани македонските компании. Впрочем, во извештајот на аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ стои дека македонското студио ФХ3Х (FX3X) прераснало во една од најголемите куќи за визуелни ефекти и анимација во Југоисточна Европа. ФХ3Х нуди голем број услуги во 3Д-анимацијата, наменети главно за големи холивудски студија.
Во анализата се осврнуваме прво на нив. Подемот на ФХ3Х придонесе компанијата во септември лани да добие и нов сопственик. Сега е во сопственост на британско-канадското „Студио синесајт“ (Studio Cinesite), кое е едно од најпознатите светски студија за визуелни ефекти, со канцеларии во Англија, Германија и Канада
Продажбата на ФХ3Х се случи по годината кога компанијата оствари раст на продажбата од над 93 отсто, или близу три милиони евра. Со ваквите бројки е меѓу најдобрите во регионот Адрија, според податоците на нашиот аналитички тим.
Глобалниот пазар на 3Д-анимацијата на крајот на 2021 година се проценуваше на околу 16 милијарди американски долари. Пазарната вредност е зголемена за 11 отсто во споредба со 2020 година. Трендот на раст, според проекциите на нашиот аналитички тим, ќе продолжи и во наредниот период, или за уште дополнителни 11 отсто до 2026 година.
Главни двигатели на таквиот раст се зголемената употреба на визуелни ефекти во филмовите и медиумите воопшто, но и сè почестото користење на 3Д-анимациите. Регионот, според нашите аналитичари, и во наредниот период ќе биде конкурентен на овој план, затоа што расте потребата за овие услуги.
„Главен фактор што оди во корист на играчите од регионот Адрија е нивната ценовна конкурентност. Веруваме дека регионот ќе биде сведок на повеќе инвестиции во 3Д-анимација во следниот период. Постои закана од компании и индивидуалци што нудат поевтини услуги на исток. На пример Индија, која е многу поконкурентна во однос на цената од овој регион. Сепак, сегашната концентрација на меѓународни играчи во регионот Адрија, како и значителниот капитал што е веќе вложен тука, оди во корист на регионалниот пазар“, пишуваат нашите аналитичари во извештајот.
Регионот Адрија е многу профитабилен за производство на ваква содржина, затоа што филмските компании добиваат стимулации како даночни олеснувања за снимање во регионот.
„Бидејќи снимањето и продукцијата се сложен и скап процес, компаниите претпочитаат да го завршат на едно место. На пример, Белград стана главна локација за снимање плејада ТВ-емисии и филмови поради ниските трошоци за снимање, атрактивните локации погодни за филмови, достапноста на опремата и квалификуваната работна сила со пониска цена. Филмските компании добиваат и 25 отсто поврат на влогот. Голем број студија од целиот свет се концентрирани во Белград, стимулирајќи ја побарувачката и за продукциски и за постпродукциски услуги“, стои во анализата.
Нашите аналитичари анализираа девет компании од овој регион што нудат различни производи од анимирани филмови, видеоигри и реклами. Тие во 2021 година покажаа просечен раст на продажбата во износ од 69,9 отсто во 2021 година и збирна продажба во износ од 52,4 милиони евра, по тешката 2020 година, кога поради пандемијата имаше прекини во работата.
Веб-страница на ФХ3Х
Македoнската ФХ3Х во овој контекст покажува супериорно ниво на поврат на капитал од над 50 отсто, следна е словенечката „Нуфрејм“.
Нивоата на задолженост се различни. Генерално, играчите во регионот презедоа повеќе долгови во 2021-та споредено со нивните европски и американски колеги, а ова особено важи за помалите студија, како „Бројка“, „Диедра“ и „Киоск студиос“, кои се задолжија повеќе во 2021 година.
Новоформираните студија, како „Илбес“ (Иерволино) во Србија, исто така имаат поголем долг поради инвестициите во проширувањето.
Од европските играчи на овој пазар, нашите аналитичари се фокусираат на француски „Гаумонт“ и италјански „ТВ Мондо“, кои главно произведуваат анимирани содржини и прикажуваат подобри резултати од американските колеги.
Од американските, анализата ги опфаќа „Дизни“, „Комкаст“ и „Нетфликс“. Тие имаат силни финансиски резултати во последно време, и покрај тоа што на пример, кај „Нетфликс“, бројот на претплатници има надолен тренд, сепак потенцијалот за развој на индустријата останува позитивен.
