.webp){kind=icon}
Драматично пораснаа приносите на државните обврзници. На последната аукција, на која Министерството за финансии издаде 15-годишни хартии од вредност, каматата изнесува пет отсто. Тоа е значајно зголемување од почетокот на годината, кога за државните обврзници што достасуваат на 15 години државата плаќала камата од 0,9 проценти. Растечката инфлација и поскапувањето на капиталот, поради мерките на централните банки што ја затегнуваат монетарната политика, резултира со зголемување на цената на позајмувањата за Македонија.
Во вторникот Македонија се задолжи со нови 70 милиони евра преку државни записи и обврзници. Секако, вчера стигна веста дека Народната банка запиша благајнички записи за 145,6 милиони евра со новата зголемена стапка на основната камата од 4,25 проценти, позиционирани за 75 базични поени погоре од претходното ниво. Според податоците објавени на веб-страницата на Народната банка на Македонија (НБРМ), каматите за задолжувањето кај сите три инструменти растат со секоја нова аукција, како резултат на затегнувањето на монетарните политики од страна на централните банки.
Задолжувањето од државните обврзници изнесува 12,3 милиони евра, рокот на достасување е 2037 година, а каматата стигна до пет отсто.
Долгот од државните записи што се со рок на достасување од една година се зголеми за околу 58 милиони евра, каматата стигна до 2,9 отсто.
Вчера беа запишани благајнички записи со рочност од 28 дена, на износ од 145,6 милиони евра и камата од 4,25 отсто, што е највисоко ниво по глобалната финансиска криза пред 12 години.
Домашното задолжување е најскапо по 2010 година
Најголем раст на каматата годинава има кај државните обврзници. Во јануари таа изнесувала 0,9 отсто. Во вторникот Министерството за финансии се задолжи со камата од пет отсто. На овој начин во текот на 2022 година земјава позајмила вкупно 142, 6 милиони евра. Тие се со рок на достасување од 15 години, односно 2037 година.
Во текот на оваа година Македонија најмногу се задолжувала со државни записи. Долгот преку овој инструмент се зголемил за 450 милиони евра, тие достасуваат за враќање идната година. Каматата кај државните записи од 0,40 отсто во јануари стигна до 2,90 отсто во вторникот.
Нето-задолжувањето од благајничките записи годинава изнесува околу 300 милиони евра. Благајничките записи достасуваат за 28 дена и практично државата запишува толку или нешто повеќе од тоа што треба да го врати веднаш. Годинава биле запишани 1.456 милиони евра, а вратени 1.152 милиони евра. Каматата е таа што ја одредува НБРМ. По вчерашното најголемо зголемување, сега изнесува 4,25 отсто, а на почетокот на годинава изнесуваше 1,25 отсто. Од април досега централната банка седум пати ја зголеми оваа каматна стапка за зауздување на инфлацијата.
Задолжувањето допрва ќе поскапува
НБРМ првпат ја зголеми референтната камата во април ,од 1,25 на 1,50 отсто. Потоа следуваа уште шест зголемувања, за да се стигне до моменталните 4,25 отсто. Вчерашниот потег на НБРМ во изјава за „Блумберг Адрија“ го најави гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска по последното зголемување на каматите од страна на Европската централна банка (ЕЦБ), на крајот на минатиот месец. Тогаш Бежоска кажа дека се следат податоците за инфлацијата (која, во меѓувреме, во октомври достигна рекордни 19,8 отсто) и, во зависност од нив, кон средината на ноември повторно ќе ја реоценат поставеноста на Народната банка. Тоа резултира со најновото зголемување на каматната стапка вчера.
Растот на основните камати од страна на ЕЦБ го турка нагоре ЕУРИБОР, односно каматната стапка по која банките една на друга си позајмуваат пари. Тоа е најважната референтна каматна стапка на европскиот пазар со пари, која ги одредува цената и каматите речиси на сите видови финансиски производи.
Во една од неодамнешните анализи на тимот аналитичари на „Блумберг Адрија“ се наведува дека вистинскиот раст на ЕУРИБОР и сите други камати допрва почнува.
„Пазарите очекуваат шестмесечниот ЕУРИБОР да биде околу 3,3 отсто во јуни 2023 година, наспроти 1,9 отсто сега“, проценија неодамна нашите аналитичари.
Поради сѐ повисоките трошоци за задолжување, еврозоната веќе тргна кон рецесија, а забавување на економската активност се очекува и во земјава.
Според домашните експерти, подобро е да се заузди инфлацијата и по цена на блага рецесија. Професорот Никола Поповски вели дека во моментов стануваат нормални прогнозите за двоцифрена инфлација и в година, откако сега поминуваме низ период на инфлација од стапка од речиси 20 отсто.
МИА
„Можеби треба да се размислува, кога бараме разлика помеѓу причините и поводите за нешто, дека можеби војната во Украина е само повод за појавата на инфлацијата во светот, можеби не и директна причина. Се отвора прашањето дали предолго време економистите во светот се надевале дека инфлацијата сама по себе ќе се контролира на некое ниско ниво, без надлежните да вложат дополнителни напори. Сметам дека е поприфатливо да се заузди инфлацијата сериозно, па ако е потребно, да опстојува една или две години мала рецесија во економијата, отколку да продолжи инфлацијата, која со себе носи многу поголеми проблеми, а за сметка на губењето на 1-2 отсто од потенцијалниот раст во наредната година, кој, пак, евентуално би се претворил во 0,5 или 1 отсто негативен раст. Во Македонија постои свесност дека моменталниот раст го одржуваме на некое ниво, кое не значи ништо многу или изнесува од 2 до 2,5 отсто, со перспективи исто толку да биде и во наредната, 2023 година, но сите други индикатори во економијата ни станаа стравично лоши. Од ова се добива еден вкупен контекст на влошување на индикаторите, во кој може да се случи – инфлацијата висока, а индикаторите уште полоши. Затоа, може да се бара излез, барем инфлацијата да се зауздува колку што е тоа можно во наши раце“, рече Поповски.
