.webp){kind=icon}
Коронавирусот беше кобен за многу туристички чартер-агенции. Две години по избувнувањето на пандемијата, кралицата на јадранскиот чартер Катица Хауптфелд вели дека оваа година нивните деловни резултати ќе се приближат до времињата пред коронавирусот. Годинешниот шпиц на сезоната е целосно распродаден, задоволна е.
Кога избувна пандемијата во 2020 година, многу се зборуваше за кошмарите што ги доживуваа луѓето на бродовите за крстосување низ светот. Никој не можеше да излезе од бродот, многумина се заразија со коронавирусот и така во неизвесност чекаа и се надеваа.
Низ кошмар во тоа време поминуваше и Катица Хауптфелд, таканаречената кралица на јадранскиот чартер, која повеќе од три децении нуди крстосувања преку агенцијата „Катарина лајн“. Компанијата почнала со дрвени бродови во 1992 година, за до денес флотата да порасне на педесетина брода во шест различни категории. Нивни највредни бродови се „делукс супериор“. Станува збор за бродови долги околу 50 метри и широки околу 10 метри. Имаат 12 такви, а секој, како што вели сопственичката, денес вреди повеќе од три милиони евра.
Во годините пред пандемијата, агенцијата остварувала приходи од речиси четириесет милиони евра. Коронавирусот им уништил сè, тие практично немале никаков приход. „Изгубивме многу деловни партнери, пропаднаа многу хотели и агенции. За среќа, дотогаш веќе имав заштедено многу, бидејќи штедев за изградба на хотел во Опатија, па дел од тие средства ни помогна да преживееме“. Хауптфелд ја фали владата за помошта од 4.000 куни (530 евра) по лице во кризните времиња, бидејќи без тоа, како што вели, би било многу потешко.
„Бидејќи немавме работа, тоа време го искористивме за т.н. домашно чистење. Малку ја подобривме понудата, видеоматеријалите ги преведовме на сите можни јазици. Правевме работи за кои вообичаено немаме време“.
Сепак, тие преживеаја и подготвено продолжија понатаму, враќајќи се на претпандемиските нивоа.
„Сè уште не сме го завршиле финансискиот извештај за 2022 година, но бевме на околу 70-80 отсто од приходите, сè уште не сум сигурна колку точно. Оваа година ќе се доближиме до 2019 година, се надевам и дека ќе ја достигнеме“.
Bloomberg Businessweek Adria
За време на пандемијата малку го намалиле бројот на вработени, сега имаат над 50 вработени. „Среќна сум, имаме бебибум во фирмата, што е добро за нашиот наталитет, но повторно сме во потрага по вработени. Неодамна вработивме една Украинка од Киев што работела во тамошна агенција“.
Распродадена сезона
Хрватска е популарна дестинација за одмор во регионот. На проблемите предизвикани од коронавирусот им дојде крајот. Шпицот за оваа сезона, како што вели водечката жена на хрватскиот туризам, е целосно распродаден.
Во однос на бројот на пристигнувања и ноќевања, во првите три месеци од годинава меѓу странските гости доминираат соседните словенечки гости, кои оствариле близу 10 отсто од сите ноќевања. По нив следуваат гостите од Германија, потоа од Босна и Херцеговина и од Австрија, на кои отпаѓаат меѓу шест и седум отсто од ноќевањата.
Bloomberg Businessweek Adria
Иако сѐ уште е многу рано за каква било сериозна процена за претстојната туристичка сезона, бројките од првите три месеци сепак влеваат оптимизам за уште една успешна година.
Закана - конкуренцијата од Турција
За мај имаат уште места, но тогаш морето сѐ уште не е толку топло, па тој податок не ги загрижува. Она што сепак малку ги загрижува се конкурентите од Турција. „Државата им помага на нивните туристички агенции да привлечат луѓе во претсезоната. Со цените не можеме да им конкурираме, едноставно немаме можност да понудиме лет и една недела пловење со крузер за неколку стотици евра, кај нас веќе го нема тоа“.
Цените за полупансион на нивните најлуксузни бродови се движат од две до три илјади евра дневно, во зависност од месецот, а на дрвените бродови цените се под 1.000 евра дури и во главната сезона.
Нивни гости се претежно Американци, Канаѓани, Англичани и Австралијци, кои претпочитаат полуксузни бродови, додека поевтините дрвени бродови привлекуваат млади луѓе од Австралија и Нов Зеланд.
Хауптфелд сака да им се јават деловни луѓе. „Ние често можеме да им подготвиме тридневна понуда, на пример за некое деловно дружење, семинар или тим билдинг. Еден бизнисмен ми рече: ’Овде никој не може да ми избега. Во хотелот измислуваат нешто и си одат, овде не можат така’“.
Луксузни хотели
Бродовите не се единственото нешто со кое се занимава „Катарина лајн“. Во тек е и изградбата на нивниот луксузен хотел во Опатија. Сопственичката не сака да ни открива премногу детали, го посочува она добропознатото - „со мајсторите никогаш не се знае“. Сè уште не понудиле можност за резервација на сместување бидејќи хотелот не е довршен. „Сериозно му пристапивме на тоа, не сакаме да ни се случи она што им се случи на многумина - однапред да ги распродаваме капацитетите или да даваме некакви изјави, а на крајот да не излезе ништо од тоа.
Тие не се откажаа од проектот бутик-хотел во Дубровник, туку го ставија на чекање. Коронавирусот ги забави, Опатија е приоритет. „А и сѐ поскапе, изградбата на хотелот во Опатија чини двојно повеќе од планираното“.
Целогодишен туризам?
Иако хрватските власти често прибегнуваат кон терминот „целогодишен туризам“, таа визија за туристичката иднина изгледа доста далечно. Не поради туристите, нив ги има во изобилство.
„За да ја продолжиме сезоната, дури и на бродовите, треба да има поголема активност на островите. А таму сѐ е затворено, бидејќи таму луѓето работат само сезонски. Кога би работеле во текот на целата година, работодавците би плаќале премногу данок, па затоа вработуваат само сезонски работници. А ние носиме гости во Раб и сѐ е затворено, одиме на Корчула - таму сезоната е веќе мртва од 15 септември, а ние возиме уште еден месец“, истакнува Хауптфелд.
Bloomberg Businessweek Adria
Државата, како што смета таа, мора да ги намали давачките за тие вонсезонски месеци, за да се исплати да се држат отворени локали, вака не се исплати тоа. А тоа е поразително за земја што сака да има целогодишен туризам. „Како да сме во средниот век и не можеме да решиме некои работи“.
Но оптимизмот не ја напушта, таа и понатаму работи по осум часа дневно, а признава дека понекогаш и малку подолго. Сепак, тажно е што младите не се свесни што значи да се работи во туризмот. „Денес повеќето млади бараат ’квалитет на животот’, сакаат да бидат слободни за викенди, а во туризмот тоа е многу тешко. Младите сакаат да ги завршат своите осум часа и да имаат што е можно помирен живот“.
Токму затоа во март потпишала договор со деканот на Факултетот за менаџмент во туризмот и угостителството од Опатија. Тие се договориле „Катарина лајн“ да ги прима нивните студенти на стручна практика во траење од два месеца. „Најдобро е кога вработените можете сами да ги едуцирате“, вели таа низ смеа.
„Без работа и труд нема ништо.Но мора да имате и малку храброст“.
Преведе Сузана Митревска
