.webp){kind=icon}
Машините што лесно поместуваат различни производи, без да ги испуштат или скршат, би можеле да ги трансформираат складиштата.
Амазон.ком, компанија што брзо менува многу работници платени по час, веќе долго смета дека еден ден ќе остане без работна сила што би можела да ја ангажира во своите складишта во Соединетите Американски Држави. Ова е егзистенцијален проблем за компанијата што своето име го изгради на брза и сигурна испорака. Складиштата на гигантот за електронска трговија се делумно автоматизирани, но Амазон сепак зависи од стотици илјади работници што работат заедно со машините.
Едно од решенијата, се разбира, е да се набават повеќе роботи. Меѓутоа, инженерите со години се трудат да го достигнат нивото на вештина на човечките раце. Изгледа дека Амазон го реши овој проблем со развивањето на Спароу (Sparrow), жолта роботска рака за која компанијата тврди дека може да собере милиони различни предмети без да ги скрши или испушти.
Спароу е жолта роботска рака која, според компанијата, може да подигне милиони различни видови производи без да ги здроби или испушти. Фото: Bloomberg Mercury
Од Амазон не соопштија на кој начин Спароу и сличните машини ќе направат пресврт во бизнисот. Сепак, поднесоците до заводот за патенти, корпоративните блогови и коментарите од официјални лица го откриваат патот по кој компанијата планира да оди во иднина. Роботите ќе оставаат и земаат предмети, ќе ги преместуваат спакуваните кутии во колички за испорака, а нив ќе ги пренесуваат во камиони - сето тоа денес го прават луѓе. Технологијата сè уште е несовршена, а за целосна примена ќе бидат потребни години. Автоматизираните системи би можеле од основа да го променат Амазон, кој со текот на времето порасна и стана втор најголем приватен работодавец во САД, веднаш зад „Волмарт“ (Walmart). Во многу градови, Амазон е стандардна опција за работниците без вештини што се бараат на пазарот или за оние што неодамна останале без работа.
Автоматизацијата на логистичките операции ќе бара промена на едноставните коцкести складишта што Амазон ги градеше низ целата земја. „Блумберг њуз“оваа година извести дека компанијата тајно откупила илјадници хектари земја за да изгради индустриски капацитети во близината на големите градови. Дел од тоа земјиште е наменет за изградба на нова генерација повисоки складишта, со повисок степен на автоматизација, кои ќе ги развива компанијата.
Ако успее овој план, во тие складишта ќе бидат вработени помалку специјализирани тимови, кои ќе бидат составени претежно од техничари. Чувствителни на критиките дека автоматизацијата ќе ја избрише потребата од илјадници работници, од компанијата тврдат дека процесот ќе им овозможи на работниците да се занимаваат со постимулативни задачи и дека складиштата ќе станат побезбедни - што не е небитно, со оглед на тоа под колку строга контрола се наоѓа компанијата поради високата стапка на повреди на работа.
„Откако пред 10 години ја воведовме роботиката во нашите погони, отворивме стотици илјади нови работни места и креиравме дополнителни 700 категории на работни места што го поддржуваат нашиот технолошки напредок“, рече портпаролот на Амазон, Ксавиер ван Чау, во соопштение испратено по имејл. „Вработените во Амазон низ светот работат рамо до рамо со роботите и ќе продолжат да го прават тоа во иднина, подобрувајќи ги и безбедноста при работа и услугите што им ги нудиме на потрошувачите“.
Џо Квинливан, потпретседателот во чија надлежност се тимовите за роботика и логистика на Амазон. Фото: Bloomberg Businessweek
Во почетокот на ноември, Џо Квинливан, потпретседателот во чија надлежност се тимовите за роботика и логистика на Амазон, стоеше на бината поставена за таа пригода во фабрика во предградието на Бостон. Во оваа фабрика се наоѓа најновата генерација на роботи за работа во складиште, а во неа исто така се вработени и голем број инженери што работат на развој на нови технологии. „Ова е голема вест“, рече тој додека на видеоснимката се гледаше како Спароу вади предмети од пластична кеса и ги става во други канти. Тој призна дека тоа не е највозбудливата снимка. „Мислите дека оваа промена беше постепена, но не беше“, рече Квинливан. Тој ги убедуваше публиката и новинарите дека тоа всушност е „голем скок“.
Квинливан му се приклучи на Амазон во 2012 година, кога компанијата го откупи неговиот дотогашен работодавец - компанијата „Кива системс“. Тешко е доволно да се нагласи колку оваа компанија била важна за Амазон. Пред купувањето, складиштата на Амазон личеа на преполни библиотеки. Вработените ги следеа нарачките преку испечатени картички и секојдневно туркаа колички со милји за да го најдат бараниот предмет меѓу тесните линии. Целиот процес го промени употребата на автономните роботски колички на „Кива“, кои сега ги носат предметите до работниците.
Тоа му овозможи на Амазон да го укине пакувањето по редови и да складира 40 отсто повеќе стоки. Укинувањето на долгите прошетки до производите, исто така, ѝ овозможи на компанијата да го намали за една третина важниот показател познат како променлив трошок по единица (во суштина бројот на работни часови поделен со бројот на пратки) , наведуваат тројца извори запознаени со износите, кои побараа да не бидат именувани затоа што Амазон не ги објави јавно овие податоци.
„Тука заштедите се мереа во долари“, рече еден од изворите, кој бил вработен како технолог во Амазон во периодот кога роботите Кива влегоа во употреба. Во споредба со тоа, сите претходни иновации донесоа заштеда од „понекое пени“, додаде изворот. Сега, благодарение на Спароу и новиот автоматизиран систем за складирање, Амазон најде начин да го заштеди следниот метафоричен долар. Набрзо по коментарите на Квинливан, Џејсон Месинџер, водечкиот роботичар на проектот за развој на системот, им покажа на новинарите како работи Спароу. Следејќи ја програмираната шема, Спароу подигнуваше еден по еден комплет за крикет на маса, ДВД и комплет мапи за риболов - ставајќи ги во различни кеси.
На врвот на роботската рака има седум гумени уреди што создаваат вакуум со вшмукување воздух, а се истегнуваат и се повлекуваат за да се приспособат на големината, обликот и положбата на предметот што треба да се фати. Главниот фактор на успех, според Месинџер, е способноста на роботот да ги препознава предметите во кошницата, а тоа е резултат на огромната работа во рамките на компанијата за креирање софтвер што може да ги препознае милионите артикли што се нудат на веб-страницата на Амазон. „Ова е резултат на години на иновации“, додаде тој.
Bloomberg Mercury
Во Амазон веќе долго време работат на развој на технологии што би можеле да се приближат до нивото на вештина на човечките раце, а во еден момент нудеа годишна парична награда за оној што ќе ја изгради најдобрата автоматизирана машина за подигање предмети.
Претходната верзија на роботската рака, како истакнат симбол на амбициите на компанијата, се наоѓа во холот на зградата во Сиетл, во која претходно беа сместени лидерите на логистичкиот тим на Амазон. Посебна потреба за итност во 2016 година беше предизвикана од внатрешна анализа во која се проценува дека работната сила на Амазон - која се состои главно од работници во складиштата - ќе надмине еден милион вработени до 2021 година. Главната порака беше дека Амазон може да остане без резерви од подготвени работници и ризикува да дојде во конфликт со синдикатите. Ова предвидување, кое се покажа како застрашувачки точно, ги натера тимовите за роботика и автоматизација на Амазон да работат побрзо.
Работата на овие тимови стана приоритет за поранешниот службеник на компанијата Дејв Кларк, кој тогаш беше шеф на одделот за логистика, а сега е еден од извршните директори на логистичката компанија „Флекспорт“, според извор запознаен со случувањата. Благодарение на напредокот во областите на компјутерскиот вид и роботските раце, идејата за високоавтоматизирано складиште сега е на дофат, но постоеше една пречка: преполните полици од брановиден лим во главните складишта на Амазон, на кои се наоѓаат милиони артикли. Во јуни од компанијата објавија решение, криејќи ја во објавата на блогот од компанијата веста за откритието на уште еден роботски изум.
Системот за складирање во контејнери (анг. Containerized Storage System) овозможува чување предмети во длабоки пластични садови, оставајќи повеќе простор за камерите, кои треба да ги детектираат, и за роботските раце, кои треба за да ги земат. Системот беше пуштен во употреба минатиот месец во складиште во близината на Бостон и во моментов користи пробен инвентар за инженерите да можат да ги решат потенцијалните проблеми во работата. Роботите Херкулес, наследници на оригиналните машини Кива, пренесуваа високи рамки со сиви пластични контејнери за складирање до роботска рака, на чиј врв се наоѓаат две места во облик на тие контејнери. Роботската рака се придвижи нагоре за да ја постави кошницата пред соодветниот контејнер, потоа се вклучи вакуумот и контејнерот беше преземен од полицата. Една секунда подоцна, раката го спушти контејнерот врз роботот Ксантус (полесна верзија на Херкулес), кој се наоѓаше покрај неа. Некогаш во иднина, Ксантус ќе го однесе контејнерот до работникот. Овој процес е подобар од ергономска гледна точка, бидејќи сегашниот начин на работа бара од работниците низа вртења и истегнувања за да стигнат до полиците. На крајот од краиштата, според роботичари што не се вработени во Амазон, а кои ја виделе презентацијата, целиот систем може да функционира и без работници, бидејќи Спароу ставаше предмети на полиците и ги земаше од нив.
Bloomberg Businessweek
Во складиштата што моментално ги градат ќе се користат новите системи, рече Квинливан. Амазон, исто така, би можел да ги надгради постојните складишта, но можеби нема смисла да се инсталира нова опрема во погони што веќе можат да испраќаат милиони единици дневно. „Ќе има и други погони каде што ќе помогне ова ако не можеме да најдеме работници“, додава тој. „Ова е само почеток на примената на Спароу и сѐ уште има готови планови за местото што ќе го заземе тој во процесот на работа во складиштата“, велат од компанијата. Роботската рака моментално се тестира во едно складиште во околината на Далас, каде што се користи за пакување повеќе предмети на полиците, што може да се нарече споредна задача. Роботот моментално може да обработи околу 65 отсто од производите што ги нуди Амазон. „Понекогаш не може да фати лабави или лошо спакувани производи, а се случува и да извлече светилка од пакувањето“, рече Месинџер, раководител на проектот за развој на системот.
Еш Шарма, кој ја следи автоматизацијата на складиштето во фирмата за истражување на пазарот „Интеракт анализис“ (Interact Analysis), шпекулира дека до целосна примена ќе се дојде „за неколку години“. На прашањето дали Амазон се приближува до моментот кога може да започне да вработува помалку работници во складиштата, шефот на одделението за роботика Квинливан одговара одречно, додавајќи дека тој повеќе е загрижен дали ќе најде доволен број работници за одржување и управување со сѐ поголемата флота на машини. Амазон веќе обучува луѓе за некои од тие работни места. Низ „Изборот на кариера“ (анг. Career Choice), програмата на Амазон за обука на работници по час, во првата деценија поминаа 50.000 учесници.
Само оваа година за програмата се пријавија речиси 40.000 кандидати откако Амазон во понудата вклучи универзитетски програми. Програмата за обука за идните оператори со роботи во првите две години ја завршија 1.400 кандидати. На настанот на кој Спароу беше претставен пред медиумите беа присутни и некои од тие вработени, кои послужија како жив доказ дека роботизираната иднина на компанијата ќе вклучува и луѓе. Еден од нив беше Кори Селерс, дваесет и двегодишен менаџер на складиште во Шарлот. Тој и неговиот тим неодамна го пензионираа својот прв робот Херкулес. Селерс стоеше во аголот на фабриката за роботи и не кажа многу за процесот што се одвиваше пред него, освен што му се заблагодари на својот работодавец за можноста што му е укажана. „Роботиката на Амазон ми помогна во животот и кариерата“, рече тој.
Заклучок: Напредокот на Амазон во полето на роботиката води кон револуција во бизнисот со складишта - и кон можна замена на некои луѓе.
Статијата за „Блумберг бизнисвик“ ја напиша Мет Деј, статијата за „Блумберг бизнисвик Адрија“ ја преведе Бранислав Урошевиќ
