.webp){kind=icon}
Економиите во источниот дел на Европската унија забавија во третиот квартал бидејќи потрошувачите беа погодени од наглото зголемување на трошоците за енергија предизвикани од руската инвазија врз Украина и растот на каматните стапки.
Бруто домашниот производ во Полска, најголемата економија во регионот, порасна за 3,5 отсто во периодот јули-септември, што е намалување од 5,5 отсто од претходниот квартал, покажаа податоците објавени денеска. Производството во Романија и Унгарија забави на четири отсто од 5,1 отсто и 6,5 отсто, соодветно.
Додека еврозоната влегува во рецесија, Источна Европа е зафатена од двоцифрена инфлација, принудувајќи ги централните банки да почнат да ги зголемуваат стапките со побрзо темпо од минатата година. Кризата на трошоците на животот во Полска, тешката суша во Романија и Унгарија, кои исто така се соочуваат со фискална криза, придонесоа за превирањата.
Тие три земји, заедно со Чешка, во голема мера зависат од трговијата со 19-члениот блок што го дели еврото, каде економијата сега се намалува и ќе продолжи да се намалува во текот на првиот квартал од следната година, покажуваат прогнозите на Европската комисија.
Унгарија, каде што владата се бори со повеќекратни кризи и ги ограничи цените на некои прехранбени производи за да го запре бранот поскапувања, сега се соочува со можност за два последователни квартални падови на економското производство. Во Чешката Република, Министерството за финансии објави дека економијата најверојатно веќе влегла во плитка рецесија по падот во третиот квартал за прв пат по една и пол година.
„Краткорочните изгледи се прилично мрачни“, напиша во белешка Јанош Наѓ, аналитичар во Ерсте банка Унгарија во Будимпешта. „Може да има дополнително забавување на економската активност во наредните квартали,како и на почетокот на следната година“.
Едногодишната кампања за зголемување на каматните стапки доведе до пад на побарувачката за хипотекарни заеми во Полска. Централната банка минатата недела ги остави трошоците за задолжување непроменети, иако инфлацијата забрза до најбрзото темпо во последните 26 години.
Гувернерот на чешката централна банка, Алес Михл, во понеделникот повика на ограничување на растот на платите и ја повика владата да се заложи за построги фискални трошоци, откако се воздржа од дополнително зголемување на стапките на последните три состаноци.
Но, имаше и изненадувања. Романија избегна квартална контракција и порасна за 1,3% во третиот квартал, намалувајќи ја загриженоста за претстојниот пад. Гувернерот на централната банка Мугур Исареску очекува домашната побарувачка, во комбинација со подобра апсорпција на фондовите на ЕУ следната година, да ја поддржи економијата и да помогне да се избегне техничка рецесија.
И покрај мрачната ситуација, романската економија е поттикната од „сериозната“ потрошувачка - илустрирано со „густиот сообраќај насекаде“, рече Исареску на конференцијата во Букурешт во понеделникот.
„Не можеме да кажеме дека има премногу автомобили -- можеби дури и има премногу -- но едноставно не можете да гледате напред бидејќи фаровите ќе ве заслепат“, рече Исареску.
