Германската економија е на тежок крстопат, заедно со неа и Европа

Германија е економскиот мотор на Европа со децении, кој го извлекува континентот од кризите едноподруго. Сепак, ваквата отпорност слабее, што носи опасност за целата Европска Унија (ЕУ).

Непромислената енергетска политика со децении, извесниот крај на возилата со внатрешно согорување и бавната транзиција кон нови технологии стануваат најголемата закана за благосостојбата на земјата уште од времето на повторното обединување. Сепак, за разлика од 1990 година, на политичката класа ѝ недостига лидерство за справување со структурните проблеми што ја нагризуваат конкурентноста на земјата.

„Ние бевме наивни како општество бидејќи сè изгледаше добро. Проблемите што ги имаме во Германија се натрупуваа. Пред нас е период на промени. Не знам дали сите го гледаат тоа“, вели извршниот директор на хемискиот гигант БАСФ (BASF), Мартин Брудермилер.

Додека Берлин покажа способност да ги надмине кризите во минатото, сегашната коалиција на канцеларот Олаф Шолц се врати кон расправии околу сè, од долгот и трошењата до топлинските пумпи и ограничувањата на брзината на сообраќајот.

Сепак, предупредувачките сигнали е сè потешко да се игнорираат. Иако Шолц во јануари изјави дека Германија ќе излезе од енергетската криза без рецесија, податоците покажуваат дека економијата всушност се намалува од октомври и дека во изминатите пет квартали раст е забележан само во два.

Германската економија годинава има најслаби прогнози за раст во рамките на Г7 Bloomberg Mercury

Економистите сметаат дека германскиот економски раст би можел со години да заостанува зад другите во ЕУ, а Меѓународниот монетарен фонд наведува дека Германија годинава ќе има најлоши економски перформанси меѓу членките на Групата седум (Г7). Сепак, Шолц не попушта со оптимизмот.

„Изгледите за германската економија се многу добри. Со намалување на бирократијата и зајакнување на пазарот, ги решаваме предизвиците што претстојат“, рече Шолц по најновите податоци од неделава за економскиот пад во првиот квартал.

Ризикот, сепак, е дека најновата бројка за квартален пад на бруто-домашниот производ (БДП) од 0,3 отсто во првиот квартал не е еднократна, туку знак за она што претстои.

Германија е во лоша позиција кога станува збор за одржливост во обезбедувањето на енергетските потреби на нејзината индустрија. Премногу е зависна од старото индустриско производство и нема политичка и комерцијална агилност да се фокусира на секторите што растат сè побрзо.

Позитивно е што индустриските гиганти како „Фолксваген“, „Сименс“ или „Баер“ се опкружени со илјадници мали и средни компании, а конзервативните навики за трошење ја одржуваат земјата во подобра фискална позиција од нејзините конкуренти. Сепак, останува уште малку за да се почне со економска трансформација.

Германија повеќе се потпира на индустријата отколку другите земји од Г7 Bloomberg Mercury

Најитното прашање е да се постигне напредок во енергетската транзиција. Достапната енергија е клучен предуслов за конкурентност. И пред проблемите во снабдувањето со енергија од Русија, Германија имаше трошоци за струја што беа меѓу највисоките во Европа. Неуспехот да се стабилизира ситуацијата може да предизвика стампедо од производители што бегаат од Германија.

Берлин на ваквата загриженост реагира барајќи ограничување на цената на електричната енергија за енергетски интензивните индустрии, како што е хемиската, до 2030 година. Тоа би можело да ги чини даночните обврзници 30 милијарди евра. Сепак, и тоа би било привремено решение и ја покажува очајната состојба во однос на снабдувањето со енергија во која се наоѓа Германија.

Владата на Шолц има намера да инсталира 625 милиони соларни панели и 19.000 турбини на ветер до 2030 година, но ветувањата дека процесот ќе се забрза и ќе стане прашање на месеци, а не години, допрва треба да се реализира. Во меѓувреме, побарувачката ќе расте со зголемувањето на електрификацијата во различни сектори, од греење до транспорт и производство на челик.

„Мораме да размислиме кои индустрии можат да поднесат повисоки цени на енергијата, а кои не, а потоа да погледнеме во иднината“, вели извршниот директор на „Сименс“, Роланд Буш.

Горката реалност е дека изворите за производство на потребните големи количества чиста енергија се ограничени поради релативно кратката должина на брегот и недоволното сонце. Поради оваа причина, Германија има намера да развие инфраструктура за увоз на водород од земји како Австралија, Канада или Саудиска Арабија, но ова е технологија што сè уште не е тестирана во толку големи размери.

Во исто време, мрежата треба да се надгради за да се поврзат морските ветерни електроцентрали на северот од земјата со фабриките што се гладни за енергија и градовите на југ. А засега има малку можности за складирање енергија во случај на прекини во снабдувањето.

Лидерите на германската владејачка коалиција Bloomberg Mercury

„На Германија ѝ треба меѓупартиски договор за брзината на развој на инфраструктурата за обновливи извори. По следните национални избори во 2025 година, нова констелација на сили може повторно да ја забави енергетската транзиција. Тоа не би било добро за Германија и бизнисот сектор“, вели професорката по енергетска економија од Берлин, Клаудија Кемферт.

Точно е дека Германија е рангирана на четвртото место во светот по инвестиции во истражување и развој, зад САД, Кина и Јапонија. Околу една третина од европските патенти доаѓаат од Германија.

Но голем дел од иновациската моќ се наоѓа во големите компании како „Сименс“ и „Фолксваген“. Бројот на нови стартап-компании опаѓа во споредба со другите развиени економии.

Причините лежат во преголемата бирократија, бидејќи, на пример, регистрација на фирмата сè уште често се прави со многу документи и хартии, а постои и културолошка аверзија кон ризик. Финансирањето е исто така сомнително. Имено, вложувањата во ризичен капитал во Германија минатата година изнесуваше 11,7 милијарди долари наспроти 234,5 милијарди во САД.

Исто така, според рангирањето на магазинот „Тајмс хајер еџукејшн“  (Times Higher Education), Германија нема ниту еден универзитет во топ 25 во светот.

Способноста за производство на патенти исто така опаѓа. Во 2000 година, Германија беше меѓу првите три земји во светот со глобално вредни патенти во 43 од 58 клучни технолошки категории. Во 2019 година, тоа беше случај во помалку од половина од категориите, според фондацијата „Бертелсман“.

Тоа е највидливо во автомобилската индустрија, каде што Германија многу се мачи во развојот на секторот за електрични возила во споредба со, да речеме, Кина.

Германската благосостојба и социјалниот мир во голема мера се потпираат на енергичниот производствен сектор и добрите плати за работниците во фабриките. Но тоа доаѓа по цена на големата зависност од пазарите како Кина за увоз на суровини. Германија сега би сакала да ја намали таа зависност, но се чини дека големите компании не обрнуваат премногу внимание на тоа.

Населението старее Bloomberg Mercury

Има две области каде што Германија може да биде многу подобра: финансиите и технологијата.

Голем дел од парите на Германците се наоѓа во мрежата од околу 360 штедилници, т.н. Шпаркасен (Sparkassen). Тие се под контрола на локалните заедници, што ја зголемува можноста за судир на интереси и ја намалува финансиската моќ на национално ниво.

Најголемите банки, „Дојчбанк“ (Deutsch Bank) и „Комерцбанк“ (Commerzbank), долги години беа во тешкотии и сега се враќаат во добра форма, но сепак се значително помали од нивните конкуренти од Волстрит. Нивната комбинирана пазарна капитализација е помала од една десеттина од онаа на „ЏП Морган“ (JPMorgan Chase&Co).

Во технолошкиот сектор, најголемиот играч е САП (SAP SE) од 1970-тите, кој произведува комплексен софтвер. Сепак, има малку индиции дека на ова поле би можеле да се појават нови играчи. Компанијата за дигитални плаќања „Вајркард“ (Wirecard) накратко ја имаше таа улога, но пропадна по голем сметководствен скандал.

Недостигот од инвестиции е особено акутен во дигиталната технологија. Во овој сегмент, Германија е на дното на рангирањето меѓу земјите на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) во однос на силата на економијата.

„Годините на недоволно инвестирање доведоа до тоа Германија да заостанува. Берлин ќе мора да троши повеќе и да го олесни спроведувањето на инфраструктурните проекти“, вели Џејми Раш, главен европски аналитичар за „Блумберг економикс“.

За да се забрзаат промените, владата на Шолц создаде план за реструктурирање на развојот на инфраструктурата за мобилна комуникација и инсталација на кабли со оптички влакна.

На Германија всушност ѝ е потребна долгорочна програма за трансформација, но тоа е тешко во сегашната констелација на политички сили, откако гласачите решија да не ѝ веруваат само на една од двете водечки партии на последните избори.

Тензиите во тричлената владејачка коалиција создаваат нестабилност и отвораат пат за екстремно десничарските партии, како Алтернатива за Германија (АФД).

Фрагментација се јавува и во контекст на стареењето на населението и конфликтот меѓу финансиски намирените пензионери и младите загрижени за иднината. Една неодамнешна студија покажа дека околу 50 отсто од индустриските компании го намалиле производството поради недостиг од персонал, а тоа ја чини економијата околу 85 милијарди долари годишно.

Годинава повеќе од еден милион Германци ќе достигнат возраст за пензионирање, што е за околу 320.000 повеќе од оние што ќе влезат во полнолетство. До крајот на деценијата, таа разлика може да порасне до 500.000 годишно, што е приближно колку Нирнберг.

Еден неодамнешен извештај на ОЕЦД многу јасно го сумираше нивото на предизвици: „Досега во ниту една голема развиена економија самата основа на конкурентност и отпорност не била толку систематски изложена на предизвици од промените и притисоците во социјалната, еколошката и регулаторната сфера“.

Нема потреба да се нагласува колку последиците од развојот на ситуацијата во Германија ќе се одразат на целата ЕУ.

„Здравјето на германската економија е од клучно значење за европската економија и хармонијата и солидарноста во ЕУ“, смета Дана Алин, професорка од универзитетот САИС (SAIS Europe), европската филијала на американскиот универзитет „Џон Хопкинс“, со седиште во Болоња.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар