Македонија

Анализа: Колку трошат Македонците за авион и каде да летате следниот пат

Автор: Мирјана Јовеска

15 мај 2023, 08:30

Во јануари-април годинава бројот на патници е зголемен за 8 отсто во однос на претпандемиската 2019

Најпривлечна е Германија, со 12 дестинации и удел од 27,1 отсто во вкупниот патнички авиосообраќај

Во изминатите 10 години најфреквентна дестинација од меѓународниот аеродром „Скопје“ е Истанбул

Анализа: Колку трошат Македонците за авион и каде да летате следниот пат

ТАВ Македонија

Мирјана Јовеска

Германија е најфреквентната земја за летање од Македонија, а кога станува збор за градовите, Истанбул е најпосакуван за Македонците. Евтините летови значително ја зголемија атрактивноста за користење на воздушниот превоз, па извесен период сведочевме на екстремно ниски цени за летови, кои буквално чинеа по пет или десет евра. Анализираме каде и колку патуваат Македонците, но и во која насока се движат цените на летовите во услови на низа кризи со кои се соочуваме, особено по пандемијата, од која авиопревозниците беа значајно погодени. Многу е извесно дека летањето веќе нема да биде толку евтино, иако ние најдовме примери каде можете да летате во следниот период и да не ве чини толку многу.

Од „ТАВ Македонија“ се оптимисти дека кризите се зад нас и очекуваат оваа година да ги надминат претпандемиските бројки за патнички сообраќај, според кои во 2019 година преку македонските аеродроми беа опслужени 2.677.618 патници.

„Во првите четири месеци од 2023 година бројот на патници е зголемен за 44 отсто споредено со истиот период од 2022 година, додека споредено со 2019 година, која ја сметаме за референтна во авијацијата бидејќи беше пред кризата со ковид-19, патничкиот сообраќај годинава е зголемен за осум отсто“, велат од „ТАВ Македонија“.

Според компанијата што управува со двата македонски аеродрома, најфреквентна дестинација е турскиот град Истанбул.

„Во изминатите 10 години најфреквентна дестинација од меѓународниот аеродром ’Скопје’ е Истанбул, која во првите четири месеци годинава (јануари-април) има удел од 12,5 проценти во вкупниот патнички сообраќај со двете авиокомпании што летаат до Истанбул – тоа се ’Туркиш ерлајнс’, која лета до главниот аеродром ИГА, и ’Пегасус ерлајнс’, која лета до аеродромот ’Сабиха Гокчен’, двата во Истанбул“, велат од „ТАВ Македонија“.

Според нивните податоци, други фреквентни дестинации од Скопје редоследно се Базел, Цирих, Дортмунд, Виена, Минхен-Меминген, Малме, Лондон-Лутон, Брисел и Келн. Кон овие девет дестинации патуваат повеќе од половина од патниците од македонските аеродроми.

„Како држава најпривлечна за патување од меѓународниот аеродром ’Скопје’ е Германија, кон која имаме вкупно 12 дестинации со моменталниот летен распоред на летање, и таа учествува со 27,1 отсто удел во вкупниот патнички авиосообраќај“, велат од „ТАВ Македонија“.

Операторот со аеродромите од земјава го потенцира и значењето на сезонските авиолинии до атрактивните земји за летни одмори.

„Во текот на летната сезона задолжително би ги споменале и традиционалните сезонски авиолинии од скопскиот аеродром до атрактивните туристички дестинации во Турција (Анталија и Бодрум), Египет (Хургада), Тунис (Ефида и Монастир), како и Кипар (Ларнака). Од 2022 година имаме уште една атрактивна туристичка дестинација, тоа е Измир, која лани почна како сезонска линија Скопје - Измир, но сега е редовна линија преку целата година од скопскиот аеродром со ‘Пегасус ерлајнс’, додека истовремено во текот на летната сезона функционира и како сезонска со ‘Санекспрес’“, велат од „ТАВ Македонија“.

Оваа година веќе се воведени неколку нови авиолинии за летната сезона од аеродромите во Скопје и Охрид, а за наредниот период операторот најавува уште.

„Германскиот национален авиопревозник ‘Луфтханза’ влезе на македонскиот пазар почнувајќи со летови на релацијата Франкфурт - Скопје на 23 април. Тие летаат секој ден, со 10 фреквенции неделно. По нив, ‘Кроација ерлајнс’, која лета на релацијата Загреб - Скопје, на 12 мај почна и со сезонски летови Сплит - Скопје“, велат од ТАВ, додавајќи дека „Санекспрес“ од почетокот на мај годинава почна да лета до Анталија, авиолинија што досега функционираше само како чартер-лет во рамките на закупен пакет-аранжман, а сега компанијата ја воведе како редовен лет на својот распоред, така што авионски билети може да се резервираат директно на интернет-страницата на авиокомпанијата и кај туристичките агенции. Инаку, „Санекспрес“ од Скопје двапати неделно лета и до Измир.

„Дополнително, до крајот на јуни од Скопје ќе биде пуштена нова авиолинија, Осло - Скопје, со норвешкиот авиопревозник ‘Норвежијан ерлајнс’. Авиокомпанијата за првпат ќе влезе на македонскиот пазар на 23 јуни и иако на почетокот ќе лета само сезонски на оваа авиолинија, се надеваме дека за патниците ќе биде интересна и дека потоа истата таа ќе прерасне во редовна авиолинија преку целата година, а дека ‘Норвежијан’ ќе го зголеми своето присуство на македонскиот пазар со повеќе фреквенции и нови маршрути“, велат од ТАВ.

На охридскиот аеродром, покрај редовните авиолинии што функционираат во текот на целата година (Базел, Цирих, Дортмунд, Малме, Минхен-Меминген и Виена), оваа година повторно ќе ги има сезонските традиционални туристички линии од Холандија (Амстердам) и Полска (од двата аеродрома во Варшава и Катовице).

„Како нови дестинации од аеродромот ’Свети Апостол Павле’ - Охрид, во летната сезона ќе отвориме две дестинации од Велика Британија, тоа се Манчестер и Лондон-Гетвик од/до кои ќе лета британската филијала на ‘ТУИ ервејс’. Понатаму, очекуваме ‘Ер Србија’ да ја обнови директната линија Белград - Охрид, која ќе почне на 19 јуни, со четири лета неделно“, велат од „ТАВ Македонија“.

Со почетокот на зимскиот ред на летање, кој почнува на крајот на октомври, а завршува на крајот на март, унгарски „Визер“ ќе отвори четири нови авиолинии од скопскиот аеродром, и тоа кон Љубљана, Штутгарт, Салцбург и Луксембург.

„Со сите овие нови авиолинии и дестинации, ’ТАВ Македонија’ очекува навистина прометна летна сезона за патничкиот авиосообраќај. Очекувањата се дека бројките од 2019 година, која се смета за референтна година бидејќи беше пред пандемијата, ќе бидат надминати и ќе се постигнат нови пресвртни нивоа. Овие прогнози се поддржани од фактот што во првите четири месеци годинава ’ТАВ Македонија’ бележи силно закрепнување на патничкиот сообраќај, со тоа што преку двата македонски аеродрома, меѓународниот аеродром ’Скопје’ и аеродромот ’Свети Апостол Павле’ - Охрид, патувале над 753.378 патници“, велат од „ТАВ Македонија“ и истакнуваат дека постојано работат на проширување на листата директни достапни дестинации од аеродромите во земјава.

„Ние, како ’ТАВ Македонија’, сме во постојана комуникација и преговори со различни авиокомпании (нискобуџетни и традиционални авиопревозници), бидејќи сакаме да видиме натамошен развој на македонскиот авијациски пазар и поголема конкуренција, која е еден од забрзувачите на развојот“, додаваат и велат дека мрежата на авиолинии од двата аеродрома моментално е концентрирана на Западна и Северна Европа, но дека се обидуваат да воспостават конекции со главните аеродроми и главните градови во Западна Европа и некои клучни конекции во Источна Европа.

Во план се и Блискиот Исток и Северна Америка, како значаен континент за македонската дијаспора.

Уште не е крај на ерата на евтини летови

Се чини дека авиобилетите не се на нивото како пред пандемијата и веројатно првиот и очигледен виновник е инфлацијата. Но многу фактори се во прашање и може да се каже дека не станува збор за привремени ценовни турбуленции.

„Блумберг“ веќе пишуваше за тоа дека, според пребарувачот за патувања „Кајак“ (Kayak), летните летови меѓу Британија и континентална Европа во моментов се за една третина поскапи од лани. Но причина не е само инфлацијата туку новата реалност дека авиокомпаниите треба да се справат со големиот предизвик за декарбонизација и заострување на законите за климата.

Двата најнови извештаја заклучуваат дека секторот нема да може сам да ги апсорбира овие трошоци. Само измените на ЕУ EТС ќе го намалат оперативниот профит на шесте најголеми авиокомпании [„Рајанер“ (Ryanair), „Изиџет“ (EasyJet), „Визер“ (Wizz Air), „Велинг“ (Vueling), „Еуровингс“ (Eurowings) и „Трансавија“ (Transavia)] за околу 77 проценти. Тоа значи дека цените на билетите ќе мора да бидат повисоки, а за возврат ќе добијат неизбежно уништување на побарувачката.

Вашата претплата не може да се зачува. Ве молиме обидете се повторно.

Вашата претплата е успешна.

Но уште не е време за паника, зашто и натаму има евтини летови, секако, ако добро го испланирате своето патување. Многу е важно при планирањето да се земат предвид повеќе фактори, како фреквенцијата на дестинацијата, дали е сезона за конкретното патување или не, дали се денови на празници итн. Сето тоа и уште многу други недиректни фактори имаат улога во цената што ќе ја добиете како понуда од авиопревозниците.

„Блумберг Адрија“ ви нуди неколку примери за патување на различни дестинации низ Европа за доста ниски цени.

* Во Рим за Св. Кирил и Методиј

Почнуваме со најблискиот неработен ден, 24 мај, кога се празнува Денот на сесловенските просветители. Го одбравме италијанскиот главен град како место каде што би можеле да прошетате во овие доцни пролетни денови.

Планирањето на ова патување не е тешка задача, бидејќи имаме директни летови за таму. Па, со нискобуџетната „Визер“ може да полетате од Скопје, на пример, в петок навечер, на 19 мај, а да се вратите в среда, на 24 мај, исто така навечер. Овие пет дена во Рим ќе ве чинат само 50 евра повратен билет (или 30 ако имате сопствена картичка за попусти во оваа авиокомпанија, која инаку чини 40 евра годишно како стандардно членство или 70 евра годишно за групно членство).

* Продолжен викенд во Париз

Следниот продолжен викенд е на почетокот од јуни, кога петок, 2 јуни, е неработен ден. За тогаш одбравме прошетка и продолжен викенд во француската метропола.

Со директна линија на „Визер“ може да купите повратен авиобилет за 90 евра и да одлетате в петок рано наутро, а да се вратите в понеделник претпладне.

* На фудбал во Лондон

Љубителите на фудбалот сигурно би сакале на почетокот од јуни да прошетаат до Лондон, каде што на 3 јуни на стадионот „Вембли“ ќе се одржи финалето на ФА-купот меѓу Манчестер сити и Манчестер јунајтед.

Барајќи го најевтиниот начин на летање од Скопје до Лондон, повторно „Визер“ е компанијата што го зеде приматот за оваа дестинација. Лет на 1 јуни, четврток навечер, и враќање на 6 јуни, вторник попладне, ќе ве чини вкупно околу 125 евра.

* Би сакале ли една недела одмор во Ница?

Ако сте за ваква комбинација, ви нудиме планирано летање со едно авионско префрлање, со оглед на тоа што од земјава нема директна линија за таа атрактивна француска дестинација на Средоземно Море.

Опцијата е утрински лет на 20 јуни до Брисел, за 25 евра со „Визер“, а по дневна прошетка низ главниот град на Белгија, попладнето ќе полетате за Ница, со нискобуџетната „Изиџет“ за 38 евра. За назад, по осум дена во Ница, враќањето го искомбиниравме преку Рим, за што летот ќе трае вкупно околу седум часа. Во попладневните часови фаќате лет од Ница до Рим за 20 евра, а потоа од Рим до Скопје за 45 евра. И двата лета се со „Визер“. Ова задоволство ќе ве чини вкупно130 евра за двата правца.

* Лето на Мајорка?

И тоа е можно за релативно ниски цени, иако нема директен лет од Македонија до овој прекрасен шпански остров. Планот што го направивме изгледа вака: на 4 јули напладне со „Визер“ се тргнува од Скопје до Карлсруе/Баден Баден (Германија) за 20 евра, а потоа оттаму до Палма де Мајорка со „Рајанер“ за 26 евра. Речиси поврзан лет, со што вкупниот пат изнесува околу шест часа.

За назад, на 11 јули, летот е вкупно околу пет и пол часа, исто така со едно префрлање. Имено, се полетува од Палма де Мајорка до Нирнберг, Германија, со „Рајанер“ за 40 евра, а потоа оттаму до Скопје со „Визер“ за 55 евра. Тоа значи дека повратен лет до Палма де Мајорка вкупно ќе чини 140 евра.

* Одмор на Малта

Во најголемиот шпиц на летната сезона може да отпатувате за само 95 евра повратен авиобилет до оваа прекрасна медитеранска земја. Летот е директен, со нискобуџетната „Визер“, и ако летате на 27 јули од Скопје до Малта, ќе платите 25 евра, а летот назад на пример на 6 август чини 70 евра.

* Недела за прошетка во Виена

Размислувајќи каде би сакала да одам за 2 август, се одлучив за неодоливата Виена. Иако е среде лето, австриската престолнина нуди премногу можности за сите типови туристи, од прошетки низ градот, излети во околината, до пикници во кралските дворци и уживање на плажите на Дунав или околните езера. Една недела во Виена би значела фаќање пладневен лет на 31 јули, за 80 евра, со националниот превозник „Аустријан ерлајнс“ (Austrian Airlines), како најевтина директна опција, а за назад изборот е претпладневен или ноќен лет за околу 120 евра, и за час и половина слетувате во Скопје. Тоа значи повратен билет за околу 200 евра.

Друга можност е преку Братислава, како најблиска дестинација, со нискобуџетната „Визер“. На пример би отпатувале на 26 јули навечер до Братислава за помалку од 23 евра, а за назад на 2 август пред полноќ би се вратиле за речиси 80 евра. Тоа значи дека за нешто над 100 евра има повратен билет до Братислава за цела недела одмор (таму или во Виена, со оглед на тоа што патувањето од Братислава до Виена чини меѓу три и 25 евра повратен билет со воз или автобус, а се стигнува за околу еден час).

* „Октобер фест“ во Минхен

Последната понуда што ја подготвивме за патување е посета на познатиот германски „Октобер фест“. Најевтината опција што ја најдовме е да се отиде на 28 септември со утринскиот лет на „Визер“ до Дортмунд за 60 евра и, по цел ден шетање во градот вечерта, да се фати лет до Минхен за 50 евра со авиопревозникот „Еуровингс“.

За назад, на 5 октомври, се полетува од Минхен до Келн со „Еуровингс“ за 50 евра, а на избор има утрински или попладневен лет, во зависност од тоа дали ви се шета еден ден низ Келн или сакате побрз трансфер. Потоа од Келн до Скопје се лета со вечерен лет на „Визер“ за 70 евра.

Тоа значи дека летањето за една недела во Минхен на „Октобер фест“ во овој момент може да чини 230 евра.

Тунис е новиот хит за летово

За кои дестинации се најзаинтересирани Македонците генерално, но и конкретно за ова лето, разговаравме со Ана Марија Алексова Малева, оперативна менаџерка во туристичката агенција „Стаф“.

„Ова лето како најевтина понуда со чартер-летови се истакнува Тунис, а од поблиските дестинации тоа се Халкидики, Неипори, Паралија, Атина и Крф со најповолна цена во Грција, а потоа Албанија и Црна Гора (Будва). Оваа година се истакнуваат и Белград и Романија, како поевтина дестинација, а стандардно има интерес и за Венеција и Верона во Италија“, вели Алексова Малева.

Според интересот и веќе резервираните летувања, нашата соговорничка вели дека Тунис е меѓу најисплатливите дестинации за ова лето, со оглед на тоа што има аранжмани што почнуваат од 950 евра за двајца, со вклучени авиобилети со чартер-лет и сè вклучено во пакетот.

„Тунис е уште евтина дестинација за одмор, бидејќи не е многу експонирана, па цените се поволни, иако очекуваме дека веќе од следната година аранжманите за таму ќе се покачат“, вели Алексова Малева.

Далечните дестинации се поскапи и според тоа, нормално, помалку барани, но, според нашата соговорничка, токму чартерите се еден од факторите што ги прават атрактивни, бидејќи инаку самото летање до тие места е доста скапо.

„За подалечни дестинации не е исплатливо сами да организирате, односно преку агенции е поисплатливо поради чартер-летовите. Имаме чартери за Хургада, Бодрум, Италија, Кипар, за каде што има барања за целата летна сезона. Раните резервации веќе се почнати уште од ноември и тоа ни дава за право да се надеваме на добра сезона“, вели Алексова Малева.

Според неа, иако цените за летување се покачени за околу 10-20 отсто, сè уште има евтини понуди за кои Македонците особено се заинтересирани. Продолжените лета со кои се соочуваме во последните години дополнително одат во корист на летната сезона. Нашата соговорничка вели дека Македонците сè повеќе одат на два одмора во претсезона и на крајот од сезоната, искористувајќи пониски цени, а двојно задоволство.
„Јули и август и натаму се месеците што се сметаат за врв на летната сезона, но веќе и мај и јуни стануваат многу атрактивни и барани, особено зашто има промотивни цени за Грција од 79 или 89 евра за цела недела. Тука е и понудата за претсезона за Анталија и Хургада, за 399 евра, со шест или седум ноќевања“, вели Алексова Малева.