.webp){kind=icon}
Европскиот пазар на дизел опаѓа - од незамисливo високи до нивоа кои би биле неверојатни во речиси секое друго време во историјата. Пред околу еден месец, барел гориво се тргуваше за речиси 60 долари над меѓународниот репер за цената на нафтата Брент на пазарите на фјучерси. Сега е само околу 35 долари повисоко, иако тоа е сè уште блиску до тројно од петгодишниот сезонски просек. Огромните премии што трговците ги плаќаа за повеќе непосредни фјучерси на дизел по руската инвазија на Украина, исто така се намалија, иако се уште се на многу високи нивоа.
Судбината на дизелот е важна затоа што горивото ја напојува европската економија, вклучувајќи ги камионите и бродови. Цените пораснаа како резултат на првичните последици од руската инвазија на Украина, разгорувајќи ја инфлацијата и кризата со трошоците за живот за многумина.
„Пазарот е загрижен за помалата побарувачка предизвикана од рецесија“, рече Стив Соер, директор за рафинирање во Facts Global Energy.
Побарувачката за дизел беше повеќе од шест милиони барели на ден минатата година во ОЕЦД Европа, што го прави убедливо најважниот нафтен производ во регионот.
Во петокот, податоците покажаа дека економската активност во еврозоната се намалува за прв пат од почетокот на 2021 година. Производните бројки за Германија и Франција, исто така, ги пропуштија очекувањата и беа во пад.
Рецесиски стравови
Дизелот е на своевиден ролеркостер уште од почетокот на војната, при што трговците на почетокот на март плаќаа над 500 долари за тон или над 67 долари за барел - повеќе за дизелот планиран за испорака тој месец, а не следниот, што е знак за загриженост за затегнатоста на пазарот.
Од тоа рекордно високо ниво, премиум трговците се подготвени да платат за фјучерси на дизел што се поставени за физичка испорака во најблискиот месец наспроти следниот што се врати на околу предвоените нивоа.
Дел од тоа е веројатно поради здравото снабдување од сопствените нафтени рафинери на континентот, како и високите нивоа на увоз од Блискиот Исток. Овој месец се очекуваше да скокне и извозот на дизел гориво од земјите од поранешниот Советски Сојуз.
Падот на напредната крива на пазарот на дизел е најмногу „поради рецесиски стравови“, рече Кешав Лохија, извршен директор на консултантот Oilytics.
Македонија „вози“ на дизел
Дизелот е најважното односно најупотребуваното гориво во Македонија. Имено, вкупните увезени количества на нафтени деривати во Македонија во 2021 година изнесуваат 1.090.610 тони, а најмногу е увезено дизел гориво, односно 68,88 % од вкупниот увоз. Потоа следуваат моторните бензини со 9,95 проценти, мазутот со 9,52 проценти, пропан-бутанот (ТНГ) со 5,74 проценти, млазното гориво со 2,97 проценти , екстра лесното гориво (ЕЛ-1) со 2,93 проценти, и има мал процент на увоз од биогориво.
Увозот на нафтените деривати во 2021 година бележи зголемување во однос на претходната година. Кај бензините има зголемување на увезените количества за 1,57 проценти во однос на 2020 година, увозот на дизел горивата во 2021 година е зголемен за 14,88 проценти споредено со претходната година. Намалување од 15,27 проценти се забележува кај екстра лесното гориво (ЕЛ-1) , додека значителен е порастот во увозот на млазно гориво во 2021 година од 68,52 проценти, споредено со 2021 година.
Промените на трендовите на светските пазари доведе до значително поскапување на дизелот горивото и во Македонија. Цената се зголеми од 53 денари на почетокот на минатата година до актуелните 100 денари за литар, што секако влијаеше врз зголемување на цените на производите и на услугите и подгревање на инфлацијата до рекордни нивоа.
