Путин ги притиска Србија и Босна да ја поддржат војната во Украина

Додека рускиот претседател Владимир Путин ја продолжува својата злобна и неуспешна војна во Украина, тој се обидува и да ги прошири своите амбиции. Русија се обидува да ги поткопа демократиите низ Европа, насочувајќи средства и поддршка кон екстремно десничарски групи и пропагандни операции.

Путин најде особено плодна почва на Балканот, туркајќи ја неговата позиција дека НАТО е подготвен да ги маргинализира рускиот, словенскиот и православниот свет. Во центарот на овие напори е Србија, најважната поранешна југословенска држава која не е членка на НАТО.

Кога бев врховен командант на сојузниците во НАТО од 2009 до 2013 година, често го посетував Балканот. Алијансата имаше повеќе од 15.000 војници во мировната мисија на Косово, мала отцепена република која ѝ пркоси на Србија и прогласи независност. Ова предизвика значајна војна во 1999 година, во која авиони на НАТО го бомбардираа и српскиот главен град Белград. Сепак, во меѓувреме српските влади работеа на подобрување на односите со Западот и на добивање членство во Европската унија.

Но, во Србија и помалите соседни земји има сè поопасни сили кои го поддржуваат Путин. Русија одби да го признае Косово; речиси сигурно стои зад обидот за државен удар во малата Црна Гора во 2016 година; и ги поддржа сепаратистичките елементи во Босна и Херцеговина.

Најмногу од сè Путин сака да ги држи Србија и Босна надвор од НАТО и ЕУ. Тој, исто така сака да набие поддршка за катастрофата во Украина и генерално да го одвлече вниманието на Западот со создавање тензии - особено меѓу Србија и Косово.

Српскиот претседател Александар Вучиќ оди по тенка линија меѓу Москва и Западот. Неговата влада гласаше за резолуцијата на Обединетите нации со која се осудува руската инвазија; таа ја отфрли анексијата на Путин на териториите окупирани од Русија во Украина минатата недела; и донекаде поддржува да се дозволи претовар на хуманитарна и несмртоносна воена опрема за Киев. За жал, Вучиќ во мај потпиша договор за гас со Русија.

Во рамките на компликуваната политика на Босна и Херцеговина, Путин продолжува да негува поддршка. Минатиот месец беше домаќин на Милорад Додик, нереконструиран српски националист кој го води етничкиот српски ентитет во Босна, Република Српска. Некои сметаат дека Додик со задоволство би ја уништил својата нација за да му угоди на својот господар во Москва.

Како тогаш Западот може да се спротивстави на напорите на Русија? Околу 3.500 преостанати мировни трупи се важен фактор, но не и одлучувачки. Вистинската конкуренција се префрли на информациската војна и економскиот ангажман.

Во однос на информациите, Москва има предност. Таа е длабоко вклучена во ширењето лажни наративи за војната, настојувајќи да ја прикаже „специјалната воена операција“ на Русија како пансловенска мисија за обединување на своеглавите Украинци (кои и самите се Словени) со Мајка Русија. Тоа минува добро кај екстремната десница, како што се очекуваше, но и меѓу населението како целина: анкета во јуни покажа дека речиси две третини од Србите велат дека НАТО е виновен за војната, додека околу 10 отсто сметаат дека Русија е претежно или целосно виновна.

За среќа, Москва нема многу да понуди во однос на економските стимулации. Српскиот извоз во Европа е речиси 15 пати поголем од извозот во Русија и драстично би се зголемил со членството во ЕУ. Непосредно, Србија и Босна сакаат да ја задржат можноста нивните граѓани да патуваат без визи во ЕУ, каде што Русите се сè повеќе исклучени.

Клучот за САД, ЕУ и НАТО е едноставен: не го земајте Балканот – особено Србија и Босна – здраво за готово. Тие две нации треба да бидат на постепен пат кон членство во ЕУ, дури и ако понекогаш не се совршени сојузници против Русија, а НАТО треба да продолжи тесно да соработува со нив на воена обука и вежби.

Русија ќе продолжи да забива клин меѓу Балканот и Западот. Србија и Босна треба да сфатат дека иако Москва може да понуди испораки на природен гас, тоа е тактичко искушение кое бледнее во споредба со стратешката вредност на широкото членство со Западна Европа.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар