.webp){kind=icon}
Државата успеала да отплати годинава до август околу 58 проценти од долгот кон надворешни извори, кој стасува за наплата годинава, покажуваат последните податоци од Министерството за финансии. И додека отплатата оди по планот, државата се уште калкулира и прави пресметки за тоа како ќе се реализира планираното задолжување за годинава - пари кои се потребни да се сервисираат старите обврски и да се покриваат тековните.
Позитивен чекор во оваа смисла е успешниот обид, Македонија да запише нова обврзница вредна 250 милиони евра. Во Блумберг адриа ги анализираме сите аспекти за овој потег, но и тоа кои се можностите за идните задолжувања кои секако ќе бидат потребни.
Со ребалансот на буџетот, документ кој се носеше кога кризата веќе „пушти заби“ односно пролетоска, а се донесе на лето, Министерството за финансии предвиде нето странското задолжување годинава да биде 59,3 милијарди денари или околу 964 милиони евра. Тековниот буџетски дефицит е 5,3 проценти од БДП или 695 милиони евра.
Германската обврзница
Министерството за финансии завчера објави дека Владата донела одлука за издавање на хартии од вредност на германскиот пазар, обврзница позната како „Namensschuldverschreibungen“, односно NSV, во износ од 250 милиони евра.
Овие пари ќе се користат за отплата на стари долгови кои доспеваат и за финансирање на буџетски потреби.
„Министерството за финансии во континуитет ги следеше пазарите на капитал и согласно опсежните анализи, овој инструмент со својата каматна стапка и рок на доспевање е најдобрата опција за портфолиото на јавен долг. Имено, каматната стапка изнесува 3,75 отсто плус 6 месечен ЕУРИБОР, со рок на отплата од 3 години и 18 месеци грејс-период, велат од Министерството за финансии.
Според Блумберг Адриа оваа обврзница во моментов е пазарно најдобрата понуда. Имено согласно податоците за каматната стапка која ќе биде 6 месечен ЕУРИБОР плус 3,75 процентни поени, се доаѓа до камата од актуелни 5,6 процентни поени имајќи во предвид дека 6 месечниот ЕУРИБОР е 1,85 процентни поени.
„Со ова Министерството би се задолжило поевтино отколку да издаде нова еврообврзница, но со напомена дека на трошокот ќе влијае и движењето на стапката на ЕУРИБОР. Сепак и при покачување на оваа стапка секако би растел очекуваниот принос и на еврообврзницата. Со оглед на моменталните пазарни движења Македонија се задолжува со 2 до 2,5 процентни поени пониска каматна стапка. Дополнително, ова задолжување има и позитивен ефект врз нивото на девизните резерви со кој управува Народната банка, анализира Блумберг Адриа.
Инаку Министерството за финансии соопшти дека NSV е инструмент кој обично го издаваат висококвалитетни клиенти со стабилен инвестициски кредитен рејтинг Оваа обврзница е всушност е регистрирана хартија од вредност, од страна на Дојче банка. Регистрираните обврзници се купени од германски инвеститори и тие не може да се тргуваат на берза. без оглед што се обврзници цената не флуктуира.
Други извори или кратење кај капиталните инвестиции
Останува прашањето што со другото задолжување во странство. Првично планот беше пари да се обезбедат главно од два извори на финансирање - Светска банка и нова еврообврзница на меѓународен пазар. Нашите анализи, кои ги потврди и Министерството за финансии се дека еврообврзниата е скапа, а според информации на нашиот медиум за кредитот од Светска банка се уште се во тек. Во моментов се преговарало за условите.
„Во однос на издавање на нова еврообврзница според последните настапи на претставници на Министерството за финасии е дека најверојатно ќе се одложи за следната година. Согласно тековните услови на пазарите новата емисија би се издала со каматна стапка од 7 до 8 отсто. Ова претставува значително поголем трошок од на пример, почетокот на оваа година кога каматната стапка беше околу 3 процентни поени, анализира Блумберг Адриа.
„Останува прашањето како ќе се реализира остатокот од планираниот надворешен долг, дали ќе го реализира целосно или ќе се оди со намалување на планираниот дефицит преку намалување на расходната страна на буџетот, традиционално преку нереализација на капиталните инвестиции, претпоставува Блумберг.
Во коментар на ребалансот на буџетот претходно Finance think коментираше дека потребата од пари треба доминантно да се задоволи од странски извори, со цел поголема поддршка на девизните резерви, и тоа примарно од концесионални кредитори.
„Последново би имало две клучни цели: прво, намалување на цената на задолжувањето во услови на затегнување на условите на приватните пазари, и второ, прифаќање одреден надворешен механизам преку кој ќе се осигури понатамошната консолидација на јавните финансии и ќе се контролира дополнувањето на ценовните притисоци кое Буџетот може да го изврши преку тековните трошења, стои во анализата на здружението.
Домашно задолжување
Како што веќе пишувавме, за да го премости периодот до одлуката за задолжување надвор, Владата посегна по парите од домашните банки. На 03 август, Владата донесе одлука за задолжување со заем од деловните банки во земјава.
„Министерството за финансии испрати барање за доставување понуди од комерцијалните банки при што беа доставени понуди од три банки, а се избра Шпаркасе, со најповолни услови, односно се обезбедија средства со каматна стапка утврдена како еурорибор плус маргина од 1,15 отсто. Ова задолжување е дел од планираното нето задолжување на домашниот пазар во износ од 350 милиони евра, а досега од планираните на домашниот пазар на државни хартии од вредност се повлечени 169 милиони евра“, изјавија од Министерството за финансии.
Истовремено, Министерството, за прв пат по подолго време се сврти и кон обезбедување пари преку краткорочни записи на домашниот пазар.
