Што содржи „прекрасниот“ закон за даноци на Трамп

По неколку дена преговори и договори во последен момент, Конгресот на САД го изгласа даночниот и буџетски закон кој треба да вреди повеќе трилиони долари, со кој се обезбедува спроведување на домашната политичка агенда на претседателот Доналд Трамп.

Законот, кој Трамп го нарекува свој „голем, прекрасен закон“, ги продолжува даночните олеснувања воведени во неговиот прв мандат и доделува милијарди долари за одбрана и за спроведување на имиграциските мерки, додека истовремено се кратат средствата за здравствена заштита, помош во храна и проекти за чиста енергија. Законот беше усвоен со 218 гласа „за“ и 214 „против“ во Претставничкиот дом и сега се упатува до Трамп за негов потпис.

Кои даночни измени ги содржи законот?

Законот трајно ги продолжува повеќето индивидуални и наследни одредби од Законот за даночни намалувања и работни места од 2017 година на Трамп, кои претходно беа предвидени да истечат до крајот на 2025 година.

Овие одредби вклучуваат: зголемување на стандардното ослободување, фиксна сума што го намалува доходот со кој се даночи на едно лице, намалени даночни стапки на доход за повеќето даночни обврзници, зголемување на даночните олеснувања за издржувано дете, ослободување за приватни компании, и удвојување на износот што едно лице може да го остави на своите наследници по смртта без да се плати федерален данок на наследство.

Законот исто така вклучува нови даночни поволности кои Трамп ги вети за време на изборната кампања во 2024 година, како што е ослободување од даноци за бакшиш и прекувремена работа – но само до 2028 година.

Републиканците од Њујорк и други држави со високи даноци договорија зголемување на лимитот за федералното ослободување за државни и локални даноци (познат како SALT) од 10.000 на 40.000 долари, со постепено укинување на ослободувањата за оние кои заработуваат повеќе од 500.000 долари годишно. По пет години, лимитот се враќа на 10.000 долари.

Приватните универзитети со големи фондови по студент, како Харвард, ќе се соочат со данок од 8 отсто на нето приходот од инвестиции, што е значително зголемување од претходната стапка од 1,4 отсто.

Законот исто така ги укинува даночните ослободувања за електрични возила и климатски проекти кои беа воведени во 2022 година под тогашниот претседател Џо Бајден, и воведува ново даночно олеснување за камата на кредити за купување возила произведени во САД.

Што друго содржи законот?

Законот крати повеќе од 1 трилион долари во федералната потрошувачка за социјални програми и олеснувања за чиста енергија.

Воведува нови услови за задолжителна вработеност за корисниците на програмата за здравствено осигурување за лица со ниски приходи, и ги ограничува можностите на сојузните држави да ги оданочуваат давателите на здравствени услуги за да помогнат во финансирање на програмата. Според процената на Конгресната канцеларија за буџет – непартиска институција што анализира буџетски политики – 11,8 милиони Американци би можеле да останат без здравствено осигурување до 2034 година поради промените во оваа програма

Законот исто така воспоставува нови услови за работа за програмата СНАП (Supplemental Nutrition Assistance Program) – програма за храна за домаќинства со ниски приходи. Ќе се бара од државите да покриваат поголем дел од трошоците за оваа програма. Сенатот обезбеди делумно изземање за Алјаска и Хаваи за да го добие гласот на сенаторката Лиса Мурковски од Алјаска.

Конгресната канцеларија за буџет проценува дека проширувањето на условите за вработеност во СНАП ќе доведе до намалување на бројот на корисници за околу 3,2 милиони лица.

Законот исто така ја зголемува воената потрошувачка и средствата за спроведување на имиграциски политики, вклучува речиси 47 милијарди долари за изградба на ѕид на јужната граница на САД, додава 45 милијарди долари за центри за задржување (притворски центри за мигранти) и го зголемува лимитот на државниот долг – горната граница на задолжување на Министерството за финансии – за 5 трилиони долари.

Каков беше процесот за усвојување на законот?

Републиканците користеа процес наречен буџетско помирување (budget reconciliation), кој овозможува забрзано разгледување на закон со однапред договорени буџетски цели. Овој процес го заобиколува вообичаеното барање за 60 гласа во Сенатот, дозволувајќи усвојување со едноставно мнозинство од 51 глас.

Законот се соочи со сериозни пречки во двата дома на Конгресот, и републиканското раководство водеше долги преговори со клучните пратеници кои се колебаа. Додека конзервативците бараа подлабоки кратења поради растечкиот јавен долг, умерените законодавци се спротивставија на сечењето на социјалните програми.

Претставничкиот дом првично усвои верзија на законот во мај, со мала предност од 215-214. Законот потоа беше ревидиран од Сенатот и усвоен на 1 јули со 51-50 гласови, при што потпретседателот Џеј Ди Ванс гласаше одлучувачки.

Претставничкиот дом ја усвои ревидираната верзија од Сенатот два дена подоцна, со двајца републиканци кои им се придружија на сите демократи во гласање против.

Републиканците го искористија нетрадиционалниот сметководствен пристап за да го изгласаат законот. Имено, Конгресната канцеларија за буџет вообичаено користи метод наречен „тековно законодавство“ (current law) за да процени фискалното влијание на законите. Но, Сенатот користеше „тековна политика“ (current policy) за да ги продолжи истечените одредби од Законот за даночни намалувања од 2017 година – што беше преседан.

Според методот на „тековно законодавство“, продолжувањето на даночните намалувања од 2017 година би ја зголемило цената на законот за околу 3,8 трилиони долари. Но, методот на „тековна политика“ претпоставува дека овие намалувања ќе продолжат и без нов закон – па така, трошокот се смета како да не постои.

Овој пристап им овозможи на републиканците да вклучат повеќе даночни олеснувања во законот и да ги заобиколат правилата што обично ги ограничуваат фискалните последици на закони изгласани преку процесот на буџетско помирување.

Некои економисти предупредија дека, без оглед на методот на сметање, законот сепак додава трилиони долари кон јавниот долг, и создава опасен преседан, бидејќи им дозволува на законодавците и во иднина да ги користат овие сметководствени трикови за да продолжуваат скапи програми без транспарентен фискален ефект.

Колку ќе чини законот?

Конгресната канцеларија за буџет и Заедничкиот комитет за оданочување проценија дека мерката ќе го зголеми федералниот дефицит за 3,4 трилиони долари во текот на една деценија, во однос на базата на „тековно законодавство“ (current law baseline).

Според „тековна политика“ (current policy baseline), која ја побараа републиканците во Сенатот, законот се оценува дека ќе заштеди 400 милијарди долари во текот на десет години. Оваа процена не ги зема предвид економските ефекти од законот.

Администрацијата на Трамп тврди дека економскиот раст што ќе произлезе од даночните олеснувања и дерегулацијата, како и приходите од царини, ќе помогнат да се компензира цената на законот. Советот на економски советници на Белата куќа пресметал дека даночните намалувања од законот ќе го зголемат бруто домашниот производ приспособен со инфлацијата за 4,2 до 5,2 отсто во рок од четири години.

Некои економисти велат дека овие прогнози се претерано оптимистички. Трошоците од законот предизвикуваат загриженост кај инвеститорите и економистите поради обемот на идното задолжување, бидејќи се очекува јавниот долг на САД да надмине 118 отсто од големината на економијата до 2035 година, што би можело да ја поткопа довербата во американските државни хартии од вредност.

Може ли тарифниот план на Трамп да ги финансира даночните намалувања?

Трговскиот советник на Белата куќа, Питер Наваро, предложи дека царините би можеле да донесат 6 до 7 трилиони долари во период од 10 години. Министерот за финансии Скот Бесент изјави дека царините би можеле да обезбедат од 300 до 600 милијарди долари годишно.

Сепак, напорите на администрацијата на Трамп да склучи трговски договори со одредени земји внесуваат голема неизвесност во врска со тоа колку приходи навистина ќе се остварат од царините.

Повеќето економисти предвидуваат дека царините на Трамп ќе генерираат значително помалку приходи од она што ќе го изгуби државата поради даночните и буџетските мерки во законот. Очекуваат дека потрошувачите ќе се спротивстават на повисоките цени, увозот ќе се намали, што значи и помалку приход од царини.

Конгресната канцеларија за буџет процени дека царините на Трамп воведени до 13 мај ќе го намалат буџетскиот дефицит за 2,8 трилиони долари до 2035 година.

Според понова процена на непартиската Фондација за даноци (Tax Foundation), таа бројка е околу 1,4 трилиони долари во приходи во рок од десет години. А Буџетската лабораторија на Јејл прогнозира 2 трилиони долари за истиот период.

Овие процени ги земаат предвид одмаздничките мерки од други земји и ефектот на повисоките цени врз потрошувачите. Но, не го пресметуваат можниот ефект ако Трамп ги искористи царините како средство за притисок врз трговските партнери за отстапки.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар