.webp){kind=icon}
Сите земји од регионот Адрија, освен Македонија, забележаа раст на индустриското производство, иако со побавно темпо. Податоците покажуваат дека земјите во регионот произведуваат повеќе отколку во претпандемиската 2019 година, а Македонија, како единствен исклучок, објави за 8,5 проценти помало производство во однос на таа година.
Според аналитичарите на „Блумберг Адрија“, опкружувањето во моментов е несигурно, како домашното така и странското, што го турна производството и/или неговото темпо на раст во текот на последната четвртина од 2022 година. Тоа ги прави прогнозите за 2023 година нејасни бидејќи индустрискиот аутпут зависи од увозот и надворешната побарувачка, како и од домашната потрошувачка.
Деталната анализа од тимот експерти на „Блумберг Адрија“ е прикачена во следниот документ.
Индустриското производство во Македонија е болно
Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ го оценува индустриското производство во Македонија како „и натаму болно“, поради тоа што аутпутот во 2022 година е за 8,5 проценти помал во однос на претпандемиската 2019 година.
„Откако лесно закрепна во првата половина од минатата година, со раст од 2,3 проценти, индустриското производство во последното тримесечје од 2022 година премина во црвената зона, со пад од 3,4 проценти споредено со истиот период од 2021 година“, велат нашите аналитичари, истакнувајќи дека текстилното производство го поддржа вкупното производство, објавувајќи раст од 10,8 проценти само во четвртиот квартал лани.
„По значајниот пад во текот на повеќегодишниот период, откако се намали побарувачката за текстил, оваа индустрија го промени правецот во втората половина од минатата година“, забележуваат нашите аналитичари.
Хрватска остана имуна на падот од четвртото тримесечје
Растот на индустриското производство во Хрватска во последното тримесечје од 2022 година беше во црвено, со пад од 1,5 процент споредено со истиот период од претходната година. Но претходно таа земја имаше продуктивни три квартали, со просечен раст од 2,6 проценти на годишно ниво. Со тоа, годишниот раст на индустриското производство во Хрватска лани изнесува 1,6 отсто.
Словенија е чувствителна на влијанијата од странство
Индустриското производство во Словенија го промени курсот во последниот квартал лани и падна за 4,7 проценти на годишно ниво, откако во претходните девет месеци порасна во просек за 3,9 проценти. Според тоа, 2022 година Словенија ја заврши со раст на индустриското производство од 1,7 отсто.
Производството во оваа земја во најголем дел е наменето за извоз, со што ја прави Словенија кревка и чувствителна на знаците од странство.
„Додека извозот во 2022 година порасна, индикаторите за почетокот на 2023 година укажуваат дека производителите во индустријата не се оптимисти и сметаат дека нивото на извоз не е задоволително“, пишува во својата анализа тимот експерти на „Блумберг Адрија“.
БиХ гледа спас во производството на алуминиум
Во Босна и Херцеговина (БиХ) индустриското производство во последното тримесечје лани падна за два процента на годишно ниво, по растот од три отсто во периодот од јануари до септември 2022 година. Тоа резултира со просек на раст на индустриското производство во БиХ од 1,7 отсто.
„Производството на алуминиум се зголеми во текот на 2022 година, што е одлика на растечката побарувачка од странство. Имено, извозот на алуминиум и негови производи се зголеми за 68 отсто во текот на 2022 година, а порасна и нивната цена“, забележуваат нашите аналитичари, истакнувајќи дека растот на производството на алуминиум во БиХ во последните години главно е поттикнат од рестартирањето на фабриката „Алуминиј“, која кон крајот на 2020 година повторно почна со работа.
Србија со мал, но стабилен раст
Растот на индустриското производство во Србија забави во последното тримесечје лани, резултирајќи со зголемување од само еден отсто, споредено со истиот квартал од 2021 година. Но претходно оваа земја забележа просечен раст од 1,9 отсто во периодот од јануари до септември, што значи дека годишниот раст на индустриското производство во Србија, исто како и во Словенија и БиХ, е 1,7 отсто.
Според истражувањето спроведено во февруари, се очекува производството за следните три месеци, периодот од март до мај, да запише најниска вредност во постпандемискиот период, што покажува дека производителите предвидуваат надолен тренд во блиска иднина.
Аналитичарите очекуваат намалување на индустриското производство во следниот период
„За 2023 година очекуваме дека индустриското производство ќе се намали или, во најдобар случај, ќе стагнира во некои од посилните области“, прогнозира аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“. Според нив, таквиот тренд ќе биде воден од повеќе фактори.
Прво, поради очекуваното економско забавување во Западна Европа аналитичарите предвидуваат слабеење на побарувачката од странство, која е храна за трендот на индустриско производство.
„Како пример за цикличните и извозно ориентирани производи ја истакнуваме автомобилската индустрија, која ќе биде погодена од широкото економско забавување, што се одразува на слабите изгледи за вкупното индустриско производство во 2023 година“, пишуваат нашите аналитичари.
„Второ, а во врска со побарувачката, гледаме како домашната потрошувачка отежнува по пандемијата, бидејќи основната потрошувачка во голема мера се влошува поради упорно високата инфлација, што ќе го повлече надолу производството фокусирано на домашните пазари“, велат аналитичарите на „Блумберг Адрија“, според кои фокусот првенствено е на прехранбената индустрија, со оглед на нејзиниот голем удел во регионалните индустрии.
Трет фактор е што гледаме дополнителна болка кај производителите што имаат поголеми трошоци за финансирање, бидејќи очекуваме каматните стапки да продолжат да растат, што ќе ги прекине натамошните инвестиции“, забележува нашиот аналитички тим. Тие велат дека фондовите од ЕУ ќе извршат притисок врз скапото финансирање, но тоа првенствено е ориентирано за членките на еврозоната од регионот Адрија.
Секако, влијание ќе има и несигурноста наследена од 2022 година во врска со влезните цени, која ќе продолжи, бидејќи цените на енергентите и стоките во текот на целата година лани влијаеја на некои активности во одредени категории производство, на пример кај производството на основни метали, оценуваат нашите аналитичари.
„Зголемените и нестабилни цени на енергијата и на стоките, кои ги гледаме во 2023 година, и натаму ќе се рефлектираат на трошоците, при што некои индустрии се принудени да го намалат производството“, оценуваат нашите аналитичари.
