Европа би можела да потроши до 14 трилиони евра (16 трилиони долари) за одбрана и поврзана инфраструктура во следната деценија, создавајќи голема можност за приватниот капитал, според инвестициската компанија „Карлајл“ (Carlyle Group Inc).
Инвестициите во одбраната би можеле да скокнат од сегашните проекции од 4 трилиони евра доколку европските земји се согласат со предложените цели на НАТО за трошење од 5 отсто од бруто-домашниот производ, се наведува во извештајот на „Карлајл“ објавен во вторникот, во пресрет на самитот на НАТО неделава. Долгорочните економски придобивки би можеле да бидат дури и поголеми од економскиот бум што го доживеа Кина по нејзиното отворање кон светот.
Под притисок од рускиот претседател Владимир Путин на исток и Доналд Трамп на запад, европските земји се подготвуваат да го зголемат трошењето на рекордни нивоа. Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, ги повикува членките да се обврзат на трошење од 3,5 отсто за основни одбранбени активности и дополнителни 1,5 отсто за поврзани области како сајбер-безбедност, пред самитот во Хаг.
„Ќе има големо зголемување на побарувачката за капитал за да се започнат овие проекти“, изјави Џеф Кари, главен стратег за енергетски текови во „Карлајл“. „Ќе има многу инвестициски можности“.
Bloomberg Mercury
Повикот на „Карлајл“ за вклучување на приватниот капитал е сличен на пораките од Европската комисија, која во март објави бела книга за план вреден 800 милијарди евра, со предлози за мобилизирање приватни средства.
Како што раѓањето на Силициумската Долина и интернетот се поврзани со американските воени приоритети и приватни инвестиции, така и безбедносните потреби на Европа можат да поттикнат инвестиции во иновации и инфраструктура што ќе имаат пошироки економски придобивки, велат од „Карлајл“.
Европа се соочува со предизвици како фрагментираност на нејзината одбранбена индустрија, со конкурентни национални компании и програми за борбени авиони и тенкови. Но успехот на европскиот производител на авиони „Ербас“ (Airbus SE) и заедничкиот проект за ракети МБДА (MBDA) покажуваат дека успешна соработка е можнa.
„Битките се добиваат со војници и оружје. Војните, сепак, се добиваат со синџири на снабдување и пари“, се наведува во извештајот. Тука, според „Карлајл“, можат да се вклучат приватниот капитал и фондовите за ризичен капитал.
„Карлајл“ предлага Европа да ги координира синџирите на снабдување за да обезбеди стандардизирани дизајни – како лего-коцки – за основни компоненти, од чипови до дронови, со цел да се надминат националните ривалства и различните платформи.
Според извештајот, приватните инвестициски фондови можат да понудат капитал, експертиза и единствен посредник за да им помогнат на владите да го изградат синџирот на снабдување, без потреба од „микроменаџирање“. Џеф Кари предлага Европа да издаде прекугранични обврзници за финансирање на изградбата.
„Ова мора да биде јавно-приватно партнерство“, вели Кари, поранешен глобален шеф за истражување суровини во „Голдман Сакс“. „Не сакате вакви проекти да ги оставите на милост и немилост на јавните пазари, но не сакате ни целосно да им ги препуштите на бирократите. Златната средина е приватниот сектор“.
Сепак, според анализите на „Блумберг економикс“ (Bloomberg Economics), плановите на Европа да ослободи трилиони евра за ново одбранбено трошење ќе бидат голема пропуштена можност ако не се зголеми продуктивноста. Економските придобивки надвор од јакнењето на воените капацитети ќе бидат изгубени ако земјите не го променат начинот на кој инвестираат во своите армии и не развијат поефикасни системи за производство на оружје.
„Блумберг економикс“ проценува дека доколку Русија започне војна на североисточниот фронт на НАТО, директната штета, повисоките цени на енергијата и падот на пазарите би можеле да го намалат глобалниот БДП за 1,3 отсто или 1,5 трилион долари во првата година – речиси исто колку и ефектот од целосната инвазија на Украина. Загубите би биле многу поголеми доколку конфликтот се прошири и во други европски земји.
„Карлајл“ е основана во Вашингтон во 1987 година и денес управува со 453 милијарди долари во средства. Компанијата има блиски врски со американската влада и богато искуство во инвестиции во воздухопловната и одбранбената индустрија.
.webp){kind=icon}
