Долга и скапа трка за враќање на Формула 1 во Африка

Боб Хартслиф некогаш го поседуваше хиподромот Кјалами во Јоханесбург, кој пред повеќе од 30 години беше домаќин на Големата награда на Формула 1 (Ф1) во Африка. Оттогаш Формула 1 се трансформира од спорт со тесен круг на публика, популарен главно меѓу Европејците, во глобален феномен и многу голем бизнис. Во 2017 година корпорацијата „Либерти медија“ (Liberty Media) за 4,4 милијарди долари ја купи групацијата „Формула 1“ (Formulu One Group), компанијата што стои зад овие моторни трки. Се очекува приходите од Формула 1 да надминат 3,4 милијарди долари до 2024 година, а трките привлекоа 1,6 милијарда телевизиски гледачи. Бред Пит дополнително ќе го зајакне брендот Формула 1 кога ќе глуми како возач во филмот со голем буџет, едноставно насловен „Формула 1“, чија премиера е закажана во јуни. Договорот за емитување на трките со спортската мрежа ЕСПН (ESPN), вреден околу 85 милиони долари годишно, е пред истекување, привлекувајќи го вниманието на „Амазон“, „Епл“ и „Нетфликс“.

Дали Формула 1 конечно ќе се врати во Африка?

Африка сега е единствениот населен континент што не е во календарот на Гран при, што е очигледен исклучок за глобалниот спорт, кој неодамна додаде трки во Катар и во Азербејџан. Хартслиф (60) учествува во големите напори да се промени тоа. Тој е еден од неколкуте африкански кандидати што се борат за следната достапна лиценца за трки. Во тоа натпреварување за лиценца учествуваат неколку лика, вклучувајќи извршен директор на „Порше“, производител на вина, промотор на улични трки, австриски возач и претседател на земја што е во војна. Доколку Формула 1 се врати на континентот, Јужна Африка би била јасен фаворит за домаќин, главно поради подобрата инфраструктура, изјави извор запознаен со дискусиите, кој одби да биде именуван бидејќи прашањето е доверливо. Потенцијалните организатори на трки во земјата го гледаат враќањето на спортот како можност за привлекување туристи, зголемување на економскиот раст и прикажување колку Јужна Африка напредувала од укинувањето на апартхејдот.

Изградба на тркачка патека што ги исполнува условите е само првиот чекор. Серијата вклучува вкупно 24 трки годишно, а секоја земја домаќин мора да плати лиценца од 50 милиони долари. Владата на Јужна Африка е во преговори со главните спонзори за да обезбеди пари за покривање на надоместокот. Според документите што ги виде „Блумберг бизнисвик“, Ф1 бара патеката да има седишта за 125.000 гледачи и доволен број хотелски соби во близина. Постои детален список на дополнителни барања, вклучувајќи близина до меѓународен аеродром, пристапност до јавен превоз и погодности како што се кетеринг на лице место и ВИП салони. На крајот, Формула 1 мора да биде уверена дека домаќините можат добро да го управуваат сообраќајот, да имаат добро организирана полиција и да ја гарантираат безбедноста на светски познатите возачи. „Можете ли да замислите каква безбедност е потребна сега за овие познати личности?“, вели Хартслиф.

Хартслиф сака да изгради комплекс во Кејптаун, на околу 1.430 километри од неговата поранешна патека во Кјалами. За предложената локација тој подготвил планови за згради што би можеле да генерираат приход преку целата година, вклучувајќи амфитеатар и луксузни станови. Тој замислува еден ден богати навивачи на трки да живеат во близината на патеката и да имаат можност да возат на патеката кога не се одржуваат трки. „Тие плаќаат, да речеме, милион долари, добиваат стан во станбен комплекс и го паркираат своето ’ферари’ под него“, вели тој, додавајќи дека обезбедил инвестиција од американската фирма „Баундлес рејсинг“ (Boundless Racing) и дека може да се потпре на своите контакти во инаку затворениот свет на Формула 1. За време на интервјуто за „Бизнисвик“, тој добил повик од Нелсон Пике, познат поранешен возач од Бразил, чија ќерка е партнерка на Макс Ферстапен, актуелниот шампион во Формула 1. 

Официјалниот список на кандидати за домаќини на Гран при во 2027 година не е објавен, но натпреварувањето привлече учесници од цела Африка. Претседателот на Руанда, Пол Кагаме, го потврди својот интерес и, според „Би-би-си“, го ангажира поранешниот австриски возач од Ф1, Александар Вурц, да ја дизајнира новата патека. Меѓународната автомобилска федерација (ФИА), како тело што управува со овој спорт, претходно беше домаќин на церемонијата на доделување награди во Руанда, но земјата е во конфликт со Конго, што би можело да ги попречи нејзините шанси за домаќинство на трката, според лице запознаено со разговорите. „Би-би-си“ објави дека Мароко, земјата што беше домаќин на Формула 1 пред 1960 година, исто така е заинтересирана. Портпаролот на Формула 1 одби да коментира.

Јужна Африка ги загуби правата за домаќинство на трка во Формула 1 пред четири децении поради санкциите наметнати поради апартхејдот. Луис Хамилтон, возачот на „Ферари“ и мегаѕвезда на Формула 1, во 2008 година му вети на Нелсон Мандела дека ќе го врати спортот во земјата. „Никој ништо не ѝ дава на Африка“, рече возачот на минатогодишното Гран при на Холандија.

Јужна Африка веќе покажа дека може да се справи со организацијата на глобални спортски настани. Таа е единствената африканска нација што беше домаќин на Светското првенство во фудбал во 2010 година. Во последните пет години јужноафриканските навивачи и тајкуни на трките работеа на подготовка за враќањето на Формула 1. Фестивалот на обожаватели на Ф1, планиран за крајот на март 2020 година во предградие на Јоханесбург, беше откажан поради пандемијата на ковид. Две години подоцна, Ворен Шектер, промотор и роднина на единствената шампионка во Формула 1 во Африка, Џоди Шектер, ги откри плановите за подготовка на патеката Кјалами за трка во Ф1, но преговорите пропаднаа. Тоби Вентер, извршен директор на „Порше“ од Јужна Африка и сегашен сопственик на патеката Кјалами, има намера да ја изнајми патеката на победникот во процесот на наддавање за домаќин на трката; еден од кандидатите е Том Пирсон-Адамс, извршен директор во локалната индустрија за забава, изјавија две лица запознаени со договорот, кои побараа да не бидат именувани бидејќи договорот е доверлив.

Depositphotos

 

Уште многу работи се случуваат во Кејптаун. Игшан Амлеј, страстен локален промотор на улични трки, ја ангажира германската фирма за дизајн на патеки Херман Тилке за реконструкција на стадионот во Кејптаун, на кој се одржуваа натпревари од Светското првенство. Стадионот има поглед кон планината Стоун, локална знаменитост со драматичен изглед, која се издигнува над градот. Амлеј сака тука да создаде атмосфера што потсетува на Монако, богатото кнежевство на Азурниот Брег, кое редовно е домаќин на Големата награда на Формула 1. „Нашата локација е дестинација од светска класа и привлекува илјадници странски туристи што сакаат да го доживеат она што го нарекуваме африканска ривиера“, вели Амлеј.

И јужноафриканскиот бизнисмен М.К. Малејфејн размислува за Кејптаун. Поранешен помошник на покојната политичарка Вини Мандела, Малејфејн првично предложи проект на источниот брег на земјата, нарекувајќи го „Ваканда Сити“ по измислената земја во франшизата за суперхеројски филмови „Црн пантер“, но се откажа откако процени дека проектот не е изводлив. Сега тој размислува за локација на брегот надвор од центарот на градот Кејптаун, во близината на терминалот на компанијата за крстосување „МСЦ крузис“ (MSC Cruises), за кој вели дека би можел да се користи како пристаниште за крстосувачки бродови што би сместиле гости од Формула 1. (Тој додава дека не штети тоа што „МСЦ крузис“ е спонзор на Формула 1.) Малејфејн сака да ја претвори воената база во комерцијален аеродром, погодно место за слетување за „приватни авиони, чартер-летови, хеликоптери и суперјахти“, вели тој. Сега им се додворува на инвеститори од САД и Блискиот Исток за да соберат една милијарда долари, кои тој проценува дека ќе бидат потребни за проектот. Тој исто така планира да го привлече Јохан Руперт, јужноафрикански милијардер чие семејство, како што вели, го запознал преку друг потфат што нема врска со трките - бренд за вино наречен „Африкан ренесанс“ (African Renaissance), кој допрва треба да се лансира. Руперт не одговори на повеќекратните барања за коментар.

Гејтон Мекензи, министерот за спорт, уметност и култура на Јужна Африка, е цврст поддржувач на враќањето на Формула 1 во Јужна Африка. Тој рече дека би се сметал себеси за неуспешен ако не се случи тоа. „Формула 1 доаѓа, без разлика дали ви се допаѓа или не“, изјави тој за „Блумберг њуз“ во јануари. Но владата на Мекензи е во ќор-сокак околу најновиот буџет, што би можело да ги загрози неговите поамбициозни планови.

Додека Хартслиф ги чека резултатите од понудата, кои треба да бидат објавени во мај, тој го поминува поголемиот дел од времето на својата фарма надвор од Јоханесбург, каде што одгледува жирафи, зебри и други големи животни за туристички дестинации. Порано одгледувал и гепарди, што барало од него да организира борба меѓу двајца мажјаци пред едниот од нив да може да се пари, а потоа да ги заштити кревките младенчиња. По осум исцрпувачки години, Хартслиф се откажа од таа работа. „Враќањето на Формула 1 во Африка е лесно исто колку што е одгледувањето гепарди“, вели тој. „Односно, исклучително е тешко“.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар