.webp){kind=icon}
За неговите приврзаници, соосновачот на Викиликс, Џулијан Асанж, е маченик што е прогонет поради разоткривање корупција и воени злосторства. За другите, тој е бескрупулозен хакер што живее во опасност објавувајќи чувствителни државни тајни.
Американските обвинители го обвинија 52-годишниот активист за шпионажа поради неговата улога во објавувањето доверливи документи со помош на разузнавачката аналитичарка на американската армија Челзи Менинг. Откако помина седум години во еквадорската амбасада во Лондон, каде што побара азил, Асанж беше уапсен во 2019 година и испратен во затвор, во очекување на екстрадиција во САД.
Но случајот се одолжува со години, а адвокатите на Асанж ги убедуваа британските судии да го одложат неговото предавање на американските власти поради загриженоста дека нема да добие фер судење, може да има ризик од самоубиство или да се соочи со потенцијално нехумани услови во американски затвор.
Тој уште еднаш доби шанса да поднесе жалба на неговата екстрадиција на 20 мај, кога британскиот суд рече дека ветувањата на американската влада дека Асанж ќе ги добие истите права според принципот на слобода на говор како американски државјанин кога ќе оди на судење, не се сметаат за доволно добри.
Што ќе се случи ако Асанж биде екстрадиран во САД?
Асанж е обвинет за охрабрување и помагање на Менинг во добивањето околу 750.000 доверливи или чувствителни документи, едно од најголемите оддавања државни тајни во историјата на САД. Обвиненијата - 17 поврзани за шпионажа и едно за злоупотреба на компјутер - предвидуваат максимална казна од 175 години затвор доколку тој биде прогласен за виновен по сите точки од обвинението, иако казните за федерални злосторства обично се помали од тоа.
Bloomberg Mercury
Зошто е важен случајот?
Американската влада рече дека протекувањето ја оштетило националната безбедност и загрозило животи. Поддржувачите на Асанж велат дека неговата екстрадиција може да постави опасен преседан за слободата на печатот и новинарството, како и за свиркачите што откриваат злосторства.
Кој е аргументот на Асанж против екстрадицијата?
Неговите адвокати ја наведоа загриженоста за неговото кревко здравје по толку години затвор и ризикот да биде испратен во тежок таканаречен супермакс-затвор - нешто што американските власти инсистираа дека нема да се случи. Во нивниот најнов обид за ново рочиште за жалба, адвокатите рекоа дека гаранциите дадени од американската амбасада за неговите права за одбрана на слободата на говорот не се доволно добри.
Која беше последната одлука на судството во Обединетото Кралство?
Двајца лондонски судии одлучија дека Асанж може да поднесе жалба против екстрадицијата со оглед на неизвесноста околу неговите права како неамерикански државјанин во однос на слободата на говорот според Првиот амандман на американскиот устав. Адвокатите на Асанж тврдат дека гаранциите дадени на судот не дале никакво веродостојно ветување за идната акција на американското правосудство. Судиите навистина прифатија гаранција дека тој нема да се соочи со смртна казна.
Што се случува по овој нов апел?
Резолуцијата можеби е сè уште далеку. Ако едната страна победи или загуби, има уште повеќе опции за жалба отворени за двете. Ако Асанж ги исцрпи своите жалбени патишта во Обединетото Кралство, би можел да ја одложи или запре неговата екстрадиција преку апликација до Европскиот суд за човекови права. Исто така, американскиот претседател Џо Бајден изјави дека го разгледува барањето на австралиската влада да го прекине гонењето на Асанж. Исто така објавено е дека САД можеби размислуваат за договор за признавање вина.
