Вулкан на Исланд исфрла лава 100 метри во воздухот

Вулканска ерупција започна во југозападен Исланд, испраќајќи фонтани од стопена лава што летаат десетици метри во воздухот.

Во опасност се евакуираниот рибарски град јужно од локацијата на вулканот, електроцентралата и главната туристичка атракција на земјата - бањата Сина лагуна, на запад. Ерупцијата се очекуваше од крајот на октомври, но областа забележа неколку релативно мирни недели пред да почне да тече лавата во понеделникот, во 22.17 часот по локално време.

Летовите во моментов се вршат на главниот меѓународен аеродром во Кеблавик. Во соопштението на авиокомпанијата се наведува дека „во тек е вулканска ерупција без или со мали емисии на пепел“.

Пукнатината во земјината кора е долга околу четири километри, со ерупции што се случуваат по целата нејзина должина, објави „Метрополит“ на својата веб-страница по истражувањето на областа. Локалитетот се наоѓа на полуостровот Рејкјанес, на околу 40 километри југозападно од главниот град.

Вулканскиот полуостров беше неактивен речиси 800 години, до почетокот на 2020 година, кога започна интензивната сеизмичка активност. Лавата се искачи на површината во 2021 година, а потоа повторно се појави во август 2022 година и во јули годинава. Ерупцијата што започна во понеделникот е најмоќната од сите неодамнешни.

Вулканот се наоѓа во близината на Гриндавик, рибарски град со околу 3.700 луѓе, кој беше евакуиран на почетокот на ноември, откако земјотрес ги уништи улиците и инфраструктурата. Лавата во моментов не тече кон градот, според локалната телевизија РУВ.

„Имаме силна ерупција што произведува лава во пукнатина долга два-три километри, која се наоѓа северно од Гриндавик, со фонтани од лава што достигнуваат височини многу над 100 метри (330 стапки)“, рече Тор Тордарсон, професор по вулканологија и петрологија на Универзитетот во Исланд. „Тоа е релативно голема ерупција, дефинитивно повеќе од она што го видовме во претходните ерупции во оваа област“.

 

 

Протоците на лава, видени пред ерупцијата во понеделникот, беа ерупции на пукнатини што не произведуваа пепел и беа лоцирани подалеку од населените места и инфраструктурата. Ерупциите што се протегаат подалеку кон морето имаат поголема веројатност да станат експлозивни и да произведат пепел што може да го запре воздушниот сообраќај.

„Мислам дека ова нема да има големо влијание врз воздушниот сообраќај“, рече Тордарсон. „Но, потенцијално ова ќе има сериозно и значајно влијание врз локалните заедници и инфраструктурата, вклучувајќи ги градот Гриндавик, Сината лагуна и електроцентралата ’Сватсенги’“.

Во 2010 година вулканот Ејафјалакидл во јужниот дел на земјата исфрли огромен облак од пепел што го блокира воздушниот сообраќај низ Европа со недели. Воздухопловните прописи се сменија оттогаш, така што со секој последователен прекин е помала веројатноста да биде толку распространет како оној во 2010 година.

Исланд, кој има 30 вулкански системи и повеќе од 600 топли извори, е едно од геолошки најактивните места на земјата, поради неговата положба на средноатлантскиот гребен помеѓу северноамериканските и евроазиските тектонски плочи.

Иако ерупциите не се невообичаени, немало вулканска активност што би ги загрозила населените области до степенот на ерупцијата во 1973 година, која затрупа со лава дел од град со 5.000 жители на Вестманејар.

Вулканот што моментално еруптира се наоѓа во близината на најголемата туристичка атракција на Исланд, бањата Сина лагуна, но и електроцентралата „Сватсенги“ (Svartsengi), која е во сопственост на „Орка“ и обезбедува топлина за околу 30.000 жители на полуостровот и други бизниси фокусирани на геотермална топлина.