.webp){kind=icon}
Главните карактеристики на вендинг-индустријата (продажба на кафе, пијалаци, храна и други производи преку автомати) во земјите од регионот Адрија се предмет на новата регионална анализа што ја подготви аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“. Во анализата, која е објавена на „Блумберг Адрија инсајт“ меѓу другото се откриваат финансиските перформанси на најголемите играчи во регионот и се дава поширок увид во оваа индустрија.
Нашите аналитичари констатираат дека оваа индустрија ќе го задржи трендот на раст на приходите од пет до десет проценти на годишно ниво. Тие очекуваат притисоците врз профитабилноста да се намалат поради падот на цената на кафето и укажуваат дека резервите купени по повисоки цени во минатата година веќе се трошат. Сепак, аналитичарите потенцираат дека цените сè уште се на покачени нивоа во споредба со 2020 година и дека понатамошните спонтани скокови ќе го вклучат алармот кај играчите во вендинг-индустријата.
Главни карактеристики
Во анализата се истакнува дека станува збор за бизнис тежок милијарди долари. Во Европа има околу 3,8 милиони автомати според Европската вендинг-асоцијација, што е двојно повеќе отколку што има големи продавници за малопродажба - околу 1,9 милион. Огромниот број на автомати ја покажува силата на оваа индустрија, чија флексибилност обезбедува добитна ситуација и за инвеститорите и за потрошувачите.
„Прво, крајниот потрошувач има корист од достапноста на автоматите, а со тоа и заштеда на време. Второ, инвеститорите имаат корист од заштедата на простор и од помалите трошоци за продажба, што потенцијално ја зголемува продуктивноста на вработените“, велат аналитичарите.
Како уште една позитивна карактеристика се нагласува силната побарувачка за главните производи што се нудат во автоматите - кафето, безалкохолните пијалаци и амбалажираната вода.
Нашите аналитичари укажуваат дека индустријата се соочува и со специфични предизвици. Имено, се зголемува бројот на продавниците за малопродажба, рестораните и кафулињата, кои ги има насекаде. Затоа автоматите мора да бидат супердостапни.
„Локацијата е клучна и автоматите обично се стратегиски поставени на места каде што има ’заробена публика’. Канцеларии, училишта, јавни институции – околу 80 проценти од вендинг-активностите се случуваат на работни места“, велат нашите аналитичари.
Во анализата се укажува на жестоката конкурентност на пазарот, која се карактеризира со ниски бариери за влез (ниски трошоци за стартување и ниски неповратни вложувања), како и со голем број играчи што се натпреваруваат за профитабилните локации.
„Исто така вендингот се соочува со сезонски екстреми и циклуси на побарувачка. Исто така структурните фактори, како што се трошоците за монтажа и за одржување, заканите од кражба и вандализам и други надворешни фактори (како што се добивање дозволи за поставување машини на јавни места и наоѓање приклучок за струја), се нешто што ја поткопува индустријата“, велат аналитичарите.
Споредба
Нашиот аналитички тим подготви и споредбена анализа на група од избрани најголеми вендинг-компании во регионот по обем на продажба. Во анализата се посочува дека оваа Адрија-група испорача силен раст на приходите во 2022 година, во просек од 24,6 проценти. Се потенцира дека растот не се материјализирал во профит. Аналитичарите велат дека профитабилноста била на удар, што се илустрира преку падот на просечната маржа на ЕБИТДА за 1,6 п.п. во 2022 година (наспроти 2021 година), која сепак е на солидно ниво од ниска двоцифрена стапка на раст.
„Сметаме дека главна причина за ваквиот резултат е инфлацијата на влезните трошоци, првенствено кај цената на материјалите. Овие трошоци го носат најголемиот товар во структурата на трошоците, во просек 62 процента од продажбата на споредбената група“, велат аналитичарите.
Тие додаваат дека кафето долго време е „извор на живот“ за продавачите преку автомати и дека е нивно милениче.
„Тоа е нивниот најпрофитабилен производ. За продавачите има повеќе простор за маневрирање кај куповната цена, бидејќи кафето се купува на големо, а цените може да се преговараат. Цените на кафето го започнаа својот раст во 2021 година, достигнувајќи го својот врв околу август 2022 година, што ги нагриза маргините на продавачите“, велат аналитичарите.
Во извештајот тие презентираат и деловни примери од работењето на регионалните играчи и анализираат како нивното портфолио на клиенти, понудениот производ, локациите и машинската база ги одредуваат нивните финансиски перформанси и предности.
Аналитичарите откриваат дека поголемите играчи ја користат својата позиција за да ја заштитат профитабилноста (поради поголема преговарачка моќ со доставувачите) и за да акумулираат помал долг.
„Помалите играчи покажаа поголема нестабилност и во продажбата и во профитабилноста во набљудуваниот период и во просек станаа позадолжени“, се наведува во анализата.
Очекувања
Аналитичарите посочуваат дека вендингот е кружен бизнис, во кој профитот обично се реинвестира со цел да се прошири базата на автомати. Тие укажуваат дека компаниите постојано воведуваат нови автомати и се стремат да зафатат поголем дел од пазарот.
„Постојано се отвораат нови канцеларии и згради, особено во метрополите, така што битката за локациите на автоматите и за клиентите продолжува, а конкуренцијата не мирува“, велат аналитичарите.
Според нив, тоа му дава цврст поттик на овој бизнис. Аналитичарите посочуваат и дека на Запад методите за плаќање при купување производи од автомати се посебен бизнис.
„Овде гледаме простор за инвестиции и потенцијал за влез на нови учесници на пазарот, кои би ги олесниле трансакциите за потрошувачите при користење на автоматите и би се справиле со плаќањата“, велат аналитичарите.
