.webp){kind=icon}
Подготвивме преглед на тековните предлози за дивиденда на регионалните компании поднесени од управните и надзорните одбори пред генералното собрание и составивме листа на топ 10 компании со најатрактивни дивиденди. Некои акционери ќе бидат изненадени од двоцифрен принос од дивиденда, додека инвеститорите во други акции ќе останат со празни раце.
Иако берзите во регионот се доста неликвидни, некои регионални акционерски друштва го дополнуваат тоа со традиционално добри дивиденди, кои првенствено се однесуваат на компаниите котирани на Загрепската и Љубљанската берза. Минатата година дивидендниот принос пондериран со побарувањата во словенечкиот индекс SBITOP надмина 6,5 проценти, а годинава, според досегашните предлози на раководството и супервизорот, достигна 4,7 проценти. Според досегашните предлози на раководството и супервизорите, како и веќе објавените предлози, хрватскиот индекс CROBEX би остварил дивиденден принос од 3,3 проценти пондериран со побарувањата во индексот, со што би се доближил до минатогодишниот принос од 3,2 проценти.
За споредба, да напоменеме дека во моментов меѓу сите индекси води романскиот индекс BET, за кој се предвидува дека годинава на инвеститорите ќе им донесе просечен пондериран дивиденден принос од десет проценти, додека лани тој изнесуваше 6,7 проценти. Најблиску до него ќе се доближи словенечкиот SBITOP, додека просечниот дивиденден принос на хрватскиот CROBEX10 е сличен на приносот на акциите на европскиот индекс STOXX Europe 600, полскиот WIG и унгарскиот BUX.
И македонските акционерски друштва редовно исплаќаат дивиденда, додека компаниите котирани на берзите во Бања Лука и Сараево ретко се одлучуваат на тој чекор.
Од 67 компании што ги сочинуваат шесте најликвидни берзански индекси во регионот Адриjа, односно хрватскиот CROBEX10, словенечкиот SBITOP, сараевскиот SASX10, бањалучкиот БИРС, белградскиот BELEX15 и македонскиот MBI10, 37 компании исплатиле дивиденда минатата година.
Наедно, да додадеме дека некои компании од регионот сè уште немаат донесено одлука за евентуална исплата на дивиденда до средината на мај.
Список на најсигурни компании за дивиденда во регионот
Подготвивме листа од десет водечки компании котирани на берзата со највисок дивиденден принос, имајќи ги предвид актуелните предлози на управните и надзорните одбори во однос на исплатата на дивиденда за последната деловна година. На списокот ги додадовме и нивните минатогодишни дивиденди, потврдени на општите собранија.
Според сегашниот предлог за управување, Нафтна индустрија Србија (НИС) е најпрофитабилната котирана компанија во регионот Адрија, бидејќи во случај на исплата на 25 проценти од остварената добивка, ќе оствари дивиденден принос од 17 проценти. Годинава менаџментот предлага рекордна исплата од 141,66 динари (1,2 евро конвертирани по курсот од 16 мај) бруто дивиденда по акција, што е значително повеќе од лани, кога беа потврдени 35,5 динари (0,3 евра) по акција.
„Проекциите остануваат оптимистички, иако НИС повеќе не обработува поевтина руска нафта“, пишуваат аналитичарите на „Ерсте инвестмент“.
И хрватската нафтена компанија „Ина“ предвидува рекордна исплата на дивиденда во последните седум години, поточно 82 проценти од остварената добивка во износ од 200 милиони евра или 20 евра бруто по акција. Дивидендниот принос во тој случај ќе биде 4,3 проценти, односно не толку висок како за НИС (земајќи ја предвид цената на акцијата на 16 мај). Тие лани исплатиле 74 проценти од добивката остварена во 2021 година (130 милиони евра), која изнесувала 13 евра бруто по акција. Зголемувањето на апетитот за исплата на дивиденди беше под влијание на силниот раст на приходите и профитабилноста, поттикнати од растот на цената на суровата нафта на светскиот пазар.
„Како што ќе опаѓаат маржите на рафинеријата, така ќе се намалува и профитот на компанијата оваа година - барем во споредба со минатогодишната извонредна година“, предвидуваат аналитичарите на „Ерсте инвестмент“.
Оваа година другите енергетски компании тешко ќе ги повторат минатогодишните резултати. На второто место на нашата листа на најатрактивни по дивиденди е „Загребачка банка“, која со дивиденден принос од 15,2 проценти заостанува само малку зад српската нафтена компанија. За дивидендата ќе се издвојат над 541 милион евра, што е најголема сума досега, а планирано е да се исплати во два дела. Ќе исплаќа двојно повеќе од лани, односно 1,7 евра бруто по акција; лани платила 0,83 евра.
Половина се словенечки компании
Меѓу првите десет акционерски друштва на листата, дури половина котираат на Љубљанската берза. Најопфатено е пристаништето Копер, односно на третото место. Според сегашниот предлог на менаџментот, неговото учество е 8,5 проценти од приносот, а предлогот за исплата на дивиденда за минатата година е повторно поголем од 2021 година, односно изнесува 2,5 евра бруто по акција.
Во согласност со предлогот на менаџментот, фармацевтската компанија „Крка“ ќе се исплати поголема дивиденда од лани, поточно 6,6 евра бруто по акција, што претставува зголемување од 17,2 проценти во однос на ланската дивиденда, кога таа изнесуваше 5,63 евра бруто по акција.
Повисоките дивиденди се резултат на зголемувањето на приходите за 10 проценти и зголемувањето на оперативната добивка за 7,3 проценти, која порасна поради поголемата продажба на лекови без рецепт, особено на источноевропскиот пазар. Изложеноста кон Русија ѝ помогна на „Крка“ со финансиски приходи, кои значително се зголемија поради движењето на руската рубља во однос на еврото. Во однос на претходната година, финансиските приходи се повисоки за добри 193 проценти и се главен генератор на раст на нето-добивката од 18 проценти.
Топ 10 компании што не се на листата
И покрај загубата што настана поради новата регулатива за гориво, словенечкиот трговец со нафтени деривати и енергетски производи „Петрол“ најави исплата на добивка од 29 милиони евра, односно дивиденда од 0,7 евра по акција. Според сегашниот предлог и цена, во моментот на пишување на овој текст дивидендниот принос достигнува износ од 2,9 проценти. Лани се исплатени 63 милиони евра, што е половина од нето-добивката остварена во 2021 година. Да потсетиме, и минатата година акцијата беше поделена на 20 дела. Аналитичарите сметаат дека причината за одлуката на „Петрол“ да им исплати дивиденда на акционерите, и покрај минатогодишната загуба, е резултат на очекуваното подобрување на деловните резултати, како и стабилизирањето на цените на нафтените деривати и промените на нивото на регулираните цени.
Хрватската компанија за производство, развој, продажба и дистрибуција на стоки за широка потрошувачка „Атлантик група“ ја намали дивидендата од минатогодишната 1,66 евра по акција на едно евро по акција, во согласност со профитабилната година. Иако станува збор само за предлог, треба да се нагласи дека мнозински акционер е и претседателот на управниот одбор Емил Тедески, па се очекува да се изгласа ваква дивиденда. Дивидендниот принос во овој случај и според курсот на 16 мај ќе биде околу два проценти. „Атлантик група“ се соочува со последици од високата инфлација, која сериозно ја наруши нејзината профитабилност, а падот на дивидендите од 40 проценти во однос на претходната година е проследен со пад на нето-добивката од 43 проценти.
Хрватскиот производител на опрема и уреди за производство, пренос и дистрибуција на електрична енергија, „Кончар електроиндустрија“, најавува исплата на најголемата дивиденда од 2014 година, поточно 13,7 евра бруто по акција (лани 9,2 евра бруто). Дивидендата доаѓа како резултат на зголемените оперативни приходи поради зголемените договори и тековните проекти. Соодносот на исплатените дивиденди со нето-добивката во последните три години е во просек околу 20 проценти, но треба да се напомене дека апсолутниот износ на дивиденда расте. Меѓу причините за тоа се заштитата на ликвидноста и подобрувањето на профилот на паричните текови поради монетарното затегнување и помалата достапност на капитал во однос на претходните периоди. Доколку „Кончар“ одржи стабилен проток на нарачки за проекти во наредниот период, аналитичарите очекуваат раст на дивидендата и во иднина.
Словенечката „Цинкарна Целје“ најверојатно би била меѓу првите десет компании, но раководството на компанијата предложи билансната добивка да остане нераспределена. Причината лежи во враќањето на државната помош, бидејќи компанијата ја искористи поддршката за ублажување на последиците од енергетската криза. Во случај на исплата на добивка, споменатата помош треба да се врати. Компанијата веќе добила спротивставени предлози од акционерите во однос на исплатата на дивиденда, за што ќе се одлучува на генералното собрание. Слично беше и лани, кога „Цинкарна Целје“ по предлог од акционери исплати дивиденда од 31,89 евра по акција.
Целта на акционерските друштва е да им овозможат на акционерите стабилна политика на однапред утврдени дивиденди. Затоа компаниите не сакаат да ја променат политиката на дивиденда, иако тоа се случува и во последните години.
Уште еднаш нагласуваме дека списокот содржи предлози за управување и надзор што допрва треба да бидат одобрени на генералното собрание. Повеќето собири се закажани во текот на летните месеци.
* Во подготовката на статијата учествуваа аналитичарите на „Блумберг Адрија“ (Михаел Блажековиќ, Матео Мошња, Јелена Зиндовиќ, Илија Нешиќ).
Преведе Владимир Николоски
