Некогаш можевме само да сонуваме за суперавтомобили, егзотични и луксузни автомобили. Во земјите од регионот најчесто ги носеле богати туристи или емигранти. Но, со социјалната транзиција, интернационализацијата, глобализацијата и поврзаниот развој, нив сега можат да си ги дозволат некои oд жителите во регионот.
Колку се скапи автомобилите купени во земјите од регионот во 2024 година? Кои биле најскапите автомобили во Босна и Херцеговина (БиХ), Хрватска, Македонија, Словенија и Србија и кои биле нивни купувачи?
Со изградбата на модерна патна инфраструктура, дури и суперавтомобилите, непрактични и неразумни автомобили, станаа оправдани. Овие прашања ги упативме до царинските управи и министерствата. Податоците се интересни, по малку изненадувачки, а во некои случаи и нелогични. Истиот модел на автомобил може да има сосема различна цена на различни пазари. Но списоците првенствено покажуваат дека жителите на регионот Адрија се страсни ентузијасти за автомобили.
„Ферари“ и „ролс-ројс“ доминираат меѓу најскапите, на кои им се придружуваат хибридните „ламборгини“, блиндираните „мерцедес“, БМВ и „ауди“, модифицираните „брабус“, „порше“ и „бентли“. Најскапиот автомобил во регионот во 2024 година е електричен хиперавтомобил, купен во Хрватска.
1. „Римац невера“ (Rimac Nevera): приближно 2,1 милиони евра
Тајната на „Невера“ е што не е вклучена во статистиката на Царинската управа. Причината е едноставна – се произведува во Хрватска. „Римац невера“ е електричен хиперспортски автомобил од хрватскиот производител „Римац автомобили“. Тоа е најбрзиот сериски електричен автомобил. До 100 километри на час забрзува за 1,97 секунда, а максималната брзина му е 412 километри на час. Секое тркало се придвижува со свој електромотор, а вкупната моќност е 1.408 киловати, односно 1.914 коњски сили. Во последните две години „невера“ собори повеќе од 20 светски рекорди.
Rimac Nevera | Rimac
Купувач е извршниот директор и сопственик на компанијата, Мате Римац. Цената на „невера“ е над сите во оваа група – почетната цена е астрономски два милиони евра. Копијата на „римац“, која го носи серискиот број 13 од вкупно 150 произведени, секако беше уште поскапа бидејќи беше покриена со светлоцрвени јаглеродни влакна. Проценетата продажна цена е околу 2,1 милиона евра. „Невера“ ја носи регистарската табличка „Магла“, со која Мате хумористично одговори на критиките дека „продава магла“.
2. „Ферари пуросангве“ (Ferrari Purosangue): приближно 830.000 евра
„Ферари“ веќе не е само тркачки тим, туку акционерско друштво што мора да се грижи и за задоволството на своите акционери. По „Порше“, „Бентли“, „Ламборгини“ и „Астон Мартин“, „Ферари“ реши да каже „да“ и го испрати својот прв спортски теренец (СУВ) на патиштата. Но тоа не е само уште една преработка на „туарег“ – „пуросангве“ е теренец од сосема друга димензија. Во превод од италијански, пуросангве значи чистокрвен, но ова „ферари“ е сосема различно од другите модели на марката. Има четири врати, задните се отвораат како оние на „ролс-ројс“, а возилото тежи дури 2,25 тона. Додека суперспортските модели на „ферари“ сѐ повеќе се придвижуваат до помали хибридни мотори, овој гигант го доби најдоброто - чистиот 6,5-литарски V12 на „ферари“.
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Uroš Božin
Погледнете ја галеријата
Приказната за чистокрвно „ферари“ (во Германија) започнува со цена од 390.000 евра. Добро опремените примероци се движат меѓу 500 и 600 илјади евра. Производството е ограничено и речиси е невозможно да се најдете на листата на чекање без претходно да поседувате „ферари“. Поради тоа, цените на секундарниот пазар се значително повисоки. Овој конкретен пример беше увезен преку љубљански „Автоброкер“ и регистриран во септември, кога цените беа на својот врв. Тој бил платен повеќе од 800.000 евра, а според нашата тогашна процена околу 830.000 евра.
3. „Мерцедес бенц С 680 гард 4матик“ (Mercedes-Benz S 680 Guard 4Matic ): 776.000 евра
Додека автомобилите на „ферари“ и „ламборгини“ се издвојуваат со нивниот егзотичен дизајн, живописни бои и гласни мотори, „мерцедес бенц С 680 гард“ не сака да привлекува внимание. Изгледа како обичен луксузен седан, но всушност е блиндирана непробојна верзија на С -класа. Во овој автомобил, заедно со супериорната удобност, безбедноста е на прво место. Блиндираната надградба на „мерцедес“ ги исполнува највисоките балистички стандарди и добро ги штити патниците, дури и од експлозивни направи. Опремен е со стакло отпорно на куршуми, специјални гуми, систем за гаснење пожар, па дури и систем за снабдување со свеж воздух во случај на хемиски напад.
Фото: Firme
Поради големата маса, која надминува четири тони, се напојува со V12. Најлесно се препознава по дополнителната темна граница на леќите. Ваквите автомобили најчесто превезуваат политичари и високи функционери. Почетната цена во Германија, без даноци, е 457.000 евра. Достапен е во повеќе нивоа на заштита. Кое ниво го избрал купувачот од Македонија останува непознато, но според нашите процени за возилото платил 774.000 евра. Вториот купувач, од Србија, веројатно избрал понизок степен на заштита, со оглед на тоа дека за својата копија платил 582.000 евра.
4. „Ферари СФ90 спајдер АФ“ ( Ferrari SF90 Spider AF): 760.000 евра
На второто место е сосема поинакво „ферари“. СФ90 е плагин хибрид на иднината. Четирилитарскиот осумцилиндричен мотор е придружен со три електромотори. Вкупната моќност е 735 киловати (1.001 коњска сила). „СФ90 спајдер“ е најскапото „ферари“ во редовната понуда. Почетната цена во Германија е околу 460.000 евра, а тука само што започнува забавата со бројки. Копијата регистрирана во Словенија е опремена со речиси сите достапни додатоци.
Го гледавме во живо. Пакетот за тркачка опрема „асето фиорано“ (Assetto Fiorano - AF) чини меѓу 50 и 80 илјади евра. Јаглеродниот дифузер чини дополнителни девет илјади евра, како и тркачките седишта од карбонски влакна. Автомобилот е опремен со карбонски тркала, опција што чини уште 25.000 евра. „Автомобилот има дополнителна опрема во вредност од 220.000“, вели Здравко Пољашевиќ од „Автоброкер“, каде што е продаден најскапиот примерок во регионот.
Autobroker
Погледнете ја галеријата
Autobroker
Погледнете ја галеријата
Autobroker
Погледнете ја галеријата
Autobroker
Погледнете ја галеријата
Autobroker
Погледнете ја галеријата
Autobroker
Погледнете ја галеријата
Autobroker
Погледнете ја галеријата
Продадени се уште три. Едниот во Србија е продаден за околу 680.000 евра. Друга словенечка копија најде купувач за 650.000 евра, изјави Един Пориќ од „АЦЕ карс“ (ACE Cars). Уште еден користен е регистриран во Хрватска. Колку платил хрватскиот купувач не се знае, бидејќи хрватската царинска управа не ги евидентира продажните цени на половните автомобили, туку само на новите. Приближната процена на неговата вредност е 630.000 евра.
5. „Ролс-ројс фантом“ (Rolls-Royce Phantom): 748.000 евра
„Ролс-ројс“ го претставува врвот на луксузот во автомобилската индустрија, а „фантом“ е нивниот најскап, најголем и најпрепознатлив модел со најдолга традиција. Тие се исклучително ретки на патиштата. Во 2024 година едниот бил регистриран во Хрватска, а другиот во Србија. Нема детални информации за нив, но јасно е дека нивната величественост е придвижувана од 6,75-литарски V12 мотор, дека се истакнуваат со препознатливата исправена решетка, закосен заден дел и познатата статуетка на хаубата. Зад воланот најверојатно седи исклучително важна, влијателна и пред сѐ богата личност.
Rolls-Royce Phantom | Rolls-Royce
Секој „фантом“ е уникатен, а можностите за персонализација се неограничени и е направен според специфичните барања на купувачот. Како што ни објасни Френк Тиеман, шефот за корпоративни комуникации на „Ролс-ројс“, еден клиент неодамна нарачал статуетка (на хаубата) што била поскапа од самиот автомобил. Цените на „нормално“ опремените автомобили „фантом“ во Германија почнуваат од над 600.000 евра. Секако, хрватските и српските примероци се поскапи – хрватските поради високиот специјален данок, а српските поради царината. Врз основа на податоците од царинските органи, пресметавме дека купувачите за своите лимузини платиле 748 и 720 илјади евра.
7. „Ламборгини ревуелто“ (Lamborghini Revuelto): 719.000 евра
Зад „фантомот“ се населил бесен бик од Санта Агата Болоњезе. „Ревуелто“ е шестата генерација на суперспортски модел на „лабморгини“ со мотор V12. Иако влече корени од познатите претходници, тој е сосема поинаков. И покрај доминацијата на електричните автомобили, „ревуелто“ го задржа 6,5-литарскиот атмосферски V12, кој доаѓа со три електрични мотори. Вкупната моќност е 747 киловати (1.015 коњски сили). „Ревуелто“ го комбинира најдоброто од старата школа - моќен атмосферски мотор со најновите технологии од ерата на електрична енергија.
Lamborghini Revuelto | Lamborghini
Веќе некое време е распродаден. Доколку го нарачате денес, достава може да очекувате дури во 2027 година. Затоа, голема е веројатноста хрватскиот купувач да увезол користена копија. Но, бидејќи станувало збор за речиси ново возило, морал да плати и ДДВ. Почетната цена во Германија е 500.000 евра, додека вредноста на увезената копија, според извештајот на „Јутарњи лист“, била 719.000 евра. Од седмото до десеттото место следуваат веќе споменатите три „ферари СФ90 спајдер“.
11. „Ферари 296 ГТС“ (Ferrari 296 GTS): 612.000 евра
Се враќаме на главниот конкурент на „ламборгини“ од Маранело. „Ферари 296“ ја претставува средината на понудата, како помал и помлад брат на второпласираниот „СФ90 спајдер“. Ознаката ГТС открива дека ова е поскапа верзија на „спајдер“, која може да го складира покривот зад кабината. Тој е придвижуван од втората генерација на хибридниот погон на „ферари“, каде што за првпат е комбиниран шестцилиндричен мотор со електричен мотор. Вкупната моќност е 610 киловати (830 коњски сили).
Ferrari 296 GTS | Ferrari
Регистрирани се повеќе од еден. Најмалку два во Хрватска, уште два во Словенија и најмалку еден во Србија. Најскапиот го купил хрватски купувач. За богато опремениот модел платил повеќе од 600.000 евра.
13. „Ролс-ројс спектар“ (Rolls-Royce Spectre): околу 570.000 евра
На листата се најде и електричниот „спектар“ на „Ролс-Ројс“. Како што ни призна познат словенечки претприемач, автомобилот го регистрирал во декември. За да го приспособи својот „спектар“, тој патувал неколкупати во „Гудвуд“ во Велика Британија. Тој избра двобојна надворешност и тробојна внатрешност. „’Ролс-Ројс’ произведе 6.612 возила во 2023 година, од кои околу десет исто така им беа испорачани на приватни клиенти. Јас бев меѓу нив“. На ист начин го нарачал и „кулинан“ (Cullinan), кој го купил во 2023 година.
Rolls-Royce Spectre | Rolls-Royce
Тој призна дека нето-цената без дополнителна опрема била 390.000 евра. „Со дополнителна опрема автомобилот чини 450-460 илјади евра. „Откако го купив како приватно лице, платив дополнителни 22 отсто ДДВ, додека такса за моторни возила немаше. Вкупната цена на возилото со такси беше околу 570.000 евра“.
13. „Брабус рокет 1000“ (Brabus Rocket 1000): околу 570.000 евра
Редок ѕвер што личи на модел на „мерцедес“ пристигна на словенечките патишта. „Брабус рокет“ е базирана на купето со четири врати на „мерцедес АМГ ГТ 63 Е – перформанс“ (Mercedes AMG GT 63 E-Performance“. Експертите од „Брабус“ значително го модифицираа – ја проширија каросеријата, додадоа многу додатоци од јаглеродни влакна и аеродинамични подобрувања.
Под хаубата се зголемува зафатнината на моторот V8 на 4,5 литри. Бензинскиот мотор развива 585 киловати, а електромоторот дополнителни 105 киловати. Вкупната моќност на системот е 736 киловати или илјада коњски сили.
Brabus Rocket 1000 | Brabus
Ова е најмоќниот модел на „брабус“ во историјата. Произведени се само 25, а словенечката копија е во сопственост на кошаркарот Лука Дончиќ. Колку платил за тоа не се знае. Цените на комплетните конверзии на „брабус“ се астрономски. „Брабус“ на крајот на годината продаде два слични автомобила за 538 илјади и 566 илјади евра. Според нашата процена, Дончиќ за својот примерок во Словенија платил околу 570.000 евра.
15. „Ројс-ројс кулинан блек баџ“ (Rolls-Royce Cullinan Black Badge): 556.000 евра
Продолжуваме во кралството на „Ролс-Ројс“ со доста необичен автомобил за брендот познат по луксузните седани. „Кулинан“ е првото теренско возило на британската марка, кое најверојатно никогаш нема да ги напушти автопатиштата и градските булевари. Српскиот клиент го купи „кулинан“ во верзијата „блек баџ“, која „Ролс-Ројс“ ја користи за да назначи поспортски, помоќни и дополнително персонализирани модели. Го придвижува 6,75-литарски мотор V12 со 441 киловат (600 коњски сили), што е за 30 коњи повеќе од стандардниот „кулинан“. Почетната цена без даноци е 388.000 евра, а по додавање опрема и плаќање даноци и царини во Србија, купувачот за него платил околу 556.000 евра.
Rolls-Royce Cullinan Black Badge | Rolls-Royce
16. „БМВ 760Л протекшн“ (BMW 760L Protection): 544.708 евра
Серијата 7 на БМВ доби задача да ги заштити патниците. Безбедносно модифицираните седани Баварците ги означуваат со ознака „протекшн“. Има непробоен оклоп, а дизајнот речиси не се разликува од другите модели од серијата 7. Вратите можат автоматски да се затворат преку контролниот екран, а исто така е можно да се опреми и со функција за итен излез. Обезбедува заштита од балистички напади и експлозии. Дизајниран е така што може да ја извршува својата функција дури и ако возилото е оштетено. Заедно со сета заштита, на патниците им нуди и удобност и просторност. Купувачот од Македонија за тоа платил околу 545.000, вклучувајќи ги и даноците.
BMW 760L Protection | BMW
Во продолжение ви претставуваме одделни листи на најскапите автомобили по земји во регионoт Адрија.
Босна и Херцеговина се возбуди поради „порше 911“
На босанската листа за 2024 година доминираат германски автомобили. На врвот се моделите 911 на „Порше“, со пет модели во првите десет. Најскап со голема разлика беше ГТ3 РС, за кој купувачот, вклучувајќи ги и даноците, платил повеќе од 350.000. Вториот најскап автомобил исто така беше „порше“ - специјалното издание 911 С/T. За него купувачот платил околу 343.000 евра. Оваа цена не се совпаѓа со податоците на Царинската управа, која евидентирала вредност со даноци од 265.679 евра. Заедно со робусните модели на „мерцедес АМГ“, во првите десет се најдоа и „ферари рома“ (ferrari roma) и „ламборгини урус“ (lamborghini urus).
На листата се издвојува „ламборгини урус“, за кој купувачот платил највисок данок. Царинската управа објасни дека тоа зависи од тоа дали возилото е ново или користено, како и од земјата на потекло. Купувачот платил 15 отсто царина, а потоа 17 отсто ДДВ, бидејќи станува збор за ново возило. Сепак, крајната цена е изненадувачки ниска.
При увоз на автомобили во БиХ нема дополнителни посебни даноци. Царини се плаќаат при увоз на ново возило, додека од 2013 година царините за половни автомобили од европско потекло се укинати. За нови и користени автомобили е потребно да се плати 17 отсто ДДВ на утврдената царинска вредност на возилото. Царинската управа не води податоци за првата регистрација на автомобилите.
Хрватите не запираат и покрај високите даноци
Според податоците на хрватската царинска управа, најскап увезен автомобил во Хрватска бил „ролс-ројс фантом“. Продажната цена изнесува речиси 616.000 евра, но тука не се вклучени сите даноци. Кога ќе се соберат сите даноци, според нашата процена, крајната цена за купувачот е околу 745.000 евра. Не се знае дали купувачот е познатиот колекционер на автомобили Бранко Остовиќ, но возилото е регистрирано во Осиек. Благодарение на купувачот на „фантом“, во хрватската државна каса се слеале повеќе од 260.000 евра даноци. На хрватската листа доминираат плагин хибридите, од кои седум се меѓу најскапите.
Најскапиот автомобил во Хрватска и во целиот регион е „римац невера“ на Мате Римац. Хрватската царинска управа го нема во евиденцијата бидејќи не е увезен, туку е произведен во Хрватска. Бидејќи е електричен, тој е ослободен од плаќање посебни даноци, но само врз основа на ДДВ во хрватскиот буџет донел повеќе од 400.000 евра.
Зад „невера“ и „фантом“ беа „ламборгини ревуелто“, „СФ90 спајдер“ на „Ферари“и 296 ГТС. Следен е „порше 911 С/T“, кој по додавањето даноци ги надмина моделите на „Бентли“. Новиот „континентал ГТ спид“ (Continental GT Speed) е најпопуларниот модел меѓу десетте најскапи автомобили во Хрватска. Бидејќи е плагин хибрид, оданочувањето е малку помало. Според објави на социјалните мрежи, Дарио Марениќ, сопственикот на компанијата „Елда“, која произведува течност за електронски цигари, купил кабриолет „бентли ГТЦ“.
Во Македонија доминираат блиндирани лимузини
Вјопно 65 автомобили поскапи од сто илјади евра лани излегоа на патиштата во Македонија. Тоа е нешто помалку отколку во 2023 година. Најмногу возила се увезени од Германија и од Велика Британија, а доминираат „мерцедес“, „порше“ и во помала мера „ленд ровер“, соопшти Царинската управа. Увезени се луксузни автомобили во вредност од над осум милиони евра, за кои се наплатени 3,3 милиони евра увозни давачки.
Убедливо најскапо увезено возило беше блиндираниот „мерцедес бенц С 680 гард“. Купувачот за него платил 774.000 евра, откако биле вклучени даноците. Не се знае кој е сопственик на возилото. Инаку, Хрватска и Словенија во 2018 и 2019 година купиле слични блиндирани „мерцедеси“ за превоз на политички функционери, за што платиле околу 800.000 евра.
На второ место е уште едно блиндирано возило – „БМВ 760Л протекшн“, за кое купувачот платил околу 545.000 евра. По блиндираните лимузини, тука се „масерати МЦ20“, „ферари рома“, „порше ГT3 РС“, верзиите „мајбах“ на лимузините на „Мерцедес“, „ламборгини ураган“ и „ренџ ровер СВ“.
Рекордна година во Словенија - Дончиќ повторно купуваше
Гледајќи ги најскапите автомобили, 2024 година беше рекордна во Словенија. Повеќе од 800 автомобили со продажна цена од над 100.000 евра се појавија на патиштата. Меѓу најскапите возила се моделите на „Порше“, а потоа БМВ и „Мерцедес-бенц“. Словенечката листа во 2024 година ја предводат моделите на „Ферари“, со вкупно шест, а потоа следуваат „Ламборгини“, „Брабус“, „Ролс-Ројс“ и „Мерцедес-Мајбах“. Двата модели на „ферари“ од врвот на листата успеавме лично да ги видиме.
Сопственици на скапите автомобили во Словенија се претежно фирми, додека меѓу физичките лица тоа се мажи на возраст меѓу 40 и 50 години. И спортистите купуваат скапи автомобили - кошаркарот Лука Дончиќ набави хибриден „брабус рокет 1000“, додека фудбалерот Јосип Иличиќ купи „ламборгини урус перформанте“. Некои претприемачи купуваат повеќе возила – сопственик на позната естетска клиника купи две возила „ферари“ и „ламборгини“ , додека претприемач од Горење, познат по пластичните капачиња, потврди дека купил електричен „ролс-ројс“ и ограничено издание „порше 911 турбо С 50“.
„Ферари“ и „Ролс-Ројс“ доминираат во Србија
Во Србија во 2024 година се увезени 346 автомобили чија вредност надминува 100.000 евра, со вкупна вредност од околу 48,5 милиони евра. Според податоците на Царинската управа, најскап автомобил бил „ферари СФ90 спајдер“, а како што пишуваат српските медиуми, купувач бил покојниот Саша Поповиќ, пејач, косопственик и директор на компанијата „Гранд продукција“. Автомобилот моментално се продава. Кога ќе се вклучат даноците и царините, на прво место по конечната цена се најде „ролс-ројс фантом“, за кој со дополнителни 12,5 отсто царина, купувачот требаше да плати околу 720.000 евра.
Моделите на „Ферари“ доминираат во првите десет најскапи автомобили во Србија, а во првите пет се вклучени и две блиндирани возила – „мерцедес-бенц С 680 гард“ и „ауди A8Л секјурити“. Бидејќи за „ауди“ се платени 580.000 евра, може да се претпостави дека нивото на заштита не е исто како и за „мерцедесот“ купен во Македонија. Меѓу нив е и „ролс-ројс кулинан блек баџ“, а меѓу цените се издвојува релативно ниската вредност на „ферари пуросангве“.
Како ги пресметавме вредностите
Продажните цени на најскапите увезени автомобили, без даноци, ги добивме од царинските органи. Потоа на нив додадовме даноци и по потреба и царини. За Словенија, вредностите на најскапите автомобили ги добивме од продавачите или ги проценивме врз основа на слични модели на пазарот, бидејќи словенечката финансиска управа не води евиденција за вредностите на возилата, туку само за износот на пресметаниот данок на моторни возила, што го отежнува точното одредување на вредноста на увезените автомобили.
Поради различните даночни системи, цените на исти или слични автомобили може значително да се разликуваат од земја до земја. На пример, самите стапки на ДДВ варираат. Најмногу се издвојува хрватскиот систем, каде што покрај специјалниот данок на моторните возила, кој ги зголемува цените на поскапите автомобили и на оние со висока емисија на штетни гасови за 50, 100, па дури и 130 илјади евра, купувачите покрај редовниот ДДВ мора да платат и надоместок за управување со отпадни возила.
И Словенија наплаќа данок на моторни возила, но не е толку голем како Хрватска. Во Македонија даночната стапка зависи од вредноста на автомобилот - возилата поскапи од 50.000 евра се оданочуваат со највисока стапка од 20 отсто, со дополнителен данок за издувните гасови.
Статијата е напишана во соработка со Миро Солдиќ, Ивана Раониќ, Бојана Лазаревиќ и Наташа Хаџиспиркоска-Стефанова.