21 мај 2023, 23:30
Неизвесно е дали „Нова Демократија“ ќе може сама да формира Влада
Доколку не успее коалицирањето можни се нови избори
„Сириза“ на Алексис Ципрас освои околу 20 проценти од досега пребројаните гласови
Bloomberg/Nick Paleologos
Премиерот Киријакос Мицотакис е пред победа на општите избори во Грција што се одржаа денеска, но голема е шансата да не го исполни прагот за самостојно формирање влада, што ја зголемува можноста за нови избори за околу еден месец.
Централнодесничарската партија „Нова демократија“ на Мицотакис доби нешто повеќе од 41 проценти од гласовите од пребројани половина од вкупниот број гласачки ливчиња, надминувајќи ги очекувањата. Поддршката за левичарската партија „Сириза“ на поранешниот премиер Алексис Ципрас беше околу 20 проценти од пребројаните гласови.
Гласачите покажаа дека се убедени во ветувањето на Мицотакис дека ќе се надоврзе на едно од најбрзите економски закрепнувања во Европската унија што ја носи Грција на работ на враќање на инвестициската оценка. Трите врвни партии ќе имаат околу девет дена да видат дали е можна коалиција, но сите водачи на главни групи ја отфрлија можноста за соработка меѓу себе, а Мицотакис ја посочи својата предност за еднопартиска влада.
Изборите беа први според новиот пропорционален систем, што практично значи дека на кандидатот му требаат околу 48 проценти од гласовите за да може да формира еднопартиска влада. Ако се одржат втори избори, победникот ќе добие бонус од 50 места, што значи дека тој праг паѓа на околу 38 проценти, во зависност од бројот на партии кои се квалификуваат за 300-члениот парламент.
Изборите беа во сенка на неколку инциденти кои беа товар на кампањата на Мицотакис во пресрет на гласањето. Меѓу нив, беше железничката несреќа во која загинаа 57 лица и скандал во кој премиерот потврди дека неговата разузнавачка агенција шпионирала опозициски кандидат.
Но, гласачите беа особено фокусирани на економската трансформација на Грција, чиј бруто домашен производ се опорави и дојде на ниво приближно на она пред 2010 година кога Грција не можеше да ги враќа долговите. Невработеноста е повеќе од преполовена од врвот од 28 проценти, а се зголеми и вредноста на грчките акции и обврзници.
Премијата за ризик на грчките државни обврзници во споредба со германските опадна за околу една третина во текот на минатата година. Тие се тргуваат со сличен принос како италијанските обврзници. Закрепнувањето во економијата ја постави нацијата на пат да го врати статусот на инвестициска класа по 13 години.
Социјалистичката партија „Пасок“ доби 12,3 проценти од преброените гласови, Комунистичката партија 6,9 проценти, а крајно десничарската „Грчко решение“ освои 4,5 проценти. Екстремно левичарската партија „МеРА25“ на поранешниот министер за финансии Јанис Варуфакис не може да биде реизбрана во Парламентот, според претставник на Министерството за внатрешни работи.
Мицотакис е силен застапник на еднопартиски влади, но тој рече дека ќе се обиде да формира коалициска влада ако резултатот од гласањето сугерира дека тоа е волјата на народот.
Лидерот на „Пасок“, Никос Андрулакис, кој беше еден од луѓето шпионирани од грчката тајна служба за време на администрацијата на Мицотакис засега отфрла каква било соработка што ќе доведе до Влада на Мицотакис или Ципрас.
Почнувајќи од понеделник, Мицотакис ќе има три дена да види дали може да формира влада. Ако не успее, мандатот да се обиде да обезбеди мнозинство во парламентот оди на втората партија уште три дена, а ако и тоа не успее, третата партија исто така ќе има уште три дена да преговара за евентуална администрација.
Ако сите напори се неуспешни, тогаш претседателот може да ги покани сите партиски лидери да ја истражат можноста за формирање голема коалиција. Ако и овој обид не успее или ако претседателот одлучи да не го започне процесот тогаш Грците ќе бидат повикани повторно да гласаат за околу еден месец.