Тимот на Трамп ќе бара намалување на царините во разговорите со Кина

Aдминистрацијата на Доналд Трамп размислува за драматично намалување на царините за време на разговорите со Кина претстојниов викенд, со цел да се намалат тензиите и да се ублажи економската болка што и двете страни веќе почнуваат да ја чувствуваат.

Луѓе запознаени со подготовките за разговорите, кои треба да започнат во Женева во сабота, предводени од американскиот секретар за финансии Скот Бесент и кинескиот вицепремиер Хе Лифенг, велат дека американската страна поставила цел за намалување на царините под 60 проценти како прв чекор, на кој сметаат дека Кина можеби е подготвена да одговори. Напредокот во дводневните закажани дискусии би можел да доведе до тоа тие намалувања да бидат имплементирани веќе следната недела, рекоа тие.

Скот Бесент/Фото: Блумберг

Разговорите веројатно ќе бидат повеќе насочени кон изнесување на поплаки, отколку кон изнаоѓање решенија за долгиот список на проблеми што секоја страна ги има со другата, велат изворите, кои побараа да не бидат идентификувани. Ситуацијата е флуидна, што значи дека нема сигурност дека нивото на тарифите ќе се намали во блиска иднина, велат тие.

Исто така, високо на листата на желби на САД е да се обезбеди отстранување на извозните ограничувања на Кина за ретки метали што се користат за производство на магнети, бидејќи низа индустрии се соочуваат со нарушувања, велат изворите. Постигнат е напредок и во врска со прашањето на фентанилот. Изворите велат дека наскоро би можеле да се одржат одделни разговори за намалување на кинескиот извоз на состојките што се користат за производство на опијатот, што доведе до пораст на смртните случаи од предозирање во последниве години.

И Министерството за финансии и канцеларијата на американскиот трговски претставник Џејмисон Грир, кој му се придружува на Бесент во разговорите, одбија да коментираат. Во соопштението, портпаролот на Белата куќа, Куш Десаи, рече: „Единствената цел на администрацијата со овие разговори е да ја унапреди економската агенда на претседателот Трамп ‚Америка на прво место‘ кон фер и реципрочни трговски односи. Секоја дискусија за ‚целни‘ царински стапки е неоснована шпекулација.“

Најголемиот проблем со кој се соочува администрацијата на Трамп е тоа што царините меѓу двете најголеми економии во светот се зголемија толку високо - американски царини за кинески увоз од 145 проценти. Дури и драматичното деескалирање е малку веројатно дека ќе ги ублажи многу маките за американските потрошувачи во услови на предупредувања за повисоки цени и празни полици ова лето.

Во коментарите во четвртокот, американските претставници, од претседателот Доналд Трамп до подолните ешалони јасно ја искажаа својата желба брзо да ги намалат тарифите што тој ги зголеми како одговор на кинеската одмазда на неговото објавување на нови давачки на 2 април.

„Не можете да одат повисоко – тие  се на 145 проценти, па знаеме дека ќе се намалуваат“, им рече Трамп на новинарите во четвртокот додека ги објавуваше контурите на трговскиот договор меѓу САД и Велика Британија. „Мислам дека ќе имаме добар викенд со Кина“.

Доналд Трамп предизвика хаос со новите давачки/Фото: Блумберг

„Деескалација, намалување на тие стапки до таму каде што можат, каде што треба да бидат, мислам дека е целта на Скот Бесент. Мислам дека тоа е и целта на кинеската делегација“, изјави министерот за трговија Хауард Лутник за Си-Ен-Би-Си (CNBC). „И тоа е она што претседателот се надева дека е добар исход, е свет на деескалација каде што ќе се вратиме еден кај друг, а потоа заедно ќе работиме на голем договор.“

Американските акции пораснаа во четвртокот, бидејќи инвеститорите ги поздравија коментарите на Трамп за трговските разговори со Кина. Надежите дека САД ќе ги усогласат трговските договори помогнаа индексот S&P 500 да се врати на местото каде што беше пред објавувањето на реципрочните тарифи на Трамп на почетокот на април, што го предизвика најлошиот ден за Волстрит од 2020 година. Азиските акции пораснаа во петокот.

Иницијатива на САД

Во меѓувреме, кинеските претставници беа претпазливи во врска со нивните цели за разговорите. Пекинг во четвртокот го повтори својот повик до администрацијата на Трамп да ги откаже едностраните царини врз Кина, а портпаролот на Министерството за трговија Хе Јадонг рече дека САД „треба да покажат искреност за разговор и да бидат подготвени да ги исправат своите грешки“.

Кина би можела позитивно да одговори на потегот на САД за намалување на царините, рече Сонг Хонг, заменик-директор на Институтот за економија при Кинеската академија за општествени науки, врвен владин тинк-тенк во Пекинг.

„САД ќе мора да преземат иницијатива за намалување на царините кон Кина, бидејќи трговската војна беше започната од нивна страна“, рече Сонг. „Ако ги намалат постојните царини на, да речеме на 60 проценти или пониско, верувам дека Кина ќе го следи примерот и ќе ги намали царините за американските стоки, доста брзо“.

Сепак, малку е веројатно дека сите тарифи ќе бидат отстранети, рече тој, бидејќи САД со години ја етикетираа Кина како стратешки ривал. „Кина повеќе не верува во заблудата дека политиката на САД кон Кина ќе се промени“, рече тој.

Коегзистирање или одвојување

Иако очекувањата се ограничени за разговорите овој викенд, самиот факт дека тие воопшто се случуваат нуди причина за оптимизам.

„САД и Кина мора да најдат начин да коегзистираат или ќе се одвојат и ќе има огромни последици за глобалната економија и светскиот поредок“, рече Скот Кенеди, експерт за кинеската економија и економските односи меѓу САД и Кина во Центарот за стратешки и меѓународни студии во Вашингтон. „Значи, не може да се прецени важноста на овие преговори“.

Од друга страна, додаде тој, разговорите се само почеток на долг процес, што го прави овој викенд „конструктивен мал чекор во патување од 10.000 милји“.

Деескалацијата што администрацијата на Трамп се чини дека ја таргетира во голема мера претставува враќање на тарифите што претседателот ги откри на 2 април на она што тој го нарече „Ден на ослободувањето“. Тие давачки предизвикаа превирања на глобалните финансиски пазари и брза ескалација на тензиите од страна на Пекинг.

„Реципрочните“ царини од 34 проценти за стоки од Кина, објавени на 2 април, дојдоа покрај царините од 20 проценти поврзани со фентанилот што Трамп ги воведе во првите неколку недели од неговиот втор мандат. Тие, исто така, додадоа царини од 25 проценти за други кинески производи уште од неговиот прв мандат, што значи дека дури и ако САД се вратат таму каде што беа на почетокот на април, некои кинески стоки што влегуваат во САД ќе се соочат со царини од 79 проценти или повеќе.

„Дури и ако ги преполоват, тие се уште се далеку над нивоата што сме ги виделе досега“, рече Венди Катлер, поранешен виш американски преговарач за трговија, а сега во Институтот за политика на Азиското општество. „Тие сериозно ќе ја ограничат трговијата.“

Според пресметките на „Блумберг економикс“, постојните царини за Кина и остатокот од светот ја зголемија просечната царинска стапка на САД за повеќе од 20 процентни поени на 23 проценти. Намалувањето на стапката за Кина на 34 проценти што тој го воведе на 2 април би го намалило зголемувањето на просечната стапка на 12,6 процентни поени.

Но, тоа сепак би било најголемото зголемување што САД го вовеле од 1930 година и би оставило многу висок царински ѕид околу најголемата економија во светот. Економската болка во секој случај веројатно ќе остане значителна.

Економски удар

Со нивните сегашни стапки, царините би го намалиле БДП на САД за 2,9 проценти и би ги зголемиле основните цени за 1,7 проценти во текот на две до три години, според „Блумберг економикс“. Со половина од сегашните стапки, отпорот би бил половина поголем, но сепак значаен за економијата што се намали во првиот квартал од оваа година пред воведувањето на давачките.

Други економисти тврдат дека брзањето за градење залихи пред новите тарифи им даде на американските бизниси „перница“- барем засега. Трговскиот дефицит достигна рекорд во март, бидејќи компаниите брзаа да увезуваат производи, што сугерира дека компаниите складирале залихи.

За Кина, тарифите веројатно придонесоа за најлошото намалување на производството во фабриките од декември 2023 година. Иако извозот во април беше посилен од очекуваното, испораките во САД нагло се намалија, а влијанието на трговската војна веројатно ќе стане поизразено почнувајќи од овој месец.

Дури и ако има договор за намалување на тарифите во наредните денови, тоа не значи дека САД и Кина се тркаат кон поширок договор за решавање на нивните трговски разлики. Во коментарите на состанокот зад затворени врати организиран од „ЏП Морган“ (JPMorgan) минатиот месец, Бесент рече дека смета дека ќе бидат потребни 2-3 години за да се постигне договор со Кина.

На конгресното сослушување оваа недела, Бесент беше прашан дали разговорите со Кина се напреднати. „Во сабота ќе започнеме, што верувам дека е спротивно на напредување“, одговори тој.

Долг процес

„Преку овие разговори, ќе откриеме дали САД се сериозни и подготвени за значајни преговори“, рече Ву Синбо, директор на Центарот за американски студии на Универзитетот Фудан во Шангај. Но, „преговорите, откако ќе започнат, ќе бидат долг и комплициран процес. Значи, ова е само почеток. Да не бидеме премногу оптимисти.“

Секоја страна има многу причини да биде сомничава кон другата. Кина би сакала американските тарифи да се намалат на нивоата од пред април и не е јасно дали Трамп е подготвен да го стори тоа. Прелиминарниот договор објавен со Велика Британија во четвртокот остави на сила нова дополнителна стапка од 10 проценти за увозот од Велика Британија, и покрај отстапките направени од британската влада.

Од американска страна, не е јасно дали Кина е подготвена да се впушти во вид на структурни реформи како што е ставање крај на индустриските субвенции и други практики за кои Вашингтон долго време тврдеше дека се потребни за ребалансирање на трговијата.

Двете страни, исто така, се чини дека пристапуваат кон преговорите за викендот со став дека имаат предност, што го зголемува ризикот од погрешни пресметки. Американските претставници се чини дека се убедени дека кинеската економија страда повеќе од американската, додека кинеските претставници ги гледаат анкетите што покажуваат пад на рејтингот на Трамп и како падот на пазарите во април го натера да ги укине некои од неговите нови должности.

Всушност, и двете се добро свесни за својата домашна публика. Претседателот Шји Џјинпинг забележа бран патриотски чувства во Кина кои го поттикнуваат да се спротивстави на притисокот од САД, додека Трамп има евиденција за возвраќање на ударите кога мисли дека се засрамил.

„Пречката кон договор е гордоста на двајцата лидери“, рече Ендру Колиер, долгогодишен набљудувач на Кина на факултетот „Кенеди“ при Универзитетот Харвард.

„Во случајот на Трамп, тука се неговите ветувања до неговата политичка база дека ќе го ‚реши‘ трговскиот дефицит преку царини“, додаде Колиер. „Шји сè уште работи на контрола на својата војска, како што покажуваат бројни кампањи против корупцијата, а тој исто така мора да им покаже на тврдокорните следбеници на Политбирото дека нема да покаже слабост кон САД.“

— Со помош од Даниел Флетли, Енда Куран, Џејмс Мејгер, Ненси Кук, Колум Марфи, Џенифер А. Длухи, Френ Ванг и Ричард Хендерсон