Демократите имаат начини да го заменат Џо Бајден во претседателската кандидатура по катастрофалната дебата против републиканецот Доналд Трамп - но да го направат тоа без согласност од нивниот главен претставник би било застрашувачка задача.
Членовите на партијата некогаш обединети зад Бајден сега ги пребаруваат резимеата на кандидатите и ги истражуваат правилата за вонреден план за да им претстават на гласачите нов кандидат, откако настапот на дебатата во четвртокот вечерта ги зголеми грижите за способноста на претседателот да служи втор мандат.
„Најлесно е Бајден да се повлече од трката“, вели Елејн Камарк, членка на Демократскиот национален комитет и авторка на книга за процесот на номинација за претседател. „Тогаш да, има правила и процедури и партијата ќе го замени“.
Прочитај повеќе
Лошиот настап на Бајден во дебатата со Трамп фрла голема сенка врз неговиот реизбор
Уморниот претседател изгледаше како да му тежи секој ден од неговите 81 година.
28.06.2024
Иако е можно отстранување на Бајден од претседателската трка, недостатокот на очигледен кандидат кој ќе го замени го прави таквиот потег уште поневеројатен, рече Камарк.
Дебатата отиде во прилог на неколкумесечната вознемиреност на демократите поради Бајден, кој веќе е најстариот американски претседател во историјата на 81 година, и неговите изгледи да го победи Трамп. Претседателот во петокот ги призна недостатоците во неговото излагање, но ги отфрли повиците за повлекување од трката.
Револт на делегатите
Ако Бајден не отстапи, негово присилно отстранување ќе биде тежок потфат за демократите.
Секој ривал прво ќе треба да собере 600 делегатски потписи на петиција за да го вклучи своето име во номинација на демократската конвенција - со не повеќе од 50 потписи од која било држава. Тоа се околу 13 отсто од делегатите. Но, со оглед на тоа што Бајден контролира 99 отсто од посветените делегати, тоа ќе значи дека предизвикувачите ќе треба да ги убедат лојалистите на Бајден да ја пренасочат својата поддршка.
„Шансите не се непремостливи, но тие се многу високи за секое сценарио кое вклучува бунт на делегати“, рече Џош Путнам од ФХК (FHQ Strategies), непартиска консултантска фирма.
„Во најголем број случаи тие се прилично жестоки поддржувачи на Бајден“, рече Путнам за делегатите.
Кампањата на Бајден ги проверуваше неговите делегати на конвенцијата за нивната лојалност, но тие имаат простор да се премислат. За разлика од републиканските делегати, кои често се обврзани да го дадат својот глас за одреден кандидат, демократските правила велат само дека посветените делегати „со сета чиста совест ќе ги одразуваат чувствата на оние што ги избрале“.
Сепак, тоа е потег што повеќето политичари не би го направиле доколку успехот не е загарантиран. Предизвикувачите кои не успеваат да го соборат актуелниот претседател, ризикуваат да станат партиски аутсајдери.
„Ова не е нешто што многу луѓе би можеле да го направат“, рече Камарк.
Отворена конвенција
Потегот за промена на кандидатурата - без разлика дали Бајден ќе се согласи да се повлече доброволно или ќе биде сменет - ќе донесе конвенција каква што не е видена со децении.
Во „отворената“ или „посредувана“ конвенција, ниту еден кандидат не доаѓа на прозивното гласање со доволно делегати за да му се гарантира номинацијата. Гласањето може да трае колку и да било кругови додека кандидатот не победи.
Таквата конвенција би ги ставила во центарот на вниманието и таканаречените „супер-делегати“. Тие делегати - лидери и избрани функционери кои доаѓаат на конвенцијата врз основа на нивната позиција - беа лишени од некои овластувања во последниве години бидејќи партијата беше загрижена дека нивното влијание во процесот е недемократско. Но, ако номинацијата оди на второ гласање, тие автоматски делегати, кои се повеќе од 700, би можеле да ја разнишаат конвенцијата.
Друга вајлд-карта е тоа што партијата е слободна да ги промени своите правила во секое време пред номинацијата, потенцијално намалувајќи ја или подигнувајќи ја границата за предизвикувачот на Бајден.
Најочигледен наследник е потпретседателката Камала Харис - но демократите не мора да ја изберат токму неа. Некои од најдискутираните алтернативи се гувернерите Гевин Њусом од Калифорнија, Џеј Би Прицкер од Илиноис и Гретчен Витмер од Мичиген, од кои сите велат дека сè уште го поддржуваат Бајден.
Гласањето за номинација беше закажано за 21 август, но Демократскиот национален комитет ја зголеми можноста за виртуелна прозивка пред 7 август за да се запазат предвремените рокови за гласање.
Единаесеттиот час
Ако Бајден се повлече по конвенцијата, одлуката за тоа како да се замени ќе биде на помала група: повеќе од 400 членови на Демократскиот национален комитет. Според партиските правила, претседателот на Демократскиот национален комитет ќе се консултира со демократските конгресни водачи и гувернери и ќе даде препорака.
Демократите последен пат го искористија тој процес во 1972 година за да го заменат Томас Иглтон, кандидатот за потпретседател кој беше принуден да го напушти гласањето откако призна дека примал терапија со електрошок за депресија, со Сарџент Шрајвер.
Но, задоцнетата замена може да им постави на демократите уште еден проблем: роковите за гласање. Некои држави, вклучително и клучните боишта Пенсилванија и Северна Каролина, дозволуваат гласачките ливчиња да се испраќаат по пошта веќе два месеца пред денот на изборите, што значи дека името на Бајден ќе продолжи да се појавува дури и ако тој не е кандидат.
Една од предностите на системот е дека гласовите сепак ќе се бројат, рече Камарк.
„Ние всушност не гласаме за претседател. Ние гласаме за електори за претседател“, рече таа. „Тоа се истите електори, без разлика кој е на врвот на гласачкото ливче“.