Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во петокот рече дека Брисел ќе започне со деблокирање на исплатите на помош до 137 милијарди евра (148 милијарди долари) за Полска, почнувајќи од следната недела, и ги пофали обидите на Варшава да го врати владеењето на правото по долгогодишното популистичко владеење.
Најавата ја демонстрира довербата во новиот полски премиер Доналд Туск, чија коалиција победи на изборите во октомври со ветување дека ќе ги подобри односите со Европската Унија и ќе пристапи до помош од милијарди евра, блокирани поради загриженоста за назадување на демократијата.
„Импресионирани сме од напорите на Полска да го врати владеењето на правото како столб на нејзиното општество“, рече Фон дер Лајен на брифинг за медиумите во Варшава. „Тие напори се одлучувачки“.
Најавата е најсилниот сигнал досега дека најголемата источна економија на ЕУ и сосед на Украина излегува од изолацијата во која беше втурната за време на осумгодишното националистичко владеење. Тоа доаѓа додека блокот бара единство за да застане цврсто во поддршката на Киев бидејќи популистичките лидери во земјите, вклучувајќи ги и Унгарија и Словачка, сè повеќе ја доведуваат во прашање посветеноста за поддршка на нацијата што е опустошена од војната.
Сумата на располагање на Варшава опфаќа 60 милијарди евра постпандемиска помош и 76 милијарди евра кохезиски фондови што се замрзнати поради загриженоста за владеењето на правото. Претходната влада на партијата Право и правда, која беше соборена на парламентарните избори во октомври, предизвика жесток конфликт меѓу Брисел и Варшава, што предизвика правни процедури и стотици милиони евра казни.
Финансиските пазари долго време се обложуваат на тоа дека Туск ќе може да ги искористи фондовите на ЕУ, при што валутата и акциите се зголемија по изборите во октомври. Злотата во петокот се зголеми за 0,3 отсто во однос на еврото, додека варшавскиот индекс WIG20 напредуваше за 1,2 отсто.
„Блумберг“ во средата објави дека ЕУ е подготвена да го одобри првото барање на Варшава за ослободување 6,3 милијарди евра од пакетот веќе следната недела, цитирајќи луѓе запознаени со дискусиите.
Штом деблокирањето ќе биде официјално одобрено од Европската комисија, одлуката ќе треба да се потпише од земјите-членки на ЕУ, што значи дека вистинските плаќања би можеле да дојдат подоцна.
Брисел го блокира пристапот на Полска до финансиската поддршка на ЕУ додека не се исполнат низа одредници. Главен услов е пресврт на контроверзните промени во судството што ги воведе претходната влада.
Полските министри отпатуваа во Брисел неделава за да ѝ го презентираат на комисијата густиот распоред за работа за неколку нацрт-закони, вклучувајќи и промени во клучните полски судски тела.
Фон дер Лајен, за време на нејзината прес-конференција во петокот во Варшава, ги нарече предлозите „јасен патоказ за Полска“.
.webp){kind=icon}
