Условите на пазарот на трудот, особено во однос на достапноста на квалификуваниа работна сила и понатаму остануваат еден од најголемите предизвици за компаниите, покажува истражувањето за оценка на деловната клима во земјава, што го спроведоа АХК Северна Македонија, дел од мрежата на германските комори во светот и Македонско-Германското стопанско здружение. Од добиените резултати може да се стекнат сознанија како германските инвеститори ја оценуваат атрактивноста на нашата држава во однос на условите за инвестирање во споредба со земјите од Југоисточна Европа.
„Во однос на оценката на квалитетот кој го нуди Северна Македонија како локација за инвестирање, освен мали промени, немаше поголеми изненадувања. Показателите за инвестиции на компаниите и нови работни места остануваат стабилни, 49 проценти од анкетираните компании ја оцениле моменталната економска состојба во Северна Македонија како добра или задоволна“, информираат од АХК Северна Македонија.
Споредбено со претходната година, шест проценти од анкетираните компании ги оценуваат економските перспективи за 2024 година како добри, 57 проценти ги оценуваат како задоволителни, а 37 проценти ги оценуваат како полоши.
„Во споредба со истражувањето од претходната година, дури 10 проценти повеќе од анкетираните компании ги оценуваат економските изгледи како добри и задоволителни. Ова оценка важи како тренд за целата Источна Европа“, велат од АХК Северна Македонија.
И покрај континуираната тензија која се чувствува во стопанството во Европа, анкетираните компании во Северна Македонија се оптимисти кога ја оценуваат актуелната деловна состојба на сопствената компанија.
„33 проценти од нив ја оценуваат својата состојба како добра, 50 проценти се задоволни, а само 17 проценти очекуваат влошување на деловната состојба во сопствената компанија“, се наведуваво истражувањето.
Во однос на процената на тековната 2024 година, 23 проценти очекуваат раст во бизнисот, додека 17 проценти очекуваат дека ќе има влошување. Во однос на планираните инвестиции 30 проценти од испитаниците одговориле дека сакаат да ги зголемат своите капитални инвестиции, 33 проценти рекле дека ќе останат на истото ниво во однос на инвестициите, а 37 проценти рекле дека ќе ги намалат трошоците за инвестиции.
„Генерално, ова е показател дека ќе има забавување во однос на инвестициите кај анкетираните компании во споредба со динамиката од претходните години“, велатод АХК Северна Македонија.
Според нив, одлучувачки фактор е зголемениот недостиг од квалификувани работници во земјава, особено кога се во прашање големи инвестиции.
„И покрај предизвикот со стручни кадри и понатаму продолжуваат да се реализираат нови инвестиции. Северна Македонија останува и понатаму привлечна за германските инвеститори, дури 69 проценти од анкетираните компании повторно би инвестирале во земјата“, се вели во истражувањето.
Од АХК Северна Македонија потенцираат дека недостигот од стручни кадри станува сè поважна тема не само за Македонија, туку и за целиот европски регион.
„70 проценти од германските инвеститори во земјата го идентификува ова прашање како еден од најризичните фактори. Недостигот од квалификувана работна сила директно влијае на тековното производство, ги приморува компаниите да одбијат нарачки, но и да ги намалат веќе испланираните инвестиции“, укажуваат од АХК Северна Македонија.
Дури 57 проценти од анкетираните компании одговориле дека трошоците за персонал се фактор кој го сметаат за ризичен, а 47 проценти од нив сметаат дека политиката во однос на економскиот развој е третиот ризичен фактор за градење успешен бизнис воземјава.
Ова истражување истовремено се спроведува од страна на германските комори и во 15 други земји од регионот на Централна и Источна Европа. На анкетата одговориле вкупно 1.500 учесници од сите 15 земји. Анализата на добиените одговори посочува дека во многу области разликите меѓу поединечните земји се мали. Северна Македонија обично е рангирана на средината, но во одредени области има и исклучоци. Позитивните оценки се однесуваат на одличните можности за вмрежување, квалитетот и достапноста на локалните добавувачи, снабдувањето со енергија, продуктивноста и мотивацијата на вработените, даночниот систем. Сепак, Северна Македонија е оценета под просекот во области како што се борбата против корупцијата, правната сигурност и ефикасноста на јавната администрација.
„Северна Македонија и Германија во 2023 година имаа трговска размена во висина од 5,13 милијарди евра. Тоа е зголемување од речиси 7 проценти во споредба со 2022 година. Во 2023 година, голем број на мали и средни компании исто така инвестираа во Северна Македонија“, нагласи Антје Ванделт, директорка на АХК Северна Македонија и раководен член на управниот одбор на Македонско-Германското стопанско здружение.
Таа укажа дека сепак, за зголемениот раст на инвестициите првенствено се одговорни реинвестициите.
„На наша голема радост информираме дека речиси сите германски инвеститори реинвестирале во земјата. Германија не е само најголемиот трговски партнер на земјата, германските инвеститори вработуваат повеќе од 20.000 луѓе и се едни од најценетите работодавци“, вели Ванделт.