Американскиот претседател Доналд Трамп најави зголемување на царините за челик и алуминиум од 25 на 50 отсто, со цел да ги заштити американските работници и индустријата. Оваа најава доаѓа во контекст на очекуваниот договор меѓу американскиот „УС Стил“ (US Steel) и јапонската компанија „Нипон Ситл“ (Nippon Steel), кој според Трамп ќе обезбеди компанијата да остане под американска контрола.
Трамп ја посети фабриката „Мон Валеј“ (Mon Valley Works) во близина на Питсбург, каде што најави инвестиции од 14 милијарди долари, од кои 2,2 милијарди ќе бидат насочени кон зголемување на производството, а 7 милијарди за модернизација и проширување на капацитетите во неколку сојузни држави. Тој истакна дека „УС Стил“ нема да отпушта работници и дека производството ќе продолжи со полн капацитет најмалку 10 години.
Bloomberg
Како дел од договорот, САД ќе задржат „златна акција“ – форма на контрола што ќе ѝ овозможи на владата да има влијание врз управниот одбор и да спречи намалување на производството. Сенаторот Дејвид МекКормик ја опиша оваа структура како гаранција за националните интереси.
Иако и Трамп и Бајден првично се спротивставуваа на продажбата, новата форма на партнерство се претставува како компромис што ќе донесе инвестиции и ќе ја зајакне американската челична индустрија. Договорот сè уште е во фаза на разгледување од страна на Комитетот за странски инвестиции во САД (Cfius), а конечните услови не се целосно објавени.
Настанот имаше свечен тон, со Трамп кој доби дрес од НФЛ тимот Питсбург Стилерс и златна кацига, но и политичка тежина, бидејќи се одвиваше во клучна сојузна држава пред изборите во 2024 година.
Позадина на договорот и политичката динамика
Договорот меѓу „УС Стил“ и „Нипон Ситл“ доаѓа по повеќемесечни преговори и политички притисоци. Првично, трансакцијата вредна 14,1 милијарди долари беше дочекана со скептицизам од двете страни на политичкиот спектар, особено поради стравувањата дека странското сопствеништво може да доведе до губење на работни места и намалување на индустриското производство во САД.
Претседателот Џо Бајден, непосредно пред да ја напушти функцијата, ја блокираше зделката поради загриженост за националната безбедност. Доналд Трамп, кој првично исто така се спротивставуваше, ја преиспита одлуката и ја најави новата форма на партнерство.
Економски и индустриски импликации
САД моментално увезуваат околу 17 отсто од своите потреби за челик, главно од Канада, Бразил и Мексико. Зголемувањето на царините има за цел да ја намали зависноста од увоз и да го поттикне домашното производство. Сепак, градежниот сектор веќе предупреди дека ова може да доведе до зголемување на трошоците за материјали и нови домови.
И покрај тоа, акциите на неколку американски челичарници, како КК (Cleveland-Cliffs) и „Нукор“ (Nucor), забележаа значителен раст по најавата, што укажува на позитивна реакција од пазарот. Инвеститорите, сепак, остануваат внимателни додека се чекаат финалните детали од договорот и одлуката на Комитетот за странски инвестиции во САД.