.webp){kind=icon}
Постои голем интерес кај македонските граѓани за учество на првата аукција на граѓански обврзници, која ќе се одржи в четврток (13.7.2023 година), потврдија за „Блумберг Адрија“ од неколку банки. Кај некои од нив заклучно со минатата недела веќе биле поднесени барања за вложување во обврзниците во противвредност поголема од милион евра.
Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ очекуваат интересот меѓу македонските граѓани за двегодишните граѓански обврзници да ја надмине вкупната вредност на понудената емисија од 600 милиони денари (безмалку 10 милиони евра). Главна причина за тоа е каматната стапка од пет проценти, која е речиси двојно повисока од просечната камата на депозитите орочени на две години.
Секојдневно расте бројот на барања за учество во аукцијата
На прашањата од „Блумберг Адрија“ за тоа каков е интересот за граѓанската обврзница и колкави се трошоците за учество во аукцијата, од „НЛБ банка“ велат дека интересот за граѓанската обврзница е голем и бројот на барања е секојдневно во пораст.
„Досега се поднесени барања во вкупна противвредност од над милион евра. За купување на обврзницата, банката наплатува 0,12 проценти од номиналниот износ или минимален износ од 300 денари“, велат од „НЛБ банка“.
Од „Комерцијална банка“ велат дека граѓаните се веќе информирани за започнатата аукција на граѓанската обврзница понудена од Министерството за финансии и покажуваат соодветен интерес за купување на овој државен финансиски инструмент.
„Нашата оцена е дека интересот кај граѓаните е на задоволително ниво. Граѓанската обврзница може да се купи во сите филијали и експозитури на ’Комерцијална банка’, со што банката во палетата финансиски услуги за граѓаните додаде уште една услуга, која значи ефикасно и едноставно завршена работа“, велат од банката.
Оттаму информираат дека надоместокот што го наплатува „Комерцијална банка“ за учество на аукција за граѓанска обврзница е во согласност со постојниот тарифник за тргување со државни хартии од вредност и изнесува 0,12 проценти од номиналниот износ што ќе се запише на аукцијата, а минимум 300 денари.
„Барањето за учество на аукцијата може да го поднесат граѓаните преку која било филијала или експозитура на банката, а го добиваат во печатена форма од нашите вработени“, објаснуваат од банката.
Што е граѓанска обврзница?
Граѓанската обврзница е државна хартија од вредност што е наменета исклучиво за граѓаните државјани на Македонија. Кога вие како граѓани купувате обврзница од државата, тоа значи дека на државата ѝ давате одредена сума пари на одреден рок еднаков на рочноста на обврзницата, а државата ќе ви ја врати таа сума на датумот на достасување на обврзницата и дополнително ќе ви исплати годишна фиксна камата.
Од „Халк банка“ исто така потврдуваат дека има интерес меѓу граѓаните за новата обврзница.
„Веруваме дека тој ќе се зголемува во следниот период, а особено пред датумот за закажаната аукција“, велат од „Халк банка“.
Од банката додаваат дека не располагаат со прецизна информација за тоа колку граѓани искажале интерес за вложување во граѓански обврзници и информираат дека провизијата за учество на аукцијата изнесува 0,1 процент.
Како се пресметува каматата?
Купонската каматна стапка на двегодишната граѓанска обврзница изнесува 5 проценти и се исплаќа еднаш во годината. На пример, доколку вложите 100.000 денари во граѓански обврзници, износот на купонската каматa на крајот на првата година ќе изнесува 5.000 денари. На крајот на втората година ќе ви се исплати и втората купонска камата во износ од 5.000 денари, како и главнината од 100.000 денари (вложениот износ), или вкупно за две години 10.000 денари камата за инвестиција од 100.000 денари.
Од „Стопанска банка Скопје“ велат дека како и кај секој нов инструмент така и кај граѓанската обврзница постои интерес од одредена група клиенти за инвестирање.
„Банката преку сите достапни канали (веб-страница, контакт-центар и филијали) ја проследи информацијата за условите и карактеристиките на граѓанските обврзници, така што граѓаните пристапуваат во сите филијали на ’Стопанска банка’ за повеќе информации“, велат од банката.
Оттаму посочуваат дека постои интерес кај одредена група клиенти што може да ги инвестираат средствата на рок од две години, но дека сè уште е рано да се каже колку од клиентите се одлучуваат за вложување во граѓанска обврзница. Од „Стопанска банка Скопје“ велат дека применуваат провизија од 0,11 проценти за покривање на трошоците за процесирање на барањето, како и за самиот процес на аукција.
Дали е дозволено тргување со граѓанската обврзница?
Да, тргувањето со граѓанската обврзница е дозволено и тоа може да се реализира преку Македонска берза АД Скопје и пазарите преку шалтер (ОТС). Доколку има побарувачка, граѓанските обврзници може предвремено да се продадат, а тоа може да се изврши преку Македонска берза АД Скопје и пазарите преку шалтер (ОТС). Граѓанските обврзници на секундарниот пазар имаат право да ги купат физички и правни лица.
Какви се искуствата од Хрватска?
Михаел Блажековиќ, аналитичар за пазари од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“, вели дека искуствата од Хрватска покажуваат дека интересот на граѓаните за првата емисија на граѓански обврзници во Македонија би требало да ја надмине потенцијалната емисија.
„Имено, првата емисија на граѓански обврзници во Хрватска на почетокот на оваа година предизвика силен интерес кај граѓаните и го надмина првичниот план на Владата на Република Хрватска за повеќе од 300 милиони евра (план поврзан со граѓански инвеститори). Високото ниво на депозити во Македонија од околу 5,5 милијарди евра и каматната стапка од околу 2,7 проценти на депозитите орочени на две години нудат потенцијал оваа емисија на обврзници со каматен принос од 5 проценти да ги заинтересира граѓаните да ги инвестираат своите пари (учеството во вкупните депозити на потенцијалната емисија е само 0,2 проценти)“, вели Блажековиќ.
Тој додава дека, според планот на македонската влада, годинава е планирана емисија на граѓански обврзници од 50 милиони евра.
„Веруваме дека сите ќе бидат запишани од граѓаните, имајќи го предвид растот на депозитите на населението оваа година“, вели Блажековиќ.
