Дали е време за брикскоин - валута на БРИКС базирана на блокчејн?

„Дедоларизацијата и воведувањето сопствена валута се само илузија бидејќи петте земји не формираат оптимална валутна зона според ниту еден клучен критериум. Само гледањето на стапките на инфлација ни кажува дека петте држави, каде што инфлацијата се движи од -0,1 во Кина до 9,9 проценти во Русија, не можат да воведат заедничка валута или да почнат да ја користат валутата на една од нивните членки“, напиша економистот Анже Бургер од Факултетот за општествени науки за главната цел на мултиполарната група земји од БРИКС.

Но скептицизмот е природен, додаде тој, коментирајќи дека надворешната и трговската политика на Трамп ќе ги трансформира сегашните односи и правила на меѓународното работење.

Светот ќе доживее и ќе види што значи ова по 9 јули, вториот „Ден на ослободувањето“ на американскиот претседател Доналд Трамп. По воведувањето на првичните царини во април и 90-дневниот мораториум, тој најавува нов бран реципрочни царини, што може дополнително да ја поткопа довербата во американскиот долг и доларот.

Иако ја забележа својата најголема полугодишна загуба од 1973 година, постојат процени дека сега е вистинското време да се разгледуваат алтернативи. Може ли валутата на Глобалниот Југ, таканаречената брискоин, базирана на блокчејн-технологија, да го донесе тоа?

Слабеењето на САД е можност за БРИКС

Увертира кон обновени превирања на финансиските пазари веќе беше „големата и величествена“ победа од петокот, кога Конгресот го одобри законот за даноци и буџет на Трамп вреден повеќе трилиони долари. Тој ги продолжува даночните олеснувања воведени во неговиот прв мандат и предвидува зголемување на дефицитот за задолжување за трошење за одбрана и контрола на имиграцијата.

Аналитичарите се загрижени дека царините и олабавувањето на фискалната легислатива во САД дополнително ќе ја оштетат веќе разнишаната доверба на инвеститорите во американскиот долг и ќе придонесат за слабеење на доларот. „Тој веќе изгуби 11 проценти од својата вредност во последните шест месеци“, рече Ман Кона Хак, раководителка на истражување на пазарот во „ЕДиФ“ (ED&F), за состојбата на доларот во интервју за британската „Би-би-си“ (BBC) вчера. Таа оцени дека најчестата алтернатива на американскиот долар е кинескиот јуан, што е секако разумен избор за земјите на Глобалниот Југ како резервна валута.

Иако прекумерната хетерогеност на земјите од БРИКС и нивните економии е аргумент против воведувањето заедничка валута, факторот Х на Трамп е можност повторно да се разгледа замената на американскиот долар како централно средство за плаќање за меѓународна трговија и резервна валута, додаде таа.

БРИКС: Доминацијата на доларот е „непотребна привилегија“

Политикологот Александар Пертон од аналитичкиот центар „Прага геополитикал колектив“ (Prague Geopolitical Collective) за „Блумберг Адрија“ изјави дека аргументите за валута на БРИКС се зрели и поради геополитичката ситуација по нападот на САД и Израел врз Иран, што предизвика скок на цените на нафтата и гасот.

„Економските интереси на Бразил, Обединетите Арапски Емирати, Русија и Саудиска Арабија се базираат на нафтата и гасот, па затоа земјите имаа корист од зголемувањето на цените“, оцени тој, додавајќи дека горенаведеното го зајакнува БРИКС како економски блок и придонесува за условите за појава на брикскоин, валута базирана на блокчејн-технологија.

Разликите во ставовите за реорганизацијата на глобалните односи, царините на Трамп, фискалното законодавство, санкциите против Русија, кои ја истакнаа улогата на доларот како средство за санкционирање, се аргументи што ги поддржуваат иницијативите за алтернатива на доларот како резервна валута.

„Функцијата на резервната валута е слична на функцијата на резервен генератор на електрична енергија. Кога централната валута губи вредност, можеме да се потпреме на резервните валути за да ги одржиме економијата и трговијата непречено додека вредноста на главната валута не се зајакне“, објаснува Партон. Земјите од БРИКС ја нарушуваат способноста на САД да печатат глобална резервна валута по своја волја, бидејќи Вашингтон ретко се соочува со криза во билансот на плаќања сè додека доларот останува доминантна валута.

„Доминацијата на доларот во меѓународните трансакции значи дека Вашингтон може да купува суровини како што се нафта и гас без дополнителни трошоци за конверзија на валута“, истакнува Партон, додека Хакуј проценува дека тоа ќе остане случај барем во следните 10-20 години. Партон верува дека предностите на доларот за САД претставуваат „непотребна привилегија“ во очите на БРИКС.

Зошто блокчејн-технологија?

Со години земјите од БРИКС го зголемуваат бројот на билатерални економски договори што ја зајакнуваат трговијата со национални валути. Украинската војна и санкциите ги охрабрија членовите да воспостават алтернативи на меѓународниот систем за финансиски пораки СВИФТ (SWIFT), како што се прекуграничниот меѓубанкарски систем за плаќања на Кина базиран на јуан, рускиот систем СПФС (SPFS) и бразилскиот Пикс (Pix). Од март 2024 година групата исто така започна со планирање дигитална мрежа за плаќања што би работела врз основа на криптовалути.

Но целта за стекнување независност од репресијата на доларот со воведување сопствена валута сè уште не е постигната. „Најважен дел од плановите би бил развојот на резервна валута базирана на блокчејн-технологија“, вели Пертон.

 

Децентрализирана и дигитализирана валута би била привлечно средство за реализација на идејата за мултиполарен поредок, каде што ниедна земја - и валута - нема одлучувачка или доминантна улога. Тоа би ја ограничило доминацијата на кој било од членовите, особено Кина, која има најамбициозни планови со јуанот како резервна валута. Таа ги спроведува таквите мерки со „јуанизација“ на билатералната трговија со Русија (минатата година изнесуваше над 244 милијарди долари), додека неодамнешните западни санкции го зголемија тргувањето со кинеската валута на Московската берза.

За разлика од доларот, валутата што користи блокчејн-технологија нема да биде национална и затоа нема да биде изложена на ризици од злоупотреба или девалвација поради лоша монетарна политика од страна на кој било од членовите, смета експертот. „Најважно е што брикскоинот би бил употреблива валута. Географската разновидност на земјите од БРИКС обезбедува самоодржливост, што ретко се постигнува во другите економски унии“, вели Пертон, осврнувајќи се на предностите на технолошката димензија.

Во март Кина и Русија веќе предложија таква дигитализирана валута, чиј курс би бил врзан за една од постојните национални валути на членовите. Како што напишавме, Кина е најактивна во дигитализацијата на валутата, а во некои провинции веќе им исплаќа плати на службениците во дигитален јуан и дозволува плаќања со него. Движења во оваа насока се забележани и во Соединетите Американски Држави бидејќи Трамп им се закани на членовите на БРИКС да се подготват за зголемување на царините за 100 проценти доколку не ги напуштат плановите за намалување на улогата на американскиот долар во глобалната економија, додавајќи: „Ако земјите од БРИКС продолжат со своите планови за намалување на зависноста од американскиот долар, ќе ја изгубат можноста да ги продаваат своите производи во САД“.

Сепак, Пертон верува дека брикскоинот би можел до одреден степен да го ублажи затворањето на американскиот пазар: „Бидејќи извозот на производи од БРИКС се врши во валути одобрени од земјите од БРИКС, околните економии би биле охрабрени да ја усвојат новата валута на алијансата како стандардна“. Преку вакви механизми брикскоинот може да успее таму каде што доларот не успева поради предизвиците, заклучува експертот.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар