Времето кога професионалните спортски франшизи беа резервирани за локални милијардери, филмски ѕвезди и сопственици на нафтени империи полека заминува во заборав. Денес инвестициските фондови од Волстрит влегуваат на теренот. Во трката по растечки приноси и стабилни приходи, приватниот капитал (PE) го редефинира спортот како бизнис-категорија.
„Пичбук“ (PitchBook) во својата аналитичка белешка изнесува податоци што јасно покажуваат дека спортот веќе не е споредна инвестиција – тоа сега е едно од најжешките полиња за вложување капитал.
Експлозија на инвестиции во елитниот спорт
Сите големи северноамерикански лиги – НФЛ, НБА, МЛБ, НХЛ, МЛС и НВСЛ – ги отворија своите врати за инвеститори од светот на приватниот капитал. Според „Пичбук“, десетици милијарди долари сега течат во спортскиот екосистем, со PE-фирми што купуваат малцински удели во клубови, градат стадиони, развиваат медиумски платформи и финансираат проширување на лигите. АМ (Ares Management), СС (Sixth Street) и АСП (Arctos Sports Partners) го предводат бранoт фондови што собраа повеќе од 10 милијарди долари во последните три години за инвестиции во спорт, медиуми и забава.
S&P 500 оставен назад/PitchBook
Овие инвестиции не се ограничени само на машките лиги. Женскиот спорт доживува вистинска експлозија. Само во 2024 година, PE вложи речиси 400 милиони долари во американската Женска фудбалска лига (НВСЛ), зголемувајќи ја просечната вредност на клуб од два милиона на повеќе од 100 милиони долари.
Зошто спорт? Три збора: публика, права, реткост
Спортските франшизи се ретка актива. Повеќето лиги имаат ограничен број тимови (30 или помалку) и ретко се прошируваат. Побарувачката е огромна, а понудата речиси фиксна. Во исто време спортските тимови имаат стабилни извори на приходи: медиумски права, билети, спонзорства, продажба на сувенири.
Но вистинската вредност лежи во потенцијалот на т.н. содржина во живо (live content). Спортот е единствената категорија што сè уште гарантира масовна гледаност во ерата на стриминг-сервиси на барање (on-demand). Според „Пичбук“, 81 од 100 најгледани ТВ-емисии во САД во текот на 2024 година биле спортски настани.
За разлика од традиционалните инвестиции во раст (growth equity), PE-инвестициите во спортот имаат профили на принос слични на недвижностите: долгорочни приходи, ескалирачки договори за права, стабилни парични текови. Медиумските права се обновуваат на секои пет-десет години и секоја нова рунда носи експоненцијален раст на вредноста. Истото тоа важи и за колективните договори (CBAs), кои дефинираат како се дели приходот меѓу клубовите и играчите, директно влијаејќи на профитабилноста. Тоа е токму она што PE-фондовите го сакаат: систем што гарантира стабилен паричен тек со потенцијал за раст.
Нов степен на професионализација и ризиците што доаѓаат со тоа
Приватниот капитал носи нови стандарди на управување: оптимизација на работењето, комерцијализација на брендот, проширување на нови пазари. Но постојат и ризици. Комерцијализацијата може да значи повеќе спонзори, повеќе реклами, поскапи билети и помал фокус на основниот (grassroots) спорт. Постојат и грижи дека PE-фондовите, во потрага по брз поврат, ќе ја занемарат долгорочната стабилност на клубовите.
Уште една сива зона е стратегијата за излез. Повеќето PE-фирми инвестираат со хоризонт од пет до седум години, но спортските франшизи не се ликвидна актива. Досега излезите беа можни само кога се продава целиот клуб, што го отвора прашањето: Што кога фондовите ќе сакаат да се повлечат, а нема купувачи?
НВСЛ, ВНБА и женскиот тенис бележат рекордни инвестиции. Инвестицијата на СС во Беј ФК (Bay FC) од 125 милиони долари и купувањето на Сан Диего Вејв за 113 милиони долари се само некои од примерите. ВНБА во 2024 година потпиша медиумски договор вреден 2,2 милијарди долари. ЦВЦ (CVC Capital) вложи 150 милиони долари во ВТА.
Овие вложувања покажуваат дека женскиот спорт веќе не е „развојна приказна“ туку сериозна инвестициска можност. Како што наведува „Пичбук“: „НВСЛ-тимови што пред пет години се продаваа за два милиона, денес вредат повеќе од 100 милиони долари“.
Спортот е речиси само бизнис, нема простор за носталгија
Влегувањето на приватниот капитал во спортот не е тренд, туку трансформација. Клубовите станаа „инвестициски производи“, а PE-фондовите нови сопственици на играта. И додека тоа носи професионализација, раст и стабилност, се отвораат и клучните прашања: Кој навистина ги поседува клубовите? Дали спортот ја губи душата поради ексцесот на капитал? И што се случува кога инвеститорите ќе одлучат дека е време за излез?
Едно е сигурно – спортот веќе не е само игра. Тоа е сериозен бизнис, со сè поголеми влогови и сè помал простор за носталгија.
.webp){kind=icon}
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...