.webp){kind=icon}
Европската Унија во 2023 година ја доживеа својата најжешка година досега, според новата научна анализа, што укажува на поопасна иднина за она што веќе е најбрзо - затоплувањето на континентот во светот.
Европа минатата година го доживеа својот најголем шумски пожар во историјата, како и една од најскапите поплави досега, наведуваат научниците од службата за климатски промени „Коперник“ и Светската метеоролошка организација во нивниот годишен преглед на климата во регионот. Нема олеснување од екстремните временски услови низ светот оваа година, вклучувајќи ги и силните поплави што ги погодија Дубаи и делови од Русија. Минатата година беше рангирана заедно со 2020 година како најтоплата во Европа досега, со рекордна топлина предизвикана и од климатските промени и од временскиот модел Ел Нињо, според извештајот. Екстремните температури додадоа гориво на шумските пожари во регионот, кои изгореа област со големина на Лондон, Париз и Берлин заедно. Грција го забележа најголемиот шумски пожар досега во ЕУ, со површина од 960 квадратни километри, или околу двапати поголема од поголемата метрополитенска област Атина.
Bloomberg Mercury
Глобалната просечна температура во 2023 година била за 1,45 Целзиусов степен повисока од прединдустриските нивоа, според податоците на ВМО, предизвикувајќи големи количества врнежи. Европа како целина ја погодија околу седум отсто повеќе врнежи од вообичаеното. Во август Словенија беше погодена од поплави, создавајќи една од најскапите природни катастрофи за една земја од ЕУ, со штети вредни милијарди евра.
Наодите даваат загрижувачка слика за континентот, бидејќи емисиите на јаглерод диоксид и метан во атмосферата продолжуваат да растат, а стапката на затоплување е околу 0,4 Целзиусов степен по деценија во Европа, што е двојно повеќе од глобалниот просек, според Саманта Бурџис, заменик-директорка на службата за климатски промени „Коперник“ и една од авторите на извештајот за европската состојба на климата.
„Додека имаме рекордни температури на воздухот и рекордни концентрации на стакленички гасови во атмосферата, ќе продолжиме да гледаме екстремни настани“, кои ќе станат почести и поинтензивни, рече таа. „Значи, веројатно ќе продолжиме да гледаме рекорди додека не ја стабилизираме нашата клима и не стигнеме до нето нула“.
Bloomberg Mercury
Европа најверојатно ќе мора да се приспособи на повисоките температури побрзо од кој било друг регион - со областите најблиску до Арктикот, како Гренланд, кои најбрзо се загреваат. Целокупниот континент ќе се соочи со затоплување од три Целзиусови степени, дури и ако светот е успешен во ограничувањето на глобалниот пораст за толку многу.
Влијанијата најдраматично ќе се видат во области како што се Алпите, каде што глечерите изгубија десет отсто од преостанатиот волумен во последните две години.
Додека стакленичките гасови произведени од човекот се главниот придонесувач за зголемувањето на глобалните температури, исклучителното зголемување на Европа делумно се објаснува и со нејзините потопли океани и атмосферски струи. Во меѓувреме, прописите дизајнирани за чистење на воздухот исто така ги отстранија честичките што ја рефлектираат топлината од атмосферата над континентот.
Програмата „Коперник“ користи милијарди мерења од сателити, бродови, авиони и метеоролошки станици низ светот за своите месечни и сезонски прогнози. Заедно со Европската вселенска агенција, „Коперник“ игра централна улога во напорите на ЕУ од 16 милијарди евра да ги надмине климатските промени преку точни прогнози. Ова е првпат да се здружи со ВМО за овој извештај.
Можеби ќе има мало олеснување за Европа во 2024 година, бидејќи Ел Нињо преминува во понеутрална состојба, иако научниците велат дека е премногу рано да се каже. Поекстремните временски услови исто така помогнаа да се зголеми потенцијалното производство на обновлива енергија во Европа благодарение на силните ветрови во вториот дел од годината и посилните речни текови за хидроцентралите. Минатата година беше произведено рекордно количество чиста енергија, при што речиси половина доаѓа од обновливи извори.
Сепак, новите научни наоди ќе придонесат за повиците за посилни напори за намалување на емисиите дома и во странство.
ЕУ во моментов е надвор од колосек за да ја исполни својата цел за намалување на емисиите на СO2 за 55 отсто до крајот на деценијата, а анкетите покажуваат дека поддршката за партиите што се поскептични за понатамошна климатска акција се зголемува пред изборите за Европскиот парламент во јуни. Голем број политики за да се направи земјоделството поприфатливо за животната средина се намалени, иако секторот е под закана од затоплувањето на температурите.
