Стапката на инфлација во Шведска во декември достигна двоцифрена вредност за прв пат по повеќе од три децении бидејќи зголемувањето на цените покажува малку знаци за намалување и покрај напорите на централната банка. Мерката за инфлација што ја следи Риксбанк се зголеми за 10,2 отсто во однос на претходната година, според статистиката на Шведска. Тоа е повеќе од 9,8 проценти, колку што очекуваа економистите, додека Риксбанк прогнозираше стапка од 9,1 отсто.
„Ваквите податоци предзвикуваат облози дека централната банка следниот месец ќе ја зголеми основната каматна стапка за половина процентен поен. Се чини дека порастот од 50 базични поени сега е веќе „завршена работа“, напомена во белешка Кнут Халберг, висок економист во „Сведбанк“ (Swedbank AB). Ризикот од дополнително зголемување за четвртина поен во април е зголемен, додаде тој.
Додека инфлацијата се лади во САД, како и во еврозоната, Шведска сè уште забележува раст на цените, достигнувајќи највисоко ниво од 1991 година. Шведската централна банка се обложува дека инфлацијата ќе го достигне врвот во наредните месеци, пред да започне постепен пад кон поставената цел од два отсто.
За да ја постигне таа цел, Риксбанк ја зголеми основната каматна стапка на 2,5 проценти од нула, колку што изнесуваше во април минатата година, што придонесе за најтежот пад на пазарот на недвижнини од почетокот на 1990-тите. Бидејќи трошоците за хипотеки на потрошувачите, како и за електрична енергија се зголемуваат, зголемувањето на стапката, исто така, ги поттикна очекувањата дека економското производство ќе се намали оваа година.
Основната мерка за инфлација која ги намалува трошоците за енергија се зголеми за 8,4 отсто во последниот месец од годината, што е повеќе од 8,3 проценти проектирани од економистите и централната банка.
Што велат економистите од „Блумберг“?
„Декемвриската инфлација во Шведска изненади во нагорна линија, но повеќе е порастот на базичната инфлација што ќе ја зголеми загриженоста на Риксбанк за натамошните изгледи. Ова, заедно со инфлаторните притисоци од зголемувањето на платите и цените, ја навалува вагата во корист на зголемување од 50 базични поени на каматите на состанокот на централната банка во февруари, што ќе биде прв годинава“, вели Селва Бахар Базики, економистка од „Блумберг“.
Во средината на декември шведските цени на електрична енергија се приближија до рекордно ниво, пред да се повлечат кон крајот на месецот. Трошоците за струја се причина за голем дел од порастот на мерката за инфлација во минатиот месец, иако цените на храната беа главниот двигател, а значајно се зголемија и низа други стоки и услуги.
Овие податоци се последни пред следната одлука за каматните стапки на Риксбанк, што треба да биде објавена на 9 февруари.