Токенизацијата отвора нови пазари - што носи регулацијата на дигиталните средства во регионот

Регулацијата на дигиталните средства, токенизацијата и усвојувањето на регулативите на МИКА (MiCA) се клучни за развојот на пазарот и проширувањето на можностите за инвестирање. Србија веќе е позиционирана како пионер во регулирањето на дигиталните средства, Црна Гора е во завршна фаза на усвојување на закон, додека Хрватска го зајакнува својот легитимитет и привлекува глобални играчи преку рамката на МИКА. Пораката е јасна - дигиталните средства стануваат новиот столб на финансискиот пазар и го демократизираат пристапот до капитал.

На панелот „Крипто и пазари на капитал: Обликување на иднината на финансиите“ во рамките на меѓународната конференција „Финансиски пазари Црна Гора“ (Montenegro Financial Markets) што се одржа во Подгорица, учесниците од Србија, Црна Гора и Хрватска ги презентираа своите искуства и предизвици во развојот на регулирањето на дигиталните средства и пазарите.

Србија - пионер во регулирањето на дигиталните средства

Анина Милановиќ, директорка на Одделот за меѓународна соработка на Комисијата за хартии од вредност на Србија, потсети дека Србија беше меѓу првите земји што законски ја регулираа областа на дигиталните средства - уште во 2020 година, пред ЕУ да ги усвои МИКА регулативите.

„Комисијата за хартии од вредност ја презеде одговорноста за дигиталните токени и веќе гледаме значајни резултати. Досега се издадени десет бели книги и имплементирани се неколку процеси на издавање токени. Девет од нив се токенизирани обврзници - вака компаниите пристапуваат до капитал, додека инвеститорите добиваат можност да заработат повеќе отколку што заработуваат од депозити“, рече Милановиќ.

Таа додаде дека најголем интерес генерирале проекти во областа на земјоделството (фарми за лешници и ореви) и обновливи извори на енергија (соларни панели). „Токенизацијата овозможува делумна сопственост и влез на мали инвеститори во големи проекти, со ликвидност и поедноставно тргување без посредници“, нагласи таа.

Србија, исто така, работи на усогласување со прописите на МИКА, воспоставување платформа за тргување со дигитални токени и развој на нови инвестициски производи како што се ЕТФ и РЕИТ, со цел ревитализација на домашниот пазар на капитал.

Анина Милановиќ (Блумберг Адрија)

Црна Гора – во процес на усвојување на законот

Данило Глушчевиќ, ИТ експерт во Комисијата за пазар на капитал на Црна Гора, потсети дека Црна Гора го подготвила првиот нацрт на закон сличен на законот во Србија за време на пандемијата, но тој не добил поддршка. „Подоцна, подготвивме нацрт кој е во согласност со регулативата МИКА. Тој е усогласен со околу 90 проценти и моментално е во постапка во Министерството за финансии“, рече Глушчевиќ.

Во моментов, криптосредствата во Црна Гора се опфатени само со Законот за спречување на перење пари, а Комисијата треба да воспостави регистар на даватели на услуги. „Работиме на подзаконски акт за регистарот. Очекуваме процесот на регистрација да започне во октомври. Сепак, сè уште ни недостасува соодветна и сеопфатна регулатива. Ни треба поцврста регулатива што би донела заштита и би отворила простор за современи начини на финансирање, како што е токенизацијата“, додаде тој.

Данило Глушевиќ (Блумберг Адрија)

Хрватска - Легитимирање на пазарот преку регулатива на ЕУ

Влахо Хрдало, партнер во адвокатската канцеларија „Хрдало и Крниќ“ и претседател на УБИК (Хрватско здружение за блокчејн и крипто), истакна дека МИКА носи уникатни правила и легитимитет на целиот пазар на дигитални средства во ЕУ.

„Дури и пред да стапи на сила МИКА, Хрватска ги подготвуваше компаниите да се усогласат со идните правила. Ова привлече сериозни глобални играчи. Регулативата носи безбедност и легитимирање на пошироко движење - демократизација на пристапот до капитал“, рече Хрдало.

Тој истакна дека Хрватска и Словенија се водечки во ЕУ во прифаќањето на криптовалути, иако граѓаните сè уште најмногу им веруваат на депозитите и недвижностите. Тој ги истакна измамите и скептицизмот кај дел од јавноста како предизвици. „Во иднина, ќе имаме уникатни апликации за тргување со криптовалути, обврзници и акции - но само регулираните институции ќе можат да управуваат со нив“, рече Хрдало.

Зборувајќи за пазарот, тој нагласи дека биткоинот не се проширил како средство за плаќање, додека стабилните монети претставуваат дигитализација на традиционалните валути, што исто така ја охрабри ЕУ да воведе дигитално евро.

Финансиски пазари Црна Гора (Блумберг Адрија)

Дринчиќ: Модернизацијата и дигитализацијата се клучни за иднината на црногорскиот пазар на капитал

На почетокот на вториот ден од конференцијата, претседателот на Комисијата за пазар на капитал на Црна Гора, Жељко Дринчиќ, ги презентираше резултатите од работата на Комисијата од 2023 година до денес, како и визијата за иден развој.

Комисијата, како што истакна, подготви шест закони и 27 подзаконски акти, со кои значително се модернизира регулаторната рамка и се хармонизира со европските стандарди. Посебен акцент беше ставен на доброволните пензиски фондови, отворените и алтернативните инвестициски фондови, додека Комисијата е вклучена и во пет преговарачки поглавја со ЕУ.

Два нови закони - за зелени обврзници и референтни точки - означуваат дополнителен чекор кон развој на одржливи и модерни пазарни инструменти. Во исто време, постигнати се големи чекори во дигитализацијата: воведено е електронско известување, а од 1 јануари започнува нова фаза на автоматизација, со цел целосно дигитализирање на процесот.

„Градиме домашни регулаторни капацитети и го подготвуваме пазарот за интероперабилност со европските системи“, рече Дринчиќ.

Жељко Дрничиќ (Финансиски пазари Црна Гора)

Еден од приоритетите на Комисијата е подобрување на финансиската писменост. Во соработка со ОЕЦД, имплементирани се програми за да им се помогне на граѓаните да донесуваат финансиски одлуки врз основа на релевантни информации. Посебно внимание се посветува на образованието на младите - Комисијата организира работилници за деца, средношколци и студенти со интерактивни содржини и натпревари, а целта е да се продлабочи соработката со Економскиот факултет.

За прв пат беше претставен и аватарот на пазарот на капитал - Капиталко, наменет за деца од прво до петто одделение од основно училиште. Овој иновативен образовен проект го претвора учењето за берзата и финансиите во забава, а истовремено го зајакнува знаењето и интересот на најмладите за финансиите.