.webp){kind=icon}
Кога нафтата скокна над 90 долари за барел пред само неколку дена, воените тензии меѓу Израел и Иран беа непосреден поттик. Но основите на закрепнувањето беа подлабоки, до шокови на глобалната понуда што ги подгрева стравувањата од оживување на инфлацијата предизвикана од стоките.
Неодамнешниот потег на Мексико да го намали извозот на сурова нафта го влошува глобалниот притисок, што ги натера рафинериите во САД, најголемиот светски производител на нафта, да трошат повеќе домашни барели. Американските санкции го блокираа рускиот товар на море, а испораките од Венецуела се потенцијална следна цел. Нападите на бунтовниците Хути врз танкери во Црвено Море ја одложија испораката на сурова нафта. И покрај превирањата, ОПЕК и неговите сојузници се држат до намалувањето на производството.
Сето ова води до голем прекин на снабдувањето, што ги изненади трговците. Кризата го влошува растот на нафтата во пресрет на летната сезона во САД, заканувајќи се да ја турне нафтата од типот брент, глобалниот репер, на 100 долари за првпат по речиси две години. Тоа ја зголемува загриженоста за инфлацијата, што ги поткопува шансите за реизбор на американскиот претседател Џо Бајден и ги комплицира размислувањата на централните банкари за намалување на стапките.
Што се однесува на нафтата, „во моментов најголемиот двигател е на страната на понудата“, рече Амрита Сен, основач и директор за истражување во „Енерџи аспектс“, во интервју за ТВ „Блумберг“. „Видовте неколку џеба на слаба понуда, а вкупната побарувачка на глобално ниво е здрава.
Испораките на нафта од Мексико, главниот американски снабдувач, паднаа за 35 отсто минатиот месец, на најниско ниво од 2019 година, додека претседателот Андрес Мануел Лопез Обрадор се обидува да ги исполни ветувањата да ја одвикне земјата од увозот на скапото гориво. Извозот на сурова нафта сега дополнително ќе се намали, бидејќи државната нафтена компанија „Пемекс“ откажа некои договори со странските рафинери, објави „Блумберг њуз“ минатата недела.
Одлуката ги потресе нафтените пазари низ светот. Марс бленд, сурова нафта со средна густина од Заливскиот брег, последниве денови достигна повеќегодишна премија во однос на полесната ВТИ, националниот репер. Марс бленд обично тргува со попуст на ВТИ. Суровата нафта од типот брент достигна 90 долари за барел во четвртокот, што е највисоко од октомври, и го продолжи растот во петокот. „ЏП Морган“ рече дека може да достигне 100 долари до август или септември.
Канадската сурова нафта голд лејк (Cold Lake) од Заливскиот брег се тргуваше со најнизок попуст во однос на ВТИ во речиси една година. Клучните показатели за сурова нафта од Блискиот Исток, како што се договорите од Оман и Дубаи, исто така растат.
Пред потегот на Мексико имаше голем број големи и мали прекини во снабдувањето. Во јануари длабокото замрзнување ги зафати производството и резервите од сурова нафта во САД во време кога цените инаку би растеле, одржувајќи ги резервите под сезонските просеци до крајот на март.
Bloomberg
Мексико, САД, Катар и Ирак во март го намалија заедничкиот проток на нафта за повеќе од еден милион барели дневно, според податоците за следење на танкерите собрани од „Блумберг“. Багдад вети дека ќе го ограничи производството за да го надомести откажувањето од претходните ветувања кон Организацијата на земјите извознички на нафта и нејзините сојузници, позната како ОПЕК+.
Дополнително на тензиите, членката на ОПЕК, Обединетите Арапски Емирати, го намалија снабдувањето за 41 отсто во март во споредба со минатогодишниот просек, според поморската разузнавачка компанија „Кплер“. Државната нафтена компанија пренасочува повеќе од таа сурова нафта во сопствената рафинерија, велат трговците.
Пазарите на сурова нафта во Европа, пак, се под поголем притисок поради нападите на Хутите во Црвено Море, кои испратија милиони барели сурова нафта во заобиколен пат околу Африка, одложувајќи некои пратки со недели. Прекините на клучниот нафтовод во Северно Море, немирите во Либија и оштетениот нафтовод во Јужен Судан исто така придонесоа за порастот, додека американските санкции ја лишија Русија од танкери што претходно ја носеа нејзината нафта до клиентите, вклучувајќи ја и Индија.
Недостигот од понуда би можел да стане уште поизразен во наредните недели. Со оглед на тоа што претседателот Николас Мадуро не покажува знаци дека го почитува своето ветување дека ќе се придвижи кон слободни и фер избори, администрацијата на Бајден би можела повторно да воведе санкции овој месец.
Пазарот на потешка, повалкана сурова нафта „опаѓа веќе некое време, но оваа теснотија на лошите пазари и изгледите за летната сезона во САД сугерираат дека пазарот се врти“, рече Саманта Хартке, аналитичар во „Спарта комодитес“ (Sparta Commodities).
Тоа е остар контраст од пред само неколку месеци, кога нафтата падна на повеќемесечно ниско ниво бидејќи американското производство се зголеми, а извозот на руска сурова нафта од морето се зголеми и покрај санкциите што оттогаш беа продолжени. Американската администрација за енергетски информации, откако прогнозираше дека глобалните резерви ќе останат непроменети во овој квартал, сега очекува тие да паднат за 900.000 барели дневно. Тоа е еквивалентно на производство од Оман.
Понудата се намалува како што се зголемува побарувачката. Американските рафинерии се подготвуваат да го зголемат производството на гориво за летото, кога милиони Американци излегуваат на патиштата и кога потрошувачката на бензин е на својот врв. Резервите од бензин на населениот источен брег се намалуваат, а производствената активност во САД и Кина исто така сигнализира зголемување на потрошувачката на гориво. Во Азија маржите за рафинирање се околу 50 отсто повисоки од петгодишниот сезонски просек, што укажува на здрава побарувачка.
Bloomberg Mercury
Обновувањето на нафтата ги спречи плановите на администрацијата на Бајден да ги дополни резервите на нафта во итни случаи во САД, кои достигнаа најниско ниво во последните 40 години, по невидениот пад по руската инвазија на Украина. Тоа е и политички ризик за Бајден, бидејќи цените на храната и енергијата остануваат тврдоглаво високи. Напредокот на нафтата се заканува да го поттикне малопродажниот бензин, сега блиску до дневниот национален просек од 3,60 долари за галон, кон четири долари, клучно психолошко ниво. Тоа ја зголемува загриженоста дека стоката ќе го промени неодамнешното забавување на добивките на потрошувачките цени.
„Скокот на цените на суровата нафта на крајот би можел да го принуди ОПЕК+ да повлече некои намалувања на производството“, рече Викас Двиведи, глобален стратег за нафта и гас за „Меквари груп“. И нафтата над 90 долари може да доведе до уништување на глобалната побарувачка и на крајот пониски цени, според „ЏП Морган“, но засега има само неколку знаци дека тоа се случува.
„Тоа е пазар на цврсти основи, без сомнение. Мислам дека нафтата од 100 долари е сосема реална, само бара малку повеќе ризични цени за реален геополитички ризик“, рече Боб Мекнали, основач на консултантската компанија „Рапидан енерџи груп“ и поранешен советник во Белата куќа, во интервју за „Блумберг“.
