Данската фармацевтска компанија „Бавариан Нордик“, една од ретките која располага со одобрена вакцина против мпокс или таканаречените мајмунски сипаници, објави дека ќе може да ги задоволи потребите за имунизација на африканските нации поради епидемијата на сипаници.
Акциите на данската компанија пораснаа дури за 17 отсто во раното тргување во четвртокот во Копенхаген, зголемувајќи ја добивката од 12 отсто остварена еден ден претходно, откако соопшти дека може да испорача 10 милиони дози од својата вакцина во африканските земји до крајот на 2025 година. Акциите на „Бавариан Нордик“ со кои се тргува во САД затворија на 33 отсто повисоко ниво во Њујорк во средата.
„Имаме инвентар и имаме можности. Она што ни недостига се нарачките“, рече извршниот директор на „Бавариан Нордик“, Пол Чаплин во изјава во средата.
Светската здравствена организација во средата прогласи вонредна состојба поради брзото ширење на вирусното заболување што може да стане глобална здравствена криза. Африканскиот центар за контрола на болести (ЦДЦ) еден ден претходно прогласија вонредна состојба на целиот континент поради смртоносниот вирус кој зафати најмалку шест земји.
Мутираниот вид зарази околу 15.000 луѓе и уби повеќе од 500 само оваа година во Демократска Република Конго (ДРК). Слабите јавно здравствени системи и слабиот пристап до скапите вакцини ги попречија напорите за контрола на ширењето.
Проблемот со цените
Данскиот производител на вакцини има околу 300.000 дози подготвени за испорака веднаш, рече Чаплин. Компанијата и Европската комисија заедно веќе донираа повеќе од 215.000. „Бавариан Нордик“ би можела да обезбеди вкупно два милиони дози за Африка до крајот на оваа година, а уште осум милиони во 2025 година, рече извршниот директор.
„Веќе сме на крајот на август, така што навистина треба да има брзина во донесувањето одлуки за да можеме да го направиме ова“, рече тој.
Вакцината на „Нордик“ која се продава под имињата Jynneos, Imvamune и Imvanex – првично беше развиена за заштита од мали сипаници и е единствената вакцина одобрена за мајмунски сипаници. Со околу 100 долари по доза, според ЦДЦ на Африка, таа е една од ретките вакцини што можат да спречат мајмунски сипаници. Две други, од „Емерџент биосолушнс“ и „КМ Билоџигс“, се достапни иако не се широко одобрени.
Иако сегашната епидемија во земји како ДРК е поврзана со вид на вирусот, Чаплин рече дека е уверен во ефикасноста на вакцината.
Генералниот директор на африканското ЦДЦ, Жан Касеја, рече дека на континентот му се потребни 10 милиони дози и дека вакцините се многу скапи.
„Трошоците несомнено ќе бидат проблем“, рече Чаплин во интервјуто. „Многу сме чувствителни за цените. Целосно сме свесни дека тука мораме да придонесеме и да ги гледаме цените на одговорен начин“, рече тој, одбивајќи да елаборира.
За разлика од некои други имунизации, вакцината против мпокс не е многу барана во побогатите земји. Ова и создава тешкотии на компанијата да ги надомести евтините продажби и донациите за сиромашните нации.
Резерви со вакцини
Претходната глобална епидемија на сипаници во 2022 година беше прогласена за меѓународна итна здравствена состојба, што доведе до кампањи за вакцинација во многу региони. Додека некои земји сè уште имаат резерви, засега само Европската комисија и „Бавариан Нордик“ објавија планови за донирање дози.
Африканската ЦДЦ моментално работи на стратегија за вакцинација, за која Чаплин рече дека е клучен елемент во процесот на донесување одлуки за земјите кои размислуваат да донираат дози. Додека земјите надвор од Африка допрва треба да ги објават напорите за набавка, Чаплин рече дека неговиот телефон „повторно станува прилично зафатен“.
„Меѓународната заедница мора да реагира“, рече тој. „Ќе биде само прашање на време ако не преземеме ништо додека не се прошири понатаму, а потоа одеднаш ќе има случаи во Европа, САД и други делови од светот.