Градежниот сектор во вториoт квартал од годинава е во минус од 21,8 отсто, но цените на становите никако да се намалат. Градежниците сметаат дека во скоро време не може да се очекува тоа.
Во високоградбата имаме спротивен тренд од она што е состојба во градежништвото, смета Андреја Серафимовски, претседател на Здружението на градежништво при СКМ.
„Сè уште ги имаме истите проблеми. Недостигот од добар станбен и деловен простор во општините што имаат најголема трансакциска активност доведе до тоа за купопродажба на станови да има поголема побарувачка од понуда“, вели Серафимовски. Тој додава дека големо влијание сега имаат претходните мораториуми за градба, како и недавањето одобрение за градба на клучни позиции во градот.
„Уште еден факт што не можеме никако да го избегнеме е сериозното зголемување на трошоците за градба на градежните компании. Пред сè зголемувањето на цените на градежните материјали и зголемувањето на минималната плата и просечната плата што се однесува на високоградбата“, вели Серафимовски.
Тој дополнува дека и зголемените трошоци за купување парцели доведоа до тоа во моментов да има експанзија на цената на станбено-деловниот простор, претежно изразена во општините со голема трансакциска моќ.
„Единствена бариера да запре тој тренд ќе бидат можностите на граѓаните да одвојат дел од своите средства да купат недвижност. Во моментов имаме уште еден голем непријател кон стабилизирањето и намалувањето на цените на станбениот простор, а тоа се банкарската политика и зголемувањето на каматите на кредитите“, вели Серафимовски.
Тој смета дека до крајот на годината не можеме да очекуваме никаква нормализација на цените на становите, единствено што можеме да очекуваме е да се стабилизира трендот на покачување и цената на станбениот простор да достигне вредност што ќе биде реална.
„Цената треба да ги одразува трошоците и профитот на компаниите, но треба да ја одразува и моќта на нашиот народ да издвои средства за купување станбено-деловен простор“, вели Серафимовски.
Тој посочува дека зголемените каматни стапки за станбените кредити се прелеаја во втор најважен фактор во купувањето станови и дека опаднатата побарувачка во дел од населбите што немаат голема трансакциска активност му се припишува токму на овој фактор.
„Доколку продолжи тој тренд или уште повеќе се заострат банкарските политики, можеме да очекуваме побарувачката во голема мера да стивне и да падне, а со тоа можеби ќе дојде до некаква стабилизација на цените“, вели Серафимовски.
Инфлацијата забавува, но рестриктивната монетарна политика ќе продолжи
Стапката на инфлација во Македонија во август годинава изнесуваше 8,3 проценти, што е речиси на исто ниво како и претходниот месец, кога изнесуваше 8,4 проценти.
„Регистрирано е одредено забавување на инфлацијата. Меѓутоа тоа не е пример толку кај базичната инфлација“, вели Никица Мојсоска Блажевски, универзитетска професорка.
Таа посочува дека и во следниот период веројатно ќе очекуваме натамошно затегнување на монетарната политика.
„Меѓутоа ефектот не е многу голем, односно ефектот се одразува главно врз цената на кредитите или каматните стапки, но не толку врз цената на производите и она што сите најмногу нè засега - цената на храната“, смета Мојсоска Блажевски.
Таа додава дека други поважни фактори играат улога во стабилизацијата на цените на храната.
„Тоа сè уште се високите цените на суровините, секако под влијание на геополитичките процеси. Понатаму и нарушувањето во снабдувањето со суровини, одредена хаотична ситуација во која имаше постојано зголемување на цените, така што некои производители или трговци секако ја искористуваат и таа ситуација“, вели Мојсоска Блажевски.
Таа додава оти популистичката политика на замрзнување на цените не е она што е добро за економијата.
„Навистина ќе биде потребна голема координација на фискалната и монетарната политика“, вели Мојсоска Блажевски.
Таа заклучува дека е потребна висока реализација на капитални расходи и дека буџетската потрошувачка не смее да падне многу.