.webp){kind=icon}
Влошените услови за надворешнотрговската размена најверојатно ќе продолжат и во 2024 година, па компаниите и државата треба да бидат внимателни во креирањето на стратегиите за извоз, посочува во интервју за „Блумберг Адрија“ Јелисавета Георгиева Јовевска, генерална секретарка на Национален совет за извоз при Стопанската комора.
Георгиева Јовевска вели компаниите и натаму се во грч, меѓутоа сè уште има интерес за производите на македонските извозници, особено кон Германија, каде што се пласира најголем дел од нашиот извоз.
Блумберг Адрија
„Она што може да се очекува во следниот период, ако ја погледнеме структурата на нашите производи во извозот, тоа се некои десетина производи во Германија и десетина компании, значи близу 90 отсто од македонскиот извоз кон Германија го прават само тие. Сепак може да се каже дека треба да бидеме премногу внимателни, како од аспект на стратегиите што ги прави државата, така и од стратегиите што ги прави бизнис-секторот. Меѓутоа, тука сакам да истакнам дека и во деловните кругови, но и во бизнис-асоцијацијата обединета во Стопанската комора се очекува дека нема простор за поголема загриженост во соработката, особено со Германија, бидејќи оптимизмот се заснова на фактот дека сè уште постојат големи интереси на германските компании за соработка со компаниите од Македонија. Па, во тој дел, еве, да сублимирам на вашето прашање дека да, ризици има, компаниите ќе бидат во грч, ќе бидеме претпазливи и ние, меѓутоа не треба да има голема загриженост, бидејќи во последниве пет-шест години компаниите како да се навикнаа на поголеми шокови и има поголема предвидливост“, вели таа.
Блумберг Адрија
Сепак, нови ризици носат и геополитичките тензии. Оружените напади што го попречуваат транспортот преку Црвено Море може да се одразат и на трговската размена меѓу Македонија и Кина, која од година на година постојано се зголемува.
„Ако говориме за трговијата помеѓу Македонија и Кина на годишно ниво, односно конкретно во 2023 година таа изнесува 1,1 милијарда евра, од кои 103 милиони евра се извоз, увозот е околу една милијарди евра, значи имаме значителен дефицит во надворешнотрговските односи со Кина. Секако дека од година на година оваа трговска размена се зголемува, а ние сакаме уште повеќе да се зголемува во следниот период. Меѓутоа она што е многу значајно е оној дел што го спомнавте и Суецкиот Канал, кој го поврзува Црвено Море со Средоземно Море и е најкраткиот воден пат помеѓу Европа и Азија. И доколку кризата се одолжи, секако дека може да се зголемат и цените, што повторно ќе биде на грбот на потрошувачите. Деновиве читав и анализи од компании што потенцираат дека ако има проблеми и патот од Шангај до Ротердам, па се оди кон заобиколување преку ’Ртот Добра Надеж, тоа ќе ги зголеми трошоците за гориво и до милион долари. Замислете какво е тоа зголемување и обременување на синџирите на снабдување. Сепак, ако ова не потрае долго, нема да има големи нарушувања и влијанија во делот на производството, раст на трошоците итн.“, вели Георгиева Јовевска.
Bloomberg Adria
Георгиева Јовевска ја посочува и улогата на Националниот совет за извоз при Стопанската комора и извозната стратегија, чија цел е двојно зголемување на процентот на извозни компании и пласман на производи со висока додадена вредност. Годинава, според неа, главна цел е и формирањето институт за извоз.
„Фокусот на Комората се домашните компании што имаат почетни обиди за извоз, да им се помогне, да се зајакне конкурентноста, а секако да им се даде помош и на постојните извозни компании преку зголемување на продажбата, учество на саеми и слично. Таква е улогата на Националниот совет за извоз, кој веќе една година работи со засилено темпо. Институтот за извоз, пак, ќе се занимава со зајакнување на капацитетите и од аспект на човечки ресурси, одржување обуки и изградба на дигитална платформа за извоз и олеснување на компаниите и, секако, сето тоа да биде заокружено не само со поддршката на бизнис-секторот туку во една синергија и за заеднички мерки што реално ќе значат поддршка на извозните компании од страна на државата. Се надеваме дека во 2024 година во фокус ќе биде извозот, како еден од најзначајните двигатели на економскиот развој“, посочува генералната секретарка на Националниот совет за извоз.
