Во последниве години астрономите открија дека нашата галаксија е преполна со планети што се сосема различни од сè друго во нашиот Сончев Систем. Една таква егзотична планета, K2-18b, ги освои насловните страници откако научниците објавија дека има знаци што укажуваат на тоа дека може да има живот на неа. Други велат дека е прерано да се дадат такви тврдења.
K2-18b има осум пати поголема маса од Земјата и во период од 33 дена орбитира околу црвена џуџеста ѕвезда (активна поладна ѕвезда, со помала маса од Сонцето, а бојата ѝ е црвеникава поради пониската температура). Според два истражувачки тима, постои можност на нејзината површина да има огромен океан, како и атмосфера со водена пареа и дождовни облаци.
Истражувачите велат дека пронашле траги од два елемента поради кои K2-18b би можела да има мирис на море. На Земјата диметил сулфидот (ДМС - DMS) и диметил дисулфидот (ДМДС - DMDS) се произведуваат од фитопланктони и други морски микроорганизми. Нема доволно цврсти докази за да се каже со сигурност дека постои вонземски живот, барем не засега, но со дополнителни истражувања би можело да се случи тоа.
Научниците се согласуваат дека со помош на многу малите осцилации на светлината на ѕвездите е можно да се анализира составот на атмосферите на планетите што орбитираат околу ѕвезди оддалечени илјадници милијарди километри од нас. За време на претходните набљудувања на планетата K2-18b со помош на вселенскиот телескоп „Хабл“ (Habl) во атмосферата беа откриени јаглерод диоксид, метан и водена пареа. Поновите откритија, објавени во научното списание „Астрофизикал журнал летерс“ (Astrophysical Journal Letters), беа направени со помош на вселенскиот телескоп „Џејмс веб“ (James Webb). Тие откритија ја поткрепија теоријата за постоење на сулфурни соединенија чиј мирис потсетува на мирисот на морето.
Оваа планета, која според големината на масата е некаде меѓу Земјата и Нептун, се нарекува субнептун и според големината им припаѓа на група планети какви што не постојат во Сончевиот Систем. Црвеното џуџе околу кое орбитира е послабо, но е поблиску до планетата од нашето Сонце, па затоа е доволно топло за водата да биде во течна состојба. Симулациите сугерираат дека планетата би можела да биде покриена со океан длабок околу 965 километри (600 милји), што би го направило нејзиниот океан стопати подлабок од нашиот. Но научниците велат дека не можат да ја исклучат можноста дека K2-18b е црвен пекол или гасовита планета без кора.
Можноста дека ДМС и ДМДС се присутни таму е доволно возбудлива бидејќи тие се хемиски супстанци што обично се поврзани со биолошки процеси, односно имаат таканаречен биолошки потпис. Изобилството од кислород на Земјата би послужило како сличен индикатор за некој вонземски астронаут, со оглед на тоа што атмосферата богата со кислород се развила дури откако еволуирала фотосинтезата.
Сара Сигер, астрофизичарка во Масачусетскиот институт за технологија (МИТ), во 1999 година предложи во потрагата по живот во универзумот да се бараат супстанции со биолошки потписи во атмосферите на планетите што орбитираат околу други ѕвезди, иако тие планети се невидливи дури и за најмоќните телескопи и мора да се изучуваат индиректно преку осцилации во светлината и движењето на ѕвездите. Идејата на Сигер може да се примени само кога планетата е точно помеѓу Земјата и нејзината матична ѕвезда во нејзината орбита, бидејќи тогаш светлината на ѕвездата периодично малку се намалува, како мало затемнување. Во такви случаи атмосферата на планетата влијае на светлината што ја емитува ѕвездата, слично како кога фенерче свети низ магла, рече Сигер. Тогаш таа им предложи на научниците да бараат промени во светлосниот спектар на ѕвездите за да заклучат кои гасови се наоѓаат во нејзината атмосфера.
Depositphotos
Сигер вели дека, на нејзино изненадување, астрономите откриле стотици од овие субнептунски планети со средна големина. „Ги немаме во нашиот Сончев Систем, но се чини дека се најзастапени во нашата галаксија“, вели таа.
Иако проучувањето на далечните планети не е главната цел на телескопот „Џејмс веб“, тоа им даде на астрономите нови сознанија за нивниот состав и можноста за живот на нив. „Навистина е возбудливо да се види како телескопот се користи за проучување безброј атмосфери на егзопланети… атмосфери од сите видови за кои дури и не знаевме дека постојат“, вели таа.
Еден од нејзините постдипломски студенти на Универзитетот во Кембриџ ја водеше новата студија за K2-18b. Таа вели дека им се потребни повеќе цврсти докази за присуството на диметил сулфид и диметил дисулфид и треба да докажат дека овие гасови не се создадени од небиолошки процеси.
Во меѓувреме, постојат и други докази дека животот во вселената навистина постои. Микрофосилите сугерираат дека Земјата била населена веднаш откако се оладила доволно за да има цврста обвивка. Елементи неопходни за појава и развој на живот се откриени на места далеку од Земјата. Неодамнешната мисија на НАСА за собирање примероци од астероид, наречен Бену, покажа дека небесното тело содржи аминокиселини што ги има во составот на протеините и нуклеотидите, кои во човечкото тело градат рибонуклеинска киселина (РНК) и деоксирибонуклеинска киселина (ДНК).
Откривањето вонземски живот сигурно нема да биде дело на една група истражувачи, рече Адам Френк, астрофизичар на Универзитетот во Рочестер. Френк го споредува процесот на откривање живот со откритието дека универзумот се шири. Меѓу научниците немаше консензус за тоа сè додека не се докажа со разни докази собрани во текот на 20 век.
Тој рече дека на далечните планети е можно да се детектираат траги што се поврзани не само со биолошки процеси туку и што укажуваат на технолошка активност, вклучувајќи гасови што тешко би можеле да се произведат без употреба на вонземска технологија. Тие би можеле да бидат хлорофлуоројаглеродите што почнале да се акумулираат во нашата атмосфера откако почнавме да ги користиме во фрижидери и како погонски средства во аеросолни спрејови и за други цели.
Можеби ќе биде потребен телескоп помоќен од „Џејмс веб“ за да се утврди кои планети имаат живот. Затоа НАСА планира да го лансира телескопот ХВО (Habitable Worlds Observatory - HWO). Иднината на овој проект е непозната поради намалениот буџет на НАСА. Сепак, би било штета да се откажеме од пребарувањето сега кога сме толку блиску и со толку многу чудни и прекрасни планети во универзумот.
.webp){kind=icon}
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...