.webp){kind=icon}
Руските тајкуни добија милијарди долари дивиденди додека нивните компании продолжија или ги зголемија плаќањата во услови на олеснување на економската несигурност околу војната на Кремљ во Украина.
Најмалку десетина бизнисмени заработиле повеќе од трилион рубљи (11,3 милијарди долари) за 2023 година и првиот квартал од оваа година, покажуваат податоците за дивидендите собрани од „Блумберг“ врз основа на јавно објавените информации. Многумина од нив имаат блиски врски со претседателот Владимир Путин, а вклучени се и некои кои се санкционирани за војната, која трае веќе трета година.
Вагит Алекперов, клучен акционер и поранешен претседател на нафтениот гигант „Лукоил“, е на врвот на листата со околу 186 милијарди рубљи во дивиденда. Тој е санкциониран од Велика Британија и Австралија, но досега ги избегнуваше казните на САД и Европската унија.
Bloomberg Mercury
Милијардерите Алексеј Мордашов, од „Северстал“ и Владимир Лисин, од „Новолипетск“, се следни со 148 милијарди и 121 милијарди рубљи соодветно. Мордашов е под санкции на САД, Велика Британија и ЕУ, додека Лисин не е под големи ограничувања.
На списокот се и милијардерите сојузници на Путин, Генадиј Тимченко и Татјана Литвиненко, која доби удел во „Фосагро“ пред нејзиниот сопруг Владимир да биде санкциониран од САД во 2023 година. Владимир Литвиненко е ректор на Рударскиот универзитет во Санкт Петербург каде Путин докторираше во 1997 година и беше менаџер на кампањата на претседателот во градот за време на три изборни циклуси.
Bloomberg Mercury
САД и нивните сојузници воведоа опсежни санкции кон Русија како одговор на инвазијата во февруари 2022 година, што поттикна многу компании да ги паузираат исплатите на дивиденди во услови на неизвесност околу потенцијалниот економски колапс. Овие стравови не беа оправдани, бидејќи руската економија постепено се приспособуваше на новите услови, а извозниците најдоа алтернативни пазари.
По падот во годината по почетокот на војната, руската економија нагло закрепна бидејќи владата трошеше многу за да ја прошири својата одбранбена индустрија, да ги заштити домашните бизниси од влијанието на санкциите и да обезбеди социјална поддршка на семејствата.
Бруто домашниот производ порасна во првиот квартал за 5,4 отсто во однос на истиот период лани. Многу извозници на стоки продолжија да плаќаат дивиденди по преобликувањето на нивните операции и пренасочувањето на продажбата на пазарите во Кина, Индија и другите земји на глобалниот југ кои не спроведоа санкции поради војната во Украина.
Многу државно контролирани корпорации, како што се „Гаспром“ и најголемата руска банка Сбербанк никогаш не престанаа да плаќаат дивиденди бидејќи собраа рекордни профити за време на војната. Минатиот месец, акционерите на Сбербанк одобрија рекордни 752 милијарди рубли дивиденда за 2023 година.
Bloomberg Mercury
Сепак, руската економија би можела да се соочи со значителни спротивставени ветрови во втората половина од годината и во 2025 година, што би можело да ја поттикне владата да ги зголеми даноците, вели Крис Вифер, извршен директор на „Макро адвајсори“. За многу сопственици на бизниси, „подобро е да се земат парите сега отколку да ризикуваат да ги загубат од даноците следната година“, рече тој.
Компаниите се соочуваат со растечки тешкотии во плаќањето што може да доведат до недостиг на индустриски компоненти и стоки за широка потрошувачка, рече тој.
Тоа доаѓа откако САД ги зголемија заканите за секундарни санкции против банките во земјите што Русија ги смета за „пријателски“. Минатомесечните американски санкции на Московската берза ја принудија да престане да тргува со долари и евра.
Минатиот месец, Министерството за финансии ја зголеми процената за буџетскиот дефицит за 2024 година на 2,12 трилиони рубљи, или 1,1 отсто од БДП, од претходните 1,595 трилиони рубљи. Со инфлација повеќе од двојно поголема од целта од 4 отсто, Банката на Русија би можела да ја зголеми основната каматна стапка за дури 200 базични поени подоцна овој месец од сегашните 16 отсто.
Друг проблем со кој се соочуваат руските тајкуни е каде да ги инвестираат своите дивиденди откако санкциите принудија многумина да се свртат кон домашниот пазар.
Во мај приватните инвеститори инвестираа 116,3 милијарди рубљи на Московската берза, што е месечен рекорд досега во 2024 година.
Инвестициите во руските индустрии скокнаа за 14,5 отсто на годишно ниво во првиот квартал на рекордни речиси 6 трилиони рубљи, покажаа податоците на централната банка. Сепак, домашните можности се ограничени.
„Едноставно има преголема неизвесност за тајкуните да направат големи инвестиции во овој момент“, особено кога можат да добијат висока камата од руските банки за депозитите во рубља, рече Вифер. „За повеќето, мудро е да чекаат“.
