Колапсот на СВБ изнесе на виделина многу проблеми

Bloomberg Mercury

„Ова не е време за предавања за морален хазард“, рече поранешниот министер за финансии на САД, Лоренс Самерс, пред серијата американски политички иницијативи објавени во неделата за стабилизирање на финансискиот систем по падот на банката „Силикон валеј“ (СВБ). Можеби е така, но дали можеме барем накратко да тагуваме?

Штедачите во СВБ треба во целост да ги добијат депозитите, дури и ако нивните средства кај пропаднатиот заемодавец се над ограничувањето од 250.000 американски долари, што треба да се применува како осигурување на депозити во американските банки. Како и за време на финансиската криза во 2008 година, властите се вклучија за да се осигурат дека штедачите нема да загубат пари.

Имаше многу поддржувачи за овој потег. Алтернативата беше да се ризикува стабилноста на депозитниот систем и да му се нанесе голема штета на технолошкиот сектор. Доколку клиентите на СВБ не беа заштитени, тоа можеше да ги исплаши штедачите во другите помали банки во САД, што ќе предизвикаше масовно бегство од банките.  

Овој потег се чини дека исполнува многу рамки и норми. Не постои лек за акционерите или сопствениците на обврзници, бидејќи тие свесно го ставаат својот капитал во ризик и ја плаќаат цената на евентуалната добивка. Остана нејасно дали постои јаз меѓу средствата на СВБ и вкупните депозитни обврски. Американската централна банка објави дека нема да бидат потребни средства од даночните обврзници за покривање на загубите по колапсот на СВБ. Се чини дека на крајот банкарскиот сектор ќе ја плати сметката, доколку биде потребно. Конечниот резултат е дека штедачите се безбедни, а ризикот од напуштање на банките е значително намален.

Сепак, ќе има долгорочни трошоци. По финансиската криза, беа воведени ограничувања за осигурување на депозитите за клиентите на банките. Ограничувањата постојат за да им влеат доверба на малите депоненти во нивниот заемодавец. Се очекува штедачите со големи готовински средства да бидат свесни за ризикот и да ги распределат своите пари низ неколку институции. Компаниите што се потпираат на ризичен капитал, како што се клиентите на СВБ, требаше да бидат советувани како да управуваат со своите ликвидни удели.

Враќањето на депозитите кај штедачите секако ќе ги утеши поголемите клиенти и ќе им укаже дека можат да ги депонираат своите пари кај кој било заемодавец што е подготвен да даде најповолни услови. Така, во овој случај, нема награда за клиентите на СВБ што повнимателно ги депонирале своите средства. Функционерите и економистите ќе кажат дека за целото општество ќе беше многу полошо доколку имаше банкарска криза. Меѓутоа, што ќе се случи следниот пат ако колапсот на банките е поголем од ситуацијата со СВБ? Кој  ќе ја подигне тогаш сметката за општа итна гаранција за неосигурени депозити?

Добрата вест е што британската влада избегна да мора да ги осигури депозитите во „СВБ Бритиш банк“ (SVB British Bank), благодарение на набрзина организираната спасувачка програма на ХСБЦ (HSBC). Реториката од Лондон за време на викендот укажа на неколку можни сценарија што би можеле да ги загрозат парите на даночните обврзници во ОК, што беше избегнато со продажбата. Потребен беше приватен договор од страна на банките.

Не постои едноставен одговор на прашањето како правилно да се осигурат банкарските депозити. Како и секогаш во криза, одлуките мора да се носат брзо и на крајот се носат со споредување на последиците од достапните избори. Сепак, уште еднаш се покажа дека утврдената горна граница на осигурување на депозитите важи само додека не се случи нешто лошо.