Како Кина употребува дрога за да војува со САД

Ако Џо Бајден и Шји Џјинпинг се сретнат на економскиот самит во Сан Франциско следниот месец, американскиот претседател во одреден момент сигурно ќе се соочи со својот кинески колега во врска со епидемијата на фентанил што беснее во тој град и низ Америка.

Шји, од своја страна, би ја отфрлил одговорноста за повеќе од 70.000 Американци убиени од овој синтетички опиоид минатата година. Кинескиот аргумент е дека Кина е „жртвено јагне“ во случајот и дека САД се самите виновни што станале „глобално дувло за дрога“. Во исто време, Шји многу добро знае дека Кина е примарен извор на хемикалиите за прекурсори што преку Мексико се појавуваат на американскиот пазар, како фентанилот.

Всушност, во последно време така се одвива голем дел од дијалогот во дипломатската кореспонденција на највисоко ниво меѓу САД и Кина. Сенаторот Чак Шумер, на пример, направи голем потег во однос на кризата со фентанил кога месецов одведе делегација од Конгресот во Пекинг. Но американските молби за кинеска соработка главно не наидоа на разбирање.

Ако некој знае дека наркотиците можат да бидат фактор во геополитиката, тоа се Кинезите. Во текот на 19 век, Британија му продавала на Средното Кралство опиум одгледуван во Индија за да го финансира увозот на кинески чај во Британската Империја. Кога Кинезите се обидоа да ја запрат лошата трговија што ја разболуваше и ја корумпираше нивната нација, Британците го бомбардираа кинескиот пазар. Така, со двете опиумски војни, започна она што Кинезите го нарекуваат нивен „век на понижување“ од Западот, наследство за кое Шји вети дека ќе биде искупено.

Деновиве Вашингтон е сè поубеден дека Пекинг ја гледа својата трговија со фентанил како алатка и „им ја потчинува соработката против наркотиците на своите геостратегиски односи“. Тие цели се движат од туркање на САД подалеку од Азија до конкурентност на Америка во сферата на нуклеарното оружје и генерално предизвикување на Вашингтон во однос на глобалната доминација.

Фентанилoт убива повеќе Американци од која било друга дрога

Хемикалиите во денешно време доаѓаат главно од Кина, преку Мексико Bloomberg

Гледано на тој начин, кризата со фентанил му помага на Пекинг бидејќи ги ослабува САД. Епидемијата започна пред околу една деценија, а од самиот почеток кинеската фармацевтска индустрија, втора по големина во светот по Америка, имаше водечка улога. Кинеските трговци го синтетизираа фентанилот, а потоа го испраќаа со лажни етикети директно во САД.

Стоката - која на улиците има разни колоритни имиња како „апачи“ (Apache), „чајна грл“ (China Girl), „денс фивр“ (Dance Fever), „френд“ (Friend), „гудфелас“ (Goodfellas), „џекпот“ (Jackpot) или „мрдер 8“ (Murder 8) - е 50 пати посилна од хероинот и 100 пати посилна од морфинот. Тоа значи дека може да убие дури и во мали количества. Други дроги често се измешани со фентанилот, па корисниците - често адолесценти - не се ни свесни дека ги ризикуваат своите животи. Стотици Американци умираат на овој начин речиси секој ден.

Меѓутоа, пред половина деценија, Пекинг сè уште беше отворен за затоплување на односите со Вашингтон. Затоа, во 2019 година го ограничи производството на фентанил во Кина, па дури и користеше американско разузнавање за да уапси девет трговци во провинцијата Хебеи.

Но кинеските фармацевтски фирми, од семејни бизниси до големите компании, се приспособија на тие ограничувања со извоз на хемикалии за прекурсорите, испраќајќи ги до мексиканските наркокартели што ги синтетизираат соединенијата во фентанил и го шверцуваат во САД. Тоа се совпадна со претседателството на Андрес Мануел Лопез Обрадор, кој со меки методи ја водеше мексиканската борба против наркобосовите, ветувајќи „прегратки, а не куршуми“. Процвета софистицирана триглава индустрија, при што фентанилот течеше кон САД, а парите одеа во спротивна насока, кон кинеските перачи на пари, преку трговија со диви животни и други егзотични канали.

Пекинг не го поттикна тоа, но не направи и многу за да го спречи. По 2019 година, односите меѓу Кина и САД, наместо да се одмрзнуваат, почнаа да се замрзнуваат, а Шји загуби интерес за соработка, не само за фентанилот. Всушност, Кина ги затвора очите пред трговијата со хемикалии за прекурсори.

Контроверзиите на домашната политичка сцена во Америка, во меѓувреме, станаа речиси целосно фокусирани на Мексико. Тоа е главно затоа што многу републиканци во Конгресот и сите оние што се кандидираат за претседател се опседнати со јужната граница и зборуваат строго кон Мексиканците. Како претседател, Доналд Трамп размислуваше за бомбардирање лаборатории за дрога во Мексико. Во реторичката борба, неговите предизвикувачи за партиската номинација, од Рон де Сантис до Ники Хејли, сега ветуваат дека ќе испратат американски војници во Мексико.

Тоа, се разбира, би било вистинско лудило. Не ни треба уште една мексиканско-американска војна, туку соработка. Мексико мора да ги потисне своите наркобосови, со американска помош, доколку тоа биде прифатено. И САД мора да најдат нови начини да целат на врската на кинеските тријади и мексиканските картели што профитираат од целата трговија. Така, администрацијата на Бајден има право да обвини и санкционира кинески поединци и компании во бизнисот со прекурсори, како што направи повторно овој месец.

Кина, од своја страна, глуми огорченост кога се соочува со проблемот. Во септември, кога Бајден ја додаде земјата на листата на најлошите нации во илегалната трговија со дрога, Пекинг се налути поради „злонамерно оцрнување“. Ако САД имаат проблем со фентанил, возвраќаат Кинезите, тие би требало да ја намалат побарувачката - Американците треба да научат само да кажат не.

Тоа е исто толку точно денес како што би било во 1830-тите, кога кинеската нација станала зависна од опиум, или при која било друга епидемија на дрога. Но, тоа е бескрајно полесно да се каже отколку да се направи.

На тој начин, фентанилот им се приклучи на различните закани, како што се руската агресија, исламистичкиот тероризам и ширењето на нуклеарното оружје, како горлив проблем во надворешната политика и националната безбедност на САД. Бајден го призна истото тоа, со вклучување милијарда долари за борба против трговијата со фентанил во неговиот пакет трошоци од 105 милијарди долари до Конгресот за поддршка на Украина, Израел и Тајван. Со зголемениот број смртни случаи од фентанил, Сан Франциско би бил добро место за тој да му објасни на Шји дека ниту една страна нема да има корист од војната со фентанил или воопшто од каква било војна.