.webp){kind=icon}
Во кое било друго време во историјата, сегашната состојба на глобалниот пазар на дизел би довела некои земји во паника. Низ светот цените на ова гориво се екстремно високи во однос на суровата нафта од која се произведува, што укажува на недостиг што треба да ги растревожи властите опседнати со инфлација. А за само неколку месеци северната хемисфера ќе влезе во зима, што ќе ја зголеми побарувачката за греење.
Добрата вест е што пазарот изгледаше уште полошо минатата година по руската инвазија на Украина - па цените на крајот паднаа, потпомогнати од релативно топлата зима. Како и да е, денешните намалени резерви значат дека светот не може да си дозволи никакви биковски изненадувања на пазарот: ограничувања во понудата може да се појават во секое време, а шокови во побарувачката може да настанат поради студеното време или изненадувачки силните економии.
„Треба да започнеме со складирање резерви сега, бидејќи тие обично почнуваат да се намалуваат сезонски од септември“, вели Јуџин Линдел, шеф на рафинирани производи во индустриската консултантска фирма ФГЕ (FGE). „Постои загриженост дека резервите нема доволно да се зголемат пред октомври, а тогаш ќе почнеме да гледаме повлекувања од она што се заканува да биде ниска база“.
„Срцевината на проблемот со резервите на дизел сега лежи во Европа и атлантскиот брег на САД“, додаде тој.
Нафтениот пазар во последниве недели е потресен од зголемените маржи за производство на гориво, при што рестрикциите во рафинериите ги намалија глобалните резерви во време кога производителите на нафта, вклучувајќи ја и Саудиска Арабија, држат барели надвор од пазарот.
Резерви на дизел во Сингапур
Bloomberg
Слаби резерви
Резервите на дизел гориво во Северозападна Европа ќе се намалат во наредните месеци, според консултантската фирма „Вуд Мекензи“ (Wood Mackenzie Ltd). Иако ова е типично за овој период од годината, резервите во моментов се пониски од историските норми - но сè уште се повисоки од минатата година.
„Изгледите за снабдувањето со дизел во Европа се рестриктивни во нашите сегашни прогнози, поттикнати од очекуваните падови на приносите на дизелот од полесната сурова нафта, промената на приносите на авионското гориво и неочекуваните прекини во рафинериите“, рече Ема Хошам, истражувачка аналитичарка за пазарите на нафтени производи во „Вуд Мекензи“. „Се очекува побарувачката да расте од месец на месец до ноември“.
„Преминот кон поретка нафта - резултат на намалувањето на производството од Саудиска Арабија, Русија и други земји - значи дека приносите на дизелот се намалени за 1,6 отсто во јули од историскиот просек“, рече таа.
Во услови на актуелните ограничувања за снабдување, пазарите внимателно ја следат Кина, додека рафинериите очекуваат нова рунда владини квоти за извоз на гориво, што ќе им овозможи да продолжат со испорака. Иако обилните текови на Кина може да помогнат за олеснување на моменталното затегнување, тие овој пат веројатно ќе обезбедат само ограничено олеснување.
„Нагло зголемување на испораките на дизел од Кина е малку веројатно, дури и по издавањето на квотите“, смета Џијанан Сун, аналитичар за нафта во „Енерџи аспектс“ (Energy Aspects). „Домашната побарувачка на дизел во Кина ’изненади нагорно’ бидејќи инфраструктурните трошоци, кои се повисоки од очекуваното, ги надоместија загубите од пазарот за недвижности“, додаде тој. „Како резултат на тоа, резервите не се зголемија дури ни во сезоната на послаба побарувачка“, истакна Сун.
Во САД малопродажните цени на дизелот постојано се зголемуваат од крајот на јули, толку многу што придонесоа повеќе за инфлацијата отколку бензинот во август. Американските рафинерии летово не беа во можност да направат резерви, а тоа е вообичаен период за раст на понудата меѓу земјоделската и предзимската грејна сезона. Тоа е затоа што условите на пазарот направија складирањето да биде губитнички потфат, слично како минатата година.
Резерви на дизел во Европа
Bloomberg
Главниот снабдувач на Нова Англија, рафинеријата „Ирвинг“ (Irving) во источна Канада, ќе претрпи голем застој за одржување, кој ќе трае седум недели, почнувајќи од септември. Како резултат на тоа, тој регион ќе биде надвор од досегот на гасоводот, на милост и немилост на поморските пратки од подалеку.
Биковски влогови
Перформансите на пазарот на дизел се важни и надвор од светот на неколку специјализирани трговци.
Во најширока смисла, овој тип на гориво - кое има различни спецификации и се користи во сè, од автомобили и бродови до греење и тешки машини - сочинува најголем дел од побарувачката за нафтени деривати.
Хеџ-фондовите ги зголемуваат своите нагорни позиции, а нето долгорочните позиции на ICE минатата недела го достигнаа своето највисоко ниво од март 2022 година. Нето долгорочните позиции на дизелот на Nymex (New York Mercantile Exchange), претходно месецов исто така скокнаа на 18-месечен максимум.
Покрај тоа, тој е витално гориво за глобалниот синџир на снабдување, а сериозен недостиг и ценовни шокови може да имаат последици за владите и индустриите.
Минатата година високите цени на дизелот предизвикаа штрајкови на камионџиите низ Азија, вршејќи притисок врз властите што се обидуваат да ја ограничат инфлацијата поради зголемените трошоци за енергија. Во САД земјоделците и транспортните компании што купуваат на големо се поранливи на зголемените трошоци.
Тековната криза ја нагласува дилемата на земјите во процесот на затворање на нафтените рафинерии додека се обидуваат да се оддалечат од фосилните горива.
„Неодамнешните високи температури го ограничија производството на рафинериите и влијаеја на глобалниот систем, кој сè уште се справува со неколкуте затворања на постројки во последниве години“, рече Линдел од ФГЕ.
