.webp){kind=icon}
Рускиот претседател Владимир Путин погрешно го пресмета обидот да ја фрли Европската Унија (ЕУ) на колена со помош на „Газпром“, а сега неговите напори да ја зајакне таа државна компанија во голема мера зависат од Кина.
По долгогодишното фокусирање на извозот на гасоводот на „Газпром“ во Европа и недоволното инвестирање во капацитетот за течен природен гас, Путин сега има ограничени опции, што ќе биде очигледно истакнато на неговата средба со кинескиот колега Шји Џјинпинг следната недела.
Кремљ е желен за нови извозни зделки откако не успеа да ги заобиколи европските земји со заканите од студени домови, па Кина сега е најголемиот странски пазар на располагање. Сепак, тешко дека може да биде едноставна замена на еден пазар со друг.
Bloomberg Mercury
Дури и во случај на најдобро сценарио, што значи тековните и планираните проекти го достигнат целосниот капацитет навреме, две третини од количествата што порано одеа во Европа би можеле да се извезат во Кина. Но, цената ќе биде пониска, а за да започнат испораките ќе бидат потребни години и големи инвестиции.
„Се чини дека Путин погрешно пресмета кога ја прекина Европа. Поголемиот дел од европскиот пазар е изгубен поради Русија, а геополитичката важност на ’Газпром’ се чини дека се намалува“, рече Марија Снеговаја од Центарот за стратегиски и меѓународни студии во Вашингтон. Освен тоа, Кина не чувствува таков притисок и потреба за итен договор како Русија.
„Не гледам големи шанси Русија да постигне нов договор за гас со Кина оваа година, и покрај руските амбиции. Пекинг веќе го зголеми увозот на енергија од Русија од почетокот на војната во Украина, но проблемот на ЕУ со зависноста е добра лекција за најголемиот светски увозник на фосилни горива“, смета Кевин Ту од компанијата што се занимава со анализа на енергетските пазари „Агора енерџи“ (Agora Energy Transition).
Bloomberg Mercury
Каков и да е договорот, тој нема да биде доволен за враќање на поранешната моќ на „Газпром“. Некогаш таа компанија ја имаше третата најголема пазарна вредност во светот, а сега има помалку од половина од пазарната вредност на норвешката компанија „Екуниор“ (Equinor).
„’Газпром’ нема перспектива во следните пет до десет години. Тешко е да се постигне договор со Кина и цената нема да биде добра“, изјави поранешниот заменик-претседател на „Газпром“, Александар Рјазанов, во интервју за „Блумберг“.
„Газпром“ оствари загуба во вториот квартал од оваа година, а извозот падна за 25 отсто во првата половина од годината во споредба со 2022 година, достигнувајќи го најниското ниво во 30-годишната историја на компанијата.
Путин, барем на зборови, не изгледа вознемирено.
„’Газпром’ е убедлив, мирен и се справува со ситуацијата. Кинеската побарувачка ќе расте. Зошто да си создаваме проблеми во надеж дека ќе пропаднеме“, рече Путин на енергетскиот состанок во Москва неделава.
Во моментов има две гасоводни врски со Кина, чија изградба траеше долго. Полека напредува и договорот за третото поврзување.
Bloomberg Mercury
„Расположението околу ’Газпром’ е песимистичко. Дури и ако Пекинг покаже добра волја кон Путин, нема да ги понуди истите финансиски услови како ЕУ“, рече поранешен претставник на компанијата, кој сакаше да остане анонимен. Тој додаде дека проблемот е што „Газпром“ се занимава со политика. Според поранешните високи функционери на „Газпром“, Путин сметал дека преку „Газпром“ има доволно моќ да ја принуди Европа да се откаже од поддршката за Украина.
Тоа очигледно се покажа како погрешна процена поради топлата зима и европското префрлање на други извори како Норвешка. Иако Европа сè уште делумно увезува руски гас, таа во голема мера се оддалечи од Русија.
Руската влада со месеци вели дека разговорите со Кина за вториот крак на гасоводот „Сибериан пауер“ (Siberian Power) се во завршна фаза, но нема конкретен напредок. Изградбата на таа врска би го зголемила рускиот извоз во таа земја на речиси 100 милијарди кубни метри годишно, во споредба со 150 милијарди што оделе во Европа пред војната.
Bloomberg Mercury
Путин, барем според она што го кажа минатата недела, сè уште гледа можност за обновување на испораките во ЕУ. Имено, тој тврдеше дека Русија е подготвена да испорачува гас преку гасоводот „Северен тек 2“, но Германците ладно реагираа, велејќи дека воопшто не се работи на сертификација на „Северен тек 2“ за да може да се работи.
Иако Путин сè уште го гледа „Газпром“ како важна компанија, неговата администрација смета дека е грешка да се смета премногу на Европа и да не се инвестира повеќе во капацитетот за извоз на природен гас, изјави човек близок до Кремљ.Русија исто така се обидува да ги зајакне гасоводните врски со Турција.
„Гаспром е многу здодевен како економско оружје“, смета Максимилан Хес од Американскиот институт за надворешни политички истражувања.
