Броите чекори и калории? Време е да ги броите и емисиите на ЦО2

Во 2019 година Санчали Пал одлучи дека ѝ е доста од табели. Поранешната консултантка шест години користела ексел-табели за рачно да ги следи емисиите на јаглерод диоксид (ЦО2) при своите купувања, рутина за која вели дека ѝ заштедувала околу 2.000 долари годишно преку повеќе купување користени производи, помалку летање и помала потрошувачка на месо. Но пристапот „Направи сам“ ѝ станал напорен.

Па така, во август истата година Пал ја лансира Комонс (Commons), апликација за паметни телефони што го следи јаглеродниот отпечаток при трошењето на корисниците, нуди враќање готовина за одржливи избори и нуди компензација за јаглеродот. Денес Комонс има десетици илјади корисници, кои велат дека користејќи ја апликацијата можат да ги намалат своите годишни емисии во просек за 19 отсто. Ако сите во САД го постигнат тоа намалување, Пал вели дека тоа ќе биде еквивалентно на елиминирање на 80 отсто од американските автомобили од патиштата.

Комонс има многу конкуренти. Сега има десетина апликации чија цел е да им помогнат на корисниците да ги следат своите индивидуални емисии. Траки (Tracky) користи ГПС за насочување на емисиите поврзани со патувања. Со Попринт (Pawprint), работодавците можат да им помогнат на своите вработени да го измерат нивниот јаглероден отпечаток и да ги проценат иницијативите за одржливост на работното место. Кларна (Klarna) го спојува следењето на емисиите со други понуди за финансиски услуги. Карбон гејмс (Carbon Games) го претвора во игра намалувањето на јаглеродот така што на своите корисници им дава зелени предизвици во апликацијата и во табели ги прикажува лидерите.

Пал вели дека нејзината цел е да им помогне на потрошувачите да изградат „јаглеродна интуиција“. „Начинот на кој размислувам за тоа е ако нешто ви заштеди 1 или 2 долара, не мора да се грижите за тоа“, вели таа. „Но, ако нешто ви заштеди 300 долари, ќе заштедите“. Исто така, „ако некоја одлука се однесува на 100 килограми јаглерод диоксид, веројатно треба да размислите за тоа“.

Пресметувањето на емисиите за поединечни набавки е потешко отколку што звучи. Количеството на јаглерод диоксид произведено со лет или парче месо е мерливо и релативно специфично. Но отпечатокот на емисиите на, да речеме, нов паметен телефон - направен од материјали од безброј синџири на снабдување со интензивен јаглерод - може да биде многу потешко да се измери. Дури и нешто едноставно како купување кошула често создава хаос кога станува збор за пресметката на јаглеродот.

Методологијата на Комонс, инспирирана од оригиналната табела на Пал, започнува со информации доставени од корисниците за локацијата, транспортот и начинот на живот. Корисниците потоа ги поврзуваат своите кредитни и дебитни картички со апликацијата, која ја множи вкупната вредност на секое купување со вредноста на интензитетот на емисијата врз основа на податоците од универзитетот „Оксфорд“, универзитетот „Јејл“, Управата за енергетски информации на САД, Агенцијата за заштита на животната средина на САД и други институции. Апликацијата може да следи само емисии за корисници во САД и во Канада.

За да управува со сопственото следење на емисиите, „Кларна“ - шведската компанија за финтек, најпозната по својата понуда „купи сега, плати подоцна“ - соработуваше со компанијата за управување со јаглерод со помош на вештачка интелигенција „Вају“ (Vaayu). Податоците за купувањата направени преку апликацијата Кларна, веб-локацијата или опцијата за плаќање од трета страна се собираат во апликацијата за да им се прикажат на корисниците вкупните емисии и купувањата со големо влијание. Кларна има податоци за 150 милиони производи во категории што вклучуваат дом и градина, накит, додатоци и електроника.

За Комонс главната цел е да го промени однесувањето на потрошувачите. Компанијата исто така инвестира во проекти за отстранување јаглерод диоксид. За да намалат дел од својот месечен отпечаток, претплатниците можат да ѝ платат на апликацијата за автоматски да ги надомести нивните емисии, Кларна ја нуди истата опција но без компензација.

Компензациите остануваат контроверзни, а студиите постојано покажуваат дека повеќето од нив премногу ветуваат. Неодамнешниот преглед на повеќе од сто такви студии, од страна на глобалниот регулатор за целите на јаглерод диоксид во приватниот сектор, го прогласи намалувањето на јаглеродот во голема мера „неефикасно“.

Пал ги признава тие ограничувања, но ја нагласува поголемата цел на апликацијата да им помогне на потрошувачите да носат информирани одлуки. „Не можеме да управуваме со нешто ако не можеме да го измериме“, вели таа.

Притисокот за повеќе „јаглеродна интуиција“ се појавува и во други компании што се соочуваат со потрошувачите. Многу банки сега нудат зелени кредитни картички што поддржуваат инвестиции во животната средина. А трговците на мало, авиокомпаниите и големите технолошки компании обработуваат податоци за емисиите и повеќе „погодни опции за климата“ во сè, од модни сертификати до резултати на летови и насоки за возење.

Стјуарт Кирш, професор на Универзитетот во Мичиген, кој го истражува пресметувањето на јаглеродот, вели дека тоа има вредност во информирањето на потрошувачите. Но тој предупредува дека климатските решенија мора да се случат на структурно ниво. „Постои и класна димензија во изборот на потрошувачите“, вели Кирш.

„Со одредени брендови можете да купите подобра и поодржлива облека, но сепак трошите премногу. Изборот на потрошувачите може да биде алатка за ослободување на луѓето од нивната вина“.

Навистина, услугите за следење на јаглеродот одат по тенка линија помеѓу тоа да им го покажат на луѓето влијанието на емисиите од нивните купувања и да имплицираат дека емисиите се проблем што поединците можат да го решат.

Пал укажува на извештајот на Меѓувладиниот панел за климатски промени, кој сугерира дека промените во однесувањето на страната на побарувачката би можеле да ги намалат емисиите на стакленички гасови за 40-70 отсто пред 2050 година. Но економистот Џојашри Рој, главен автор на тој извештај, вели дека институционалните бариери - вклучувајќи ги и трошоците - ја ограничуваат способноста на потрошувачите да го користат своето влијание.

„Најуспешната порака на која наидовме беше дека поединците се мотивирани, но се чувствуваат неспособно поради недостигот од пристап до вистинската инфраструктура или технологија“, вели Рој. „Ако вашиот град нема вистински пристап до инфраструктурата, вистински стимулации, вистинско охрабрување, вистинска технологија, тогаш не можете да го направите вистинскиот избор“.