На пазарот што со години го поистоветуваше луксузот со цената и препознатливиот дизајнерски потпис, вредностите изгледа се менуваат. Во светот на мебелот и ентериерот, престижот повеќе не се заснова исклучиво на името на брендот и скапите материјали, туку на автентичноста, функционалноста, одржливоста и приказната што ја носи секое парче. Барем така порачаа годинашниот Саем за мебел и Неделата на дизајн во Милано – глобални показатели за естетски и индустриски трендови.
Брендовите што до вчера играа на картата на гламурот, годинава претставија колекции изработени во мали серии, со акцент на занаетчиската изработка, природните и рециклираните материјали, како и локалното производство. Меѓу впечатливите примери беше и новата колекција на „Армани/Каза“ (Armani/Casa), која силно се фокусираше на рачна изработка и ткаенини нацртани на рака.
Armani Casa
Погледнете ја галеријата
Armani Casa
Погледнете ја галеријата
Armani Casa
Погледнете ја галеријата
Armani Casa
Погледнете ја галеријата
Armani Casa
Погледнете ја галеријата
Armani Casa
Погледнете ја галеријата
Armani Casa
Погледнете ја галеријата
Armani Casa
Погледнете ја галеријата
Кога вредноста ја надминува цената
„Луксузот дефинитивно се движи кон уникатност, односно автентичност,“ вели архитектката Вања Булич за „Блумберг Адрија“. „Сè повеќе се обрнува внимание не само на дизајнот туку и на потеклото и квалитетот на материјалите. Од ерата на хиперконсумеризам и униформност, се свртуваме кон уникатни парчиња од мали работилници – одржливи, промислени и полни со дух“.
Архитектка Вања Булич
Фото: Milica Babović
А цената? „Цената повеќе не е пресудна. Луѓето сакаат да инвестираат во вредно парче без да прашаат колку чини“.
Како што дополнува соговорничката, наместо студени, минималистички ентериери во неутрални тонови, сè почесто се бараат простори што зрачат со топлина, удобност и автентичност. Фокусот е на деталите што ги одразуваат енергијата и животниот стил на станарите, за домот навистина да стане место за опуштање и уживање. Персонализацијата исто така станува стандард: „Парчињата изработени по мера сè повеќе доминираат бидејќи оставаат посилен впечаток, му даваат посебна нота на ентериерот и кажуваат многу за идентитетот на оној што живее таму“, додава Булич.
Деталите за мебел исцртани со рака се симбол за престиж
Фото: Armani Casa
Време за одржлив избор
Оваа промена на перспективата доаѓа во момент кога индустријата за мебел се соочува со сериозни предизвици во однос на одржливоста. Производството троши огромни количества природни ресурси, а дрвната индустрија е меѓу петте најголеми причинители на глобално уништување на шумите. Дополнително, интензивната употреба на хемикалии при обработката на материјалите дополнително ја оптоварува животната средина.
Прогнозите покажуваат дека во периодот од 2025 до 2029 година индустријата за мебел ќе бележи раст на приходите од 15,76 отсто, со зголемување на бројот на вработени, што укажува на тоа дека станува збор за огромен сектор, кој мора да преземе одговорност. Затоа одржливите пристапи повеќе не се алтернатива, туку неопходност. „Дојде до заситеност од потрошувачки, инстант решенија“, вели Булич. „Клиентите сакаат да живеат во простор што не ја нарушува рамнотежата со природата. И самата верувам дека природните материјали – дрво, камен, волна – создаваат чувство на мир и блискост во просторот“.
Во тој контекст, реставрацијата на стар мебел добива ново значење – не само како носталгичен чин туку и како конкретен и важен придонес кон циркуларната економија и современото сфаќање на луксузот. Лејла Селимовиќ, сопственичка на работилница за реставрација на мебел во Зеница, смета дека токму нејзината работа е најдобар пример за примена на циркуларниот модел во практика.
„Циркуларната економија, поедноставено, се заснова на принципот: намали – поправи – повторно искористи – рециклирај. Реставрацијата и поправката на стар мебел совршено ја илустрираат таа логика“, вели Селимовиќ.
Лејла Селимовиќ, сопственичка на работилница за реставрација на мебел во Зеница
Фото: Una Kulenović
Парчињата со душа прават разлика
Парчињата што ги обработува често доаѓаат од подруми или се на пат кон отпад, а благодарение на реставрацијата добиваат нова функција и естетска вредност. Во својата работа користи и специјални материјали, како ткаенини направени од рециклирана амбалажа, затворајќи го така кругот на одржливост. „Чекорите се мали, но кога ќе покажете како може да изгледа фотелја што со години стоела заборавена, отворате простор за голема промена“.
Иако некои клиенти сè уште очекуваат „фабричка перфекција“ по реставрацијата, сè повеќе има такви што ја ценат автентичноста на трагите од времето. „Токму несовршеностите се тие што му даваат шарм и приказна на едно парче мебел“, вели Лејла. Сè почесто, додава таа, луѓето сакаат да ги зачуваат не само предметите туку и емоциите поврзани со нив, бидејќи токму таа лична димензија ги прави вредни.
Сепак, свеста за вредноста на рачната изработка на овие простори сè уште не е целосно созреана. „Често ми велат дека за тие пари можат да купат нов стол. Но времето, вештината и приказната што ги носи едно парче – тоа е она што ја прави реставрацијата луксуз“.
Иако Миланската недела на дизајн заврши, пораката што беше испратена ќе остане актуелна долго: луксузот на иднината е потивок, посвесен и поодржлив. Во време кога вредностите се редефинираат, а потрошувачката сè почесто се доживува како товар, а не како статусен симбол, редефинирањето на луксузот се наметнува како логичен и неизбежен одговор. Покрај естетиката, нови мерни единици за престиж стануваат функцијата и одговорноста, а она што носи трага од рака, автентичност и приказна – станува навистина непроценливо.
.webp){kind=icon}
