Од Џастин Бибер до Санремо: Како вашата омилена песна може да стане инвестиција попрофитабилна од недвижнините

Замислете ако вашата омилена песна или албум може да ви донесе пари - исто како, да речеме, стан што го изнајмувате, но без одржување, фарбање или проблеми со бучни станари. Во последните неколку години, музичките права станаа сè попопуларна форма на инвестирање.

Тони Минела, претседател на „Елдриџ индустрис“ (Eldridge Industries), неодамна на самитот на Институтот Милкен за Азија во Сингапур објасни дека инвестирањето во каталози на песни од Брус Спрингстин или бендот „Д Килерс“ (The Killers) функционира слично на инвестирањето во недвижности, но уште поефикасно: „Не мора да правите адаптации, не мора да ја одржувате зградата, имате каталог што можете да го преснимите, можете да се обратите за спонзорства и тие ни донесоа извонредни резултати“, рече тој. Конкретен пример: приходот од „Борн ту ран“ (Born to Run) на Спрингстин се зголеми од околу седум милиони долари на дури 17 милиони долари годишно од 2021 година.

Брус Спрингстин на настап во Њујорк во септември | Фото: Тео Варго/Гети Имиџис

Растот на популарноста на стриминг услугите дополнително ги зголеми приходите од песни - сега можете да заработувате пари секој пат кога ќе се пушти песна на „Спотифај“ (Spotify), „Јутјуб“ (YouTube) или радио. Приходите од стриминг на снимена музика пораснаа од околу 1,8 милијарди долари пред една деценија на 20,4 милијарди долари во 2024 година, според Меѓународната федерација на фонографската индустрија.

Компании како што е лондонската „Рекогнишн“ (Recognition), во сопственост на „Блекстон“ (Blackstone), дури и продаваат обврзници врзани за права на песни, при што инвеститорите заработуваат дел од авторските права. Само оваа година, обврзниците базирани на музички права имаа вкупна вредност од околу 1,7 милијарди долари, според податоците на „Блумберг Њуз“ (Bloomberg News).

Накратко, музиката повеќе не е само за слушање - таа станува инвестициска можност што може да донесе пасивен приход. Но, како може обичен инвеститор да влезе во овој свет, кој некогаш беше резервиран за големи фондови и богати поединци?

Еден начин се дигиталните платформи. Не треба да имате милионски капитал - доволно е да го изберете вашето портфолио од песни и да гледате како музичкиот приход доаѓа директно на вашата сметка. Една таква платформа е „Ејноут Мјузик“ (ANote Music), која им овозможува на индивидуалните инвеститори да купат делови од каталог на песни и да заработат авторски права.

Платформата е основана во 2020 година од Марцио Шена, Матео Чернуски и Грегоар Матоне. Шена за „Блумберг Адрија“ вели дека идејата се појавила во 2017 година, додека го гледал фестивалот Санремо, престижен италијански музички натпревар, со Чернуски. „Еден настап на уметникот веднаш ми кажа дека ќе победи. И победи, а песната беше огромен комерцијален успех“, се сеќава Шена.

Марцио Флавио Шена ја основа „Ејноут Мјузик“ со Матео Чернуски и Грегоар Матоне | Фото:Лична архива

Тоа искуство ги инспирираше: Што ако луѓето не само што можеа да го предвидат успехот во музиката, туку и финансиски да учествуваат во него? „Едноставниот облог завршува со исходот од натпреварот. Но, вистинската инвестиција може да создаде долгорочна вредност, бидејќи авторските права од музичките права обично траат повеќе од седумдесет години, генерирајќи постојан приход“, објаснува Шена.

Како да се најдат заеднички ноти во светот на музиката и финансиите

Тие почнале да ја истражуваат музичката индустрија од инвестициска перспектива. Во период на негативни каматни стапки, оваа класа на средства, која не е поврзана со традиционалните финансиски пазари, покажа знаци на раст, што беше мотивирачки знак за основачите на „Ејноут“, кои доаѓаат од различни области: Шена со искуство во управување со фондови и финансии, Чернуски како ИТ експерт и Матонет со експертиза во технологијата и дигитализацијата на финансиските процеси.

„Брзо забележавме дека, освен неколку актери кои дејствуваат како посредници во големи трансакции со музички каталози, немаше вистински ликвиден или достапен пазар за помали инвеститори и сопственици на музички права. Екосистемот беше без транспарентност, со лошо објавување на цените и ограничено учество“, вели нашиот соговорник. Дополнително, музичките авторски права историски покажаа „ниска корелација со акциите и другите финансиски средства, одржувајќи ја нивната важност како извор на пасивен приход што е сè потешко да се најде“.

Како еден од првите предизвици во поврзувањето на овие два света, Шена наведува дека во музичката индустрија, професионалците користат свој жаргон: издаваштво, мастер, сродни права; музички издавачи, подиздавачи; организации за изведувачки права (PROs), организации за колективно управување (CMOs); лиценци, извештаи за авторски права и услови за надомест.

Во финансиите, инвеститорите очекуваат терминологија поблиска до паричните текови, мултиплите, историските приноси и ризиците.

„Од една страна, таа мораше да биде најбрзата и најпристапната алатка за инвеститорите да добијат изложеност на оваа нова алтернативна класа на средства на музички авторски права. Од друга страна, платформата мораше да им помогне на уметниците и професионалците во музичката индустрија да ја зголемат вредноста на нивните идни авторски права на едноставен, транспарентен и достапен начин - не само за експертите, туку и за пошироката јавност која не знае ништо за тоа“, објаснува тој.

Шена е јасен дека нивниот модел не се обидува да ги замени големите приватни трансакции - тие сепак ќе се случуваат, особено за големите каталози и институционалните инвеститори. „Нашата улога е да ‚седнеме‘ со тој сегмент од пазарот и да понудиме комплементарен модел: транспарентна, стандардизирана платформа каде што сопствениците на права можат да монетизираат дел од своите идни авторски хонорари под јасно дефинирани услови, а инвеститорите можат да учествуваат со помали износи и поголема флексибилност“, вели тој.

Лејди Гага/Фото: Рич Фјури/Гети имиџес

Како тоа функционира во пракса

„Ејноут Мјузик“ е платформа каде што можете да купувате и продавате „удели“ (т.е. делови) од музички каталози, што ви дава право на дел од идните авторски права генерирани од тие каталози.

Кога купувате удел, добивате право на авторски права: пропорционално барање за идниот приход што сопственикот на правата (текстописец, изведувач, издавач или издавачка куќа) пасивно го добива од користењето на своето дело. Авторските права се плаќаат за употреба како што се стриминг, радио емитување, ТВ синхронизација и слично.

Каталозите прво се нудат на платформата преку почетна аукција, каде што оригиналните сопственици на права нудат дел од нивните идни авторски права за продажба. Инвеститорите можат да лицитираат и купуваат акции во оваа фаза на примарниот пазар. После тоа, акциите од каталогот стануваат предмет на тргување на секундарниот пазар, каде што инвеститорите можат да купуваат или продаваат акции едни од други.

Кети Пери на настап во Мексико Сити во април оваа година | Тео Варго/Гети Имиџис

Откако каталогот ќе биде котиран и акциите ќе бидат продадени, основните авторски хонорари продолжуваат да ги собираат оригиналните дистрибутери на авторски хонорари (како што се организации за колективно управување, издавачи или издавачки куќи), во зависност од видот на музичките права. Овие субјекти собираат приходи од платформи како „Спотифај“, „Јутјуб“, ТВ станици, радио или концертни изведби и периодично ги префрлаат износите на „Ејноут Мјузик“.

„Кога добиваме авторски права, ги распределуваме износите на сите инвеститори кои поседуваат акции во соодветниот каталог. Плаќањата обично се вршат месечно, квартално или полугодишно, во зависност од тоа кога оригиналниот дистрибутер на каталогот поднесува приходи и извештаи“, објаснува Шена, додавајќи дека постојат два потенцијални извори на прилив.

„Авторски права, кои се исплаќаат периодично врз основа на перформансите на каталозите во вашето портфолио, и второ, капитална добивка или загуба, што може да се појави ако одлучите да ја продадете вашата акција на секундарниот пазар по цена различна од онаа што сте ја платиле.“

Со купување акции во повеќе каталози, можете да изградите диверзифицирано портфолио и да заработите авторски права од различни жанрови, типови права и периоди на објавување. Плаќањата на авторски права автоматски се кредитираат на вашата сметка, а капиталните добивки се реализираат само кога ќе одлучите да ги продадете вашите акции.

Како системот обезбедува безбедност за инвеститорите и носителите на права

Секој каталог наведен на „Ејноут Мјузик“ доаѓа со структурирани податоци за инвеститорите да можат да анализираат клучни карактеристики. „За секоја котација, ние ги прикажуваме перформансите на авторските права со текот на времето, фреквенцијата на исплати, внатрешната стапка на поврат (IRR) врз основа на тековната пазарна цена и претходно распределените авторски права, видовите права и периодот на котација. По купувањето на удел, инвеститорите можат да ги следат исплатите на авторски права директно од своето портфолио, да ги споредуваат дојдовните исплати со историските трендови и да преземаат детални извештаи во секое време“, објаснува Шена.

Елтон Џон, заедно со други музичари, неодамна повика на реформа на системот за плаќање авторски права за песни во Велика Британија. Фото: Бони Кеш, УПИ/Блумберг

Тој истакнува дека главната предност на овој пристап е да им се понуди на корисниците транспарентна и отворена средина за монетизација на дел или на целиот нивен иден приход од авторски права, без да се откажат од уметничка контрола или авторски права. „Тие имаат корист од откривањето на цените на пазарот, а не од приватни, нетранспарентни преговори. По котирањето, носителите на права можат да го следат работењето на каталогот и во одредени случаи можат да активираат клаузула за откуп за да го откупат уделот со мала премија и да го отстранат каталогот од котирањето.“

Кога инвестирате во креативни средства, вкусовите не се предмет на дебата

Музичките авторски права се директно поврзани со моделите на користење и, како и секој креативен имот, се предмет на промени во навиките за слушање или преференциите на публиката. „Овие флуктуации се дел од природата на овој пазар“, вели Шена, нагласувајќи дека „Ејноут Мјузик“ не дава инвестициски совети. „Нашата улога е да обезбедиме јасни податоци и структура за инвеститорите да можат да донесуваат информирани одлуки.“

За да го поддржат и поедностават искуството, објаснува тој, тие воспоставиле сет на внатрешни механизми за заштита за инвеститорите и носителите на права, познати како Програма за заштита на инвеститорите (IPP).

„IPP континуирано ја следи трговската активност на платформата за да открие потенцијални ризици. Програмата ги означува ситуациите со ниска ликвидност, кога волатилноста на цените ги надминува нормалните граници или кога тргувањето би резултирало со многу низок принос врз основа на неодамнешната историја на авторски права. Исто така, ја следи проценката на каталогот за да идентификува трансакции што значително отстапуваат од референтните параметри.“

Сепак, иако платформата обезбедува алатки и механизми за намалување или означување на ризиците, Шена е транспарентен дека ниеден систем не може целосно да ги елиминира ризиците.

Албуми стари со децении држат вредност - Пол Мекартни на полувремето од Супербоул 2005 | Фото: Џед Џејкобсон/Гети Имиџис

Како да се процени долгорочната вредност на песните што им се нудат на инвеститорите

Шена вели дека тие се фокусираат на каталози чии авторски права се генерирани претежно од песни со докажани резултати или кои веќе се во зрел животен циклус.

„Пред да се котира, секој каталог поминува низ структуриран процес на проверка. Ги анализираме историските перформанси на авторските права, т.е. колку заработил каталогот, колку доследно и со кое ниво на волатилност. Потоа ги споредуваме овие резултати со пазарните стандарди, користејќи мултипликатори вообичаени во неодамнешните индустриски трансакции. Специфичните музички индикатори исто така играат клучна улога, како што се возраста и употребата на песната, распределбата на приходите од песните и како каталогот се вклопува во типичен животен циклус на авторски права од музика, особено во однос на долгорочната стабилност на приходите“, прецизира нашиот соговорник.

Тој додава дека моделот на вреднување се базира на години квантитативно истражување и анализа на музички трансакции и редовно се ажурира за да ги одрази моменталните пазарни услови. „Го користиме за да дефинираме референтен ценовен опсег за секој оглас“.

По процесот на вреднување, кој секогаш е во соработка со носителите на права и ги одразува нивните интереси, се одредува почетната цена на котирањето. Сепак, конечната цена ја одредува пазарот преку аукции и активности за тргување на секундарниот пазар.“

Spotify неодамна ги именуваше ко-извршните директори, додека Даниел Ек се префрла на претседателската функција | Фото: Дејвид Пол Морис/Блумберг

Какви се трошоците?

Шена вели дека надоместокот, поточно на нивната платформа, е четири проценти ако акциите првично биле купени преку аукција, или осум проценти ако биле купени на секундарниот пазар. Овој надомест се одбива од примените авторски права и е ограничен на максимум 0,5 проценти од каталошката вредност по плаќање.

Нашиот соговорник е убеден во светлата иднина на инвестициите во музички авторски права во следните пет години. Тој го гледа континуираниот раст на стримингот како примарен поттик: „Погледнете ги неодамнешните перформанси на ‚Спотифај‘ и конзистентниот раст на претплатниците, особено на пазарите во развој“. Покрај тоа, стримингот генерира транспарентни и мерливи податоци за користење, што е клучно за анализа на перформансите на каталогот и за правење на оваа класа на средства подостапна и разбирлива за инвеститорите.

„Вештачката интелигенција може да отвори и нови извори на приходи, особено преку лиценцирање на постоечки песни на платформи со вештачка интелигенција. Ова е сè уште во рана фаза и зависи од регулацијата и прифаќањето, но потенцијалот е таму“, заклучува Шена.