.webp){kind=icon}
Помина речиси една година откако Русија ја нападна Украина, а купувачите во Москва сè уште можат да набават јогурт „активија“ (Activia), електрична четка за заби „орал би“ (Oral-B) или серум за лице од „лореал“ (L'Oréal).
Впрочем, некои производи останаа од времето пред инвазијата, но голем дел од нив сè уште пристигнува во Русија во пратки од европски и американски производители.
Иако, од една страна, овие производители мораа постојано да одмеруваат колку нивното присуство во Русија му штети на нивниот углед, а можеби и носи правни проблеми, сега тие добиваат и друга грижа. Имено, Кремљ им ја прави сè поскапа евентуалната одлука за заминување.
Иако нема западни санкции за стоки за широка потрошувачка и за секојдневна употреба, ограничувањата за руските банки и поединци го отежнаа водењето бизнис. „Колгејт“ (Colgate), „Проктер енд Гембл“ (Procter & Gamble - P&G) или „Лореал“ (L'Oréal) мора да ги заштитат профитот и локалните вработени, да одржуваат присуство на пазарот и да избегнуваат морален компромис, на пример со плаќање даноци на Кремљ.
Извршниот директор на „Унилевер“ (Unilever), Алан Џоуп, вели дека чувствува одговорност за своите 3.000 вработени во Русија и не сака четирите фабрики на компанијата во таа земја да паднат во рацете на тајкуни што се застапници на политиките на Кремљ или на државата.
„Карлсберг“ (Carlsberg) минатата недела предупреди на ризикот дека руските власти би можеле да ги национализираат компаниите за да ја задржат вработеноста на предвоеното ниво, доколку почнат да се сомневаат дека вредноста на овие компании намерно се намалува.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, запрашан за коментар, само рече дека трудовото законодавство постои за да ги заштити руските работници.
Тековни и прогнозирани трендови на рускиот и светскиот БДП
Bloomberg Mercury
Сите овие компликации објаснуваат зошто многу најавени корпоративни заминувања од Русија не се остварија. „Рекит Бенкисер“ (Reckitt Benckiser), производителот на „стрепсилс“ (Strepsils) за ублажување инфекции на устата и грлото, минатиот април објави дека ќе ја пренесе сопственоста на својот руски бизнис на трета страна или на локални вработени, но допрва треба да го стори тоа. „Данон“ (Danone) најави заминување во октомври, но и натаму нема купувач. Тутунскиот производител „Филип Морис“ (Philip Morris International), кој планираше да излезе до крајот на минатата година, вели дека сè уште се бори за одобрение од руските власти.
Малку компании беа навистина одлучни како „Мекдоналдс“ (McDonald's), кој ги продаде своите ресторани во мај. Сега ваквите потези веќе не се едноставни. Има сè помалку потенцијални купувачи што не се под санкции, а Кремљ е сè помалку подготвен да одобри продажба.
„Колку подоцна заминувате, толку е потешко. Владата сега бара попуст од 50 проценти на сите продажни договори“, вели Наби Абдулаев од консултантската фирма „Контрол рискс“ (Control Risks).
Коментирајќи ги зголемените трошоци за заминување, Песков рече дека таков е пазарот и дека компаниите можат да си заминат во согласност со моменталните пазарни услови.
Друг фактор е што руската економија не падна толку колку што се предвидуваше. Минатата година рецесијата беше 2,5 отсто, што значи дека сè уште има пари на кои може да се смета на долг рок.
Минатата недела „Унилевер“ ги предупреди инвеститорите за финансиските ризици од напуштањето на рускиот пазар, а „Бритиш американ тобако“ (British American Tobacco) ја зголеми прогнозата за можни загуби во случај на заминување.
Затоа, со цел да останат и да ги искористат предностите на сè уште профитабилниот пазар, компаниите се одлучија за заобиколна стратегија за пренесување на извршните овластувања на локалните менаџери, запирање на рекламирањето и инвестициите и спроведување ревизии за да се спречи водење бизнис со банки или санкционирани поединци.
„Унилевер“, за да ја избегне главоболката од санкциите, реши да не го изнесува профитот надвор од Русија. Таа компанија, како и „Колгејт“ или „Проктер енд Гембл“, наведува дека на рускиот пазар продава само основни производи.
Шефовите на компаниите исто така гледаат кон иднината.
„Сакам да му дадам шанса на наследникот на мојот наследник да има избор еден ден кога Русија драматично ќе се промени и ќе стане стабилна“, вели извршниот директор на „Карлсберг“, Цис Харт.
