Раст во втора: Лизинг-индустрија во Македонија

Од почетокот на оваа година во земјава се регистрирани 4.617 нови патнички возила, според податоците што ги собира австриско-унгарската компанија „Цеауто“ (CEauto GmbH), која се фокусира на истражување и анализа на автомобилската индустрија во Централна и Источна Европа. Според процените на домашната лизинг-индустрија, околу 40 отсто од овие возила се на лизинг.

Иако лизингот најчесто се поврзува со возилата, Марјан Манчев, директор на „Шпаркасе лизинг“ и претседател на Асоцијацијата на лизинг-друштва во Македонија, вели дека во последните години ситуацијата се менува и со лизинг почнува да се финансира сѐ што е подвижно, што не се вградува и има сериски број за идентификација.

„Овој растечки тренд на финансирање возила не е присутен само на македонскиот пазар туку и на околните пазари, а во согласност со анализите на најголемата федерација на лизинг-компании во Европа, ‘Лизјуроп’ (Leaseeurope), истиот тренд е присутен и на пазарите на земјите од ЕУ. Сепак, масивен дел од финансирањето врзуваме и во лизинг на тешки товарни возила (влекачи, кипери), приколки и полуприколки, градежни машини (багери, машини за асфалтирање…), како и медицинска опрема, па до фотонапонски панели“, вели Манчев за „Блумберг Адрија“.

Двоцифрен раст на лизингот

Според податоците на Народната банка за 2024 година, нето-добивката на компаниите од секторот лизинг има тренд на опаѓање, кој почна во 2021 година. Манчев вели дека овие податоци се под влијание на една од компаниите што во последните две години генерирале загуба што влијае на вкупните бројки, но, генерално, секторот е профитабилен.

„Како лизинг-индустрија во Македонија можеме да се пофалиме дека секоја година имаме двоцифрен раст на финансирањето и покрај приличнaта стагнација на продажбата на нови возила. Тоа укажува дека нашето учество во финансирање возила расте и, според нашите анализи, учеството на лизингот во финансирање нови возила (патнички и лесни комерцијални) е помеѓу 35 и 40 отсто, што претставува доминантен начин на финансирање, и полека се приближува до европските трендови, каде што финансирањето по пат на лизинг е некаде околу 65 отсто“, вели Манчев.

Високите камати негативно влијаеја на индустријата

Високите каматни стапки во претходниот период негативно влијаеја на индустријата. Тоа беше особено видливо во 2023 година, кога значителен број договори беа раскинати. Но од лани состојбата се подобрува. Според нашиот соговорник, однесувањето на клиентите во услови на рестриктивна монетарна политика е логично, но сега кога Еуриборот се врати на ниво од пред кризата, лизингот повторно станува конкурентен поради брзината и ефикасноста.

„Ова однесување на клиентите беше и очекувано, со оглед на растот на каматните стапки предизвикан од порастот на Еуриборот. Тоа поинтензивно се почувствува кај лизинг-компаниите отколку кај банките, со оглед на тоа дека лизинг-компаниите во Македонија се под директно влијание на движењето на каматните стапки на европскиот пазар (пред сè Еуриборот) и немаат депозити или други начини на финансирање како што имаат банките“, објаснува Манчев.

Сектор со сериозен потенцијал – особено корисен за фирмите

За годинава, Манчев вели дека секторот ќе расте со стапка од 15 отсто во однос на лани, а за следниот период се очекува и повисока побарувачка на градежни машини и опрема, со оглед на најавените поинтензивни капитални расходи од страна на државата.

Според него, лизингот е особено корисен за компаниите доколку нивната цел е да имаат оптимална структура на финансирање и се посветени на одржување стабилен паричен тек.

„Особено се зголемува интересот за оперативниот лизинг, кој подразбира управување со флоти на возила од моментот на набавка и нивна експлоатација со вклучени вкупни трошоци, за кои лизинг-компанијата издава само една фактура. Овој начин на финансирање е особено поволен за паричниот тек, соодветното буџетирање и управувањето со трошоците“, вели Манчев.