.webp){kind=icon}
Дефицитот во Фондот на ПИОМ го достигна врвот во 2017 година, по што следуваа реформи, со што зависноста на државниот пензиски фонд од централниот буџет се намалува. „Но барањата за зголемување на пензиите, надвор од законското усогласување со порастот на трошоците на животот и просечната плата, може повторно да го направат нестабилен Фондот на ПИОМ“, вели во интервју за „Блумберг Адрија“, Благица Петрески од „Фајнанс тинк“.
„Дефицитот на Фондот на ПИОМ во 2017 година изнесуваше над 43 отсто, а до тоа стигна затоа што зголемувањата на пензиите што се правеа беа поголеми од законски означеното усогласување на пензиите“, вели Петрески.
Таа додава дека тоа всушност значи дека таквите политики на ад хок зголемувања не одат во прилог на одржливоста на Фондот на ПИОМ. По 2017 година, кога беше направена реформа со која беше договорено дека тој товар ќе биде споделен со тековните вработени, каде што ќе има мало зголемување на придонесите за пензии, но и со тоа што зголемувањето на пензиите ќе биде само во рамките на законските можности, зависноста на Фондот од централниот буџет постепено почна да се намалува.
Bloomberg Adria
„Сега дефицитот на Фондот на ПИОМ од централниот буџет е околу 33 отсто и тоа треба да биде поука дека зголемувањето на пензиите може да доведе до повторен раст на зависноста на ФПИОМ од централниот буџет, што на долг рок може да значи зголемување на старосната граница за пензионирање, што е непопуларна мерка“, вели Петрески.
Таа ја смета за преоптимистичка тезата дека ако се скратат непродуктивните трошења, може да се обезбедат дополнителни средства за барањата на пензионерите.
„Дури и при најоптимистичките верувања дека би биле скратени непродуктивни трошоци, сметам дека тие износи нема да бидат доволни, што на крајот ќе значи дека вкупните зголемувања ќе треба да бидат исплатени од општо оданочување. Тоа значи дека вкупните трошоци ќе ги исплатат и граѓани што можеби никогаш во животот нема да добијат пензија затоа што не се во моментот во таков работен однос, а ќе уплатуваат пари во буџетот“, вели Петрески.
Bloomberg Adria
„Вториот аспект на гледање на ова прашање од перспектива на фискални политики е кои се другите долгорочни цели на буџетот, односно на долг рок е потребна консолидација на буџетскиот дефицит“, појаснува Петрески, која вели дека во иднина треба да се размислува како ќе го кратиме овој моментален дефицит.
Третиот аспект што треба да го земеме предвид кога зборуваме за исплата на дополнителни средства од буџетот е споредба со други буџетски категории, како што се инвестициите во образованието и здравството, кои се две клучни буџетски категории за инвестиции во човечкиот капитал. Во последните години овие две буџетски категории нам ни се стагнантни и токму на тоа треба да му се посвети посериозно внимание.
Петрески, сепак, смета дека барањето на пензионерите за раст на пензиите по линеарна основа во износ од 3.500 денари е подгреано од фактот што со одлука на Уставниот суд платите на именуваните лица се зголемија за 78 отсто.
„За таков потег не беше ни време ни место, особено во услови на криза“, вели Петрески.
Таа заклучува дека Владата треба да најде модел како да се ревидира ваквата одлука и да се најде издржливо решение, кое нема да креира дополнителни барања и револт кај други општествени групи.
