.webp){kind=icon}
Народната банка на Македонија на 23 јули треба да донесе одлука за монетарната политика во следниот период дали ќе се олабави или и натаму ќе ги задржи истите каматни стапки. Влијанието на монетарната политика врз пазарот на капиталот секако е големо, а нејзиното олабавување треба да го подобри пазарното расположение и да придонесе за подобрување на трендот на европските берзи и берзански индекси.
„Сметам дека сè додека ЕЦБ нема убедливи докази дека ценовните притисоци се целосно во рамките на нивната цел треба да бидеме претпазливи“, вели Стефан Таневски, асистент по економија и финансии на „Американ колеџ“.
Тој посочува дека што се однесува на регионот, ситуацијата е слична, односно централните банки во голема мера ја набљудуваат политиката на ЕЦБ и како резултат на оние смирувања на европските очекувања и инфлацијата, во согласност со последните извештаи, и во нашиот регион се очекува постепено олабавување на монетарната политика, што секако треба да донесе позитивни изгледи на хоризонтот, но и раст на берзанските индекси и берзите во регионот севкупно.
Стефан Таневски (ТВ-гостување)
Bloomberg Adria
Таневски посочи дека во една негова неодамнешна студија се документира влијанието на монетарната политика особено врз два сектора.
„Тоа е секторот финансии, што главно се должи на нивната структура односно присуството на мултинационални корпоративни мрежи што се доста интегрирани. Спротивно на тоа, ако го погледнеме секторот производство, таму на пример нема статистички значајно влијание, бидејќи овој сектор како и другите е главно фрагментиран“, вели Таневски.
Финансиска писменост и регионализација на берзите
Таневски смета дека во последниве години иницијативи на Народната банка, Македонската берза и Комисијата за хартии од вредност започнуваат да покажуваат видливи резултати во подобрување на финансиската писменост и свесност.
„Сепак, потребно е време за овие ефекти да се материјализираат, па затоа во оваа фаза е важно да се следи трендот. Иако во последните години има раст на средствата под управување во инвестициските фондови во земјава, податоците покажуваат дека јавноста сè уште претпочита депозити во банка наместо алтернативни инвестиции“, вели тој.
Таневски додава дека, според последните податоци, депозитите во банка изнесуваат околу 7,8 милијарди евра, додека вредноста на средствата со кои управуваат фондовите е околу 180 милиони евра, што претставува околу 3 отсто од вкупните депозити.
„Дополнително, едно дамнешно истражување од ОЕЦД покажува дека нивото на финансиската писменост во земјава на скала од 0 до 100 поени изнесува 56, што укажува на потребата од понатамошна едукација“, заклучува Таневски.
Во овој контекст, тој смета дека регионализацијата на берзите е долгорочно решение за подобрување на ситуацијата во регионот.
„Тоа би донело значајни придобивки, како што се привлекување меѓународни институционални инвеститори и поттикнување на економската активност, додека пак подобрувањето на финансиската писменост, особено кај помладите, е клучна појдовна точка за тие цели, бидејќи информираните инвеститори имаат тенденција да учествуваат на берзите и да ги искористат придобивките од инвестирањето“, вели Таневски.
Идејата за регионализација на берзите не е нова, меѓутоа досега таа не е реализирана во вистинска смисла на зборот.
„Сметам дека тука има еден структурен проблем, а тоа е поединечната ликвидност на сите берзи во регионот, која кога ќе се разгледа, ќе видиме дека е релативно ниска. Тоа може да има главно две позначајни негативни влијанија. Првото е да го спречи растот и, во најмала рака, да го одолжи растот на друштвата што котираат на берзите, токму поради немање на таа берзанска ликвидност. Второто е да ги демотивира потенцијалните инвеститори, како од регионот така и однадвор, да ги aлоцираат своите пари во регионалните берзански индекси, регионалните берзи во Западен Балкан“, вели Таневски.
Тој додава дека токму затоа смета дека е потребно да се размислува во насока на регионализација како едно долгорочно решение, особено што се очекува тоа да придонесе за решавање на овој главен структурен проблем, односно ликвидноста.
