Економија

Кои се регионалните милионери што инвестираат во хотели со пет ѕвезди?

Извор: Dragana Tomić – Bloomberg Businessweek

25 јуни 2024, 06:30

Многу регионални бизнисмени сфатија дека хотелската индустрија е профитабилен бизнис

Во рацете на пет српски бизнисмени има 36 луксузни хотели

Доне Таневски е еден од најуспешните македонски хотелиери

Кои се регионалните милионери што инвестираат во хотели со пет ѕвезди?

Bloomberg Businessweek Adria

Ако се суди по бројот на реализирани и најавени инвестиции во хотели, се чини дека, без разлика што е нивната основна дејност, сопствениците на големиот капитал сакаат да инвестираат во хотели, особено во луксузни. Аргументи има многу - луксузните хотели постигнуваат добри резултати, попрофитабилни се и имаат побрз поврат на инвестицијата.

„Хотелскиот бизнис не е рентабилен на краток рок, бидејќи има значително подолг период на поврат на вложените средства. Дури и до 15 години. Исклучок се луксузните хотели, со високи цени, каде што тој рок е пократок. За побрзо враќање на вложените средства во хотелиерството, потребно е да имате врвна понуда, на светско ниво. Да понуди повеќе отколку што очекува гостинот. Гостите ги фалат овие хотели преку други хотели и туроператорите, бидејќи само оние што се задоволни ја претставуваат најдобрата препорака за овој бизнис“, објасни во интервју за „Новости“ Мирољуб Алексиќ, српски бизнисмен што го приватизира првиот хотел пред повеќе од две децении.

СРБИЈА

Вкупно 36 луксузни хотели во рацете на пет бизнисмени

Луксузните хотели во Копаоник, Златибор, Врњачка Бања, како и на најатрактивните локации во регионот се во сопственост на Миодраг Костиќ, Мирослав Мишковиќ, Предраг Матијевиќ, Филип Цептер и Мирољуб Алексиќ. А оваа „петка“ поседува вкупно 36 хотели, од кои сите се категоризирани со четири или пет ѕвезди.

Првиот хотел го приватизира Мирољуб Алексиќ

Мирољуб Алексиќ, сопственикот на групацијата „Алко“, не ги задоволил своите деловни апетити само со производство на познати брендови на кондиторски производи и шпорети, туку ја проширил својата деловна империја и на хотели.

Неговата групација на А-хотели е првиот корпоративен синџир хотели во Србија. Во него работат пет хотели, три се категоризирани со пет ѕвезди, а два со четири ѕвезди.

Првиот хотел Алексиќ го купил во 2003 година во Буковичка Бања. Аукциската приватизација на хотелот „Извор“ во Буковичка Бања се смета за најуспешна приватизација во хотелиерството во Источна Европа.

И хотелот „Торник“, хотел со пет ѕвезди на Златибор, му припаѓа на Алексиќ. Вредноста на најлуксузниот туристички објект на Златибор се проценува на 50 милиони евра.

Мирољуб ги пречекува гостите и во Врњачка Бања, во два хотела. Во хотелот „Парк“, кој има пет ѕвезди, и во хотелот „Слатина“, кој има четири ѕвезди. Покрај овие четири хотели, во рамките на синџирот А-хотели работи и хотелот „Слобода“ во Шабац.

„Работам многу, систематски и организирано. И сакам да ги гледам резултатите од мојата работа. Парите никогаш не ми биле цел, но секогаш доаѓале како резултат на доброто расудување и напорната работа. А парите немаа никакво влијание, ниту ме променија. Можеби затоа што моето семејство отсекогаш било богато“, изјави еднаш Алексиќ за „Е-капија“.

Мишковиќ го има најголемиот хотел во главниот град на Србија

Хотелот „Интерконтинентал“ е првиот хотел што Мирослав Мишковиќ го купил во 2008 година, на јавно наддавање, за 148,8 милиони евра. Во конкуренција за „Интерконтинентал“, Мишковиќ се натпреваруваше со Миодраг Костиќ и Филип Цептер, кои дадоа заедничка понуда, како и со Гркот Лампис, кој е мнозински сопственик на хотелот „Хајат“.

Понудувајќи ја највисоката цена, „Делта“ станува сопственик на хотелот и по реконструкцијата ги отвора вратите за гостите во декември 2013 година под името „Краун плаза“ (Crowne Plaza). Ова е моментално најголемиот хотел во главниот град, со површина од 33.000 квадратни метри.

Инвестира во Словенија и на крајот на 2017 година го отвора хотелот „Интерконтинентал“ во центарот на Љубљана.

Во октомври 2021 година започна со работа хотелот на Мишковиќ – „Индиго“.

Мишковиќ продолжи да го зајакнува своето хотелско портфолио со преземање на хотелот „Радисон олд мил“ (Radisson Old Mill) во јуни минатата година. И нема намера да застане тука.

Како што најави Андреј Совровиќ, директор на хотелот „Делта“, компанијата на Мирослав Мишковиќ налето ќе започне со изградба на „Делта дистрикт“, во блокот 20 во Нов Белград, во чии рамки ќе биде сместен и луксузниот хотел „Интерконтинентал“. „Делта“, според Совровиќ, планира да отвори уште еден хотел во главниот град, покрај „Интерконтинентал“.

Костиќ доминира во регионот

Миодраг Костиќ, сопственикот на „МК група“, инвестираше повеќе од 500 милиони евра во туризмот. Овој српски бизнисмен денес е сопственик на 14 хотели во четири земји од јадранскиот регион – Србија, Словенија, Хрватска и Црна Гора. Се чини дека никој не покажа подобро од него дека капиталот ги пробива и најтешките политички бариери доколку за него има економски интереси.

На Јадранот, Костиќ има 11 хотели - осум во Црна Гора, два во Хрватска и еден во Словенија, на најатрактивните локации. Тој е мнозински сопственик (53 проценти) на аеродромот во Порторож, а поседува и терен за голф, кој зафаќа 80 хектари.

Сè започна со хотелот „Гранд Копаоник“, кој беше првата инвестиција на Миодраг Костиќ во туризмот, пред точно 15 години.

Потоа инвестирал во зграда лоцирана на падините на Фрушка Гора - езерското одморалиште „МК“ и хотелот „Шератон“ во Нови Сад.

Костиќ го отвори пазарот во Словенија во 2015 година, кога за 25 милиони евра го купи престижниот „Скипер ресорт“ (Skiper Resort) на словенечкото крајбрежје, во кој е вклучен и хотелот со пет ѕвездички „Кемпински палас“ (Kempinski Palace). Во јануари 2019 година, „МК група“ во својата туристичка империја ја додаде мнозинската сопственост на аеродромот (53 проценти) во Порторож.

На хрватското крајбрежје, Костиќ ги има хотелот „Кемпински Адријатик“ и „Петрам ресорт“ (Petram Resort).

Во Црна Гора, Костиќ е малцински сопственик на два престижни хотелски комплекси – „Будванска ривиера“ и „Свети Стефан“, во чии рамки работат осум хотели.

Матијевиќ и добива и подарува хотели

Петар Матијевиќ, најголемиот земјопоседник во поранешна Југославија и некрунисан крал на месото, поседува не само месарници, кланици и земјоделски фарми туку и хотели. Во Нови Сад Матијевиќ управува со хотелите „Александар“ и „Центар“, како и со туристичката населба Рибарски остров. Сопственик е на хотелот „Војводина“ во Зрењанин.

Тој во 2016 година стана сопственик на зградата „Југоекспорт“ во Коларчева, една од најубавите згради во Белград.

„Татко ми беше носач на куфери во 1930 година и поголемиот дел од времето го поминуваше токму на тоа место, пред зградата на Коларчева 1, каде што чекаа господа со багаж. Не планирав да ја земам оваа зграда, но моите синови излегоа на лицитација и ја купија зградата на мојот роденден“, откри тогаш Матијевиќ за „Блиц“.

Подарокот на таткото за неговиот 63 роденден ги чинел синовите 7,3 милиони евра.

Во јануари годинава Матијевиќ во своето хотелско портфолио го додаде хотелот „Славија“, државно претпријатие што вклучува кула од 16 ката, во која се сместени хотелот „Славија“ и помалиот нов хотел „Славија лукс“, т.е. „Славија Гарни“. Тој издвои околу 25 милиони евра за проширување на својата хотелска империја.

„Кралот на лонците“ поседува шест хотели, а го гради седмиот

Бизнисменот Филип Цептер, познат по трговијата и производството на прибор за кујна, медицински помагала и козметика, е сопственик на највредниот хотел во Врњачка Бања - хотелот „Цептер Врњачка Бања“, кој се простира на 5.000 квадратни метри покрај главното шеталиште во Врњачка Бања.

Името „Цептер“ го носи и хотелот во Козарска Дубица, кој е отворен во 2010 година.

„Оттука заминав во далечната 1969 година во Белград, каде што студирав. По десет години се преселив во Австрија, па во Монако, каде што сум 22 години. Компанијата ’Цептер’ инвестираше четири милиони евра во изградба на врвен квалитет хотел во Козарска Дубица. Ова е уникатна инвестиција по содржина, која никогаш нема да се врати од економски аспект, но со оваа инвестиција се дадов себеси и тоа е мој подарок за општината“, рече Филип Цептер на отворањето на хотелот во неговата родна Козарска Дубица за „Е-капија“.

На почетокот на декември 2014 година во строгиот центар на Белград беше отворен хотелот „Цептер Белград“.

Во Бајина Башта, неофицијално најбогатиот човек во Централна Европа ги поседува хотелите „Цептер Дрина“ и „Цептер Вила Дрина“, а во Бања Лука „Цептер хотел Палас“.

Но Филип Цептер не застана тука.

Кон средината на минатата година тој го претстави проектот на новиот хотел „Палас“ во Бања Лука. На местото на недовршениот дел од хотелот „Палас“ во центарот на Бања Лука ќе се изгради нов. Новиот хотел е најавен како најлуксузниот објект во Република Србија, кој ќе биде висок повеќе од 100 метри. На овој проект работеше светски познатиот архитект Хани Рашид, кој очекува да биде готов за три години.

ХРВАТСКА

Полонијо го обновува култниот хотел на Крк

На крајот на минатата година градежниот и туристички бизнисмен од Врбница, Јосип Полонијо, ги купи „Вила Гај“ и хотелот „Учка“ на Крк, еден од хотелите во Омишаљ за кои многу луѓе чувствуваат носталгија. Значи, и вилата и хотелот по години пропаѓање имаат посветла иднина со инвестицијата на Полонијо.

„Што се однесува на хотелот ’Учка’, се надевам дека ќе го завршиме навреме и дека, доколку сè биде како што се надевам, обновениот и дотеран хотел ’Херитаџ’ (Heritage) уште сезонава ќе ги отвори вратите за гостите. Ако не е подготвен за оваа сезона, сигурно ќе биде подготвен за сезоната 2025“, изјави Полонијо за „Нови лист“.

Покрај овие две неодамна купени згради, Полонијо на Крк претходно во својот имотен лист ги запиша и реновираните „Вили Рива“, таверните „Мулиќ“, ресторанот „Фиш хаус“ (Fish House) и поранешниот дискоклуб на полуостровот Пешја.

Како што најави, сместувачко-угостителската понуда на која во моментов интензивно работи планира да ја заокружи со изградба на туристичко-угостителски објект на Пешја.

Заедно со инвестициите во ревитализација на некои од најатрактивните мали згради на брегот на Омишаљ, Полонијо работи и на развој на проект за изградба на камп за 600 гости во околината на Врбник, мини-одморалиштето „Порто Ре“ во Краљевица со десет вили, и на изградба на бутик-хотел во Риека, со 22 сместувачки единици.

Полонијо исто така е познат по својот добро воспоставен бизнис за изградба на луксузни камени викендички и рурални вили со базени. Неговата сега доста силна туристичка компанија управува со објекти во Врбник, Рисика, Гарица, Врх и езерото Сабљача, кои се приближно 15.

Мамиќ влегува во хотелиерството

Сопственикот на трговскиот синџир „Томи“, Томислав Мамиќ, планира да изгради комплекс со четири ѕвезди „Вила Росина“ во Сплит. Овој комплекс ќе располага со 73 сместувачки единици, со околу 150 легла. Рокот за завршување на работите е почетокот на 2026 година. „Вила Росина“ во Бачвице е негова прва екскурзија во туристичкиот сектор.

Мамиќ , како што велат, по болниците, е најголемиот работодавец во Хрватска. Помеѓу 4.500 и 4.600 работници работат во групацијата „Томи“ (малопродажен синџир, пекарско-слаткарската куќа „Бобис“ и месната индустрија „Петасон“ од Солин).

Мамиќ немал поголеми контроверзии во деловната кариера. Единственото сериозно судење што го имаше беше во 2014 година, кога беше обвинет за даночно затајување од 1,5 милион куни затоа што отпишал мебел за домаќинството како деловен трошок. Но тој ја намирил целата сума со образложение дека станува збор за различни толкувања на сметководствени документи.

Гргиќ инвестираше и во хотел и во луксузен камп

Ниту Дубравко Гргиќ, неофицијално најбогатиот човек во регионот и „кралот на осигурувањето“, не можеше да им одолее на хотелите. Во 2016 година во своето деловно портфолио ги додаде хотелите и одморалиштата „Медора“ во Подгорица. Тој има два хотела со повеќе од 500 сместувачки единици и еден автокамп. И двата хотела се наоѓаат во Подгора - принцезата на хрватскиот Јадран, веднаш до една од најубавите плажи на хрватското приморје.

Гргиќ е мнозински сопственик на „Аграм груп“, која работи во областите на осигурување, лизинг, технички прегледи, медицина, банкарство и хотелиерство и туризам. Неговото богатство се проценува на над три милијарди евра.

„Кралот на тоалетната хартија“ гради два луксузни хотела

Херцеговскиот бизнисмен Петар Ќорлука, кој стои зад познатиот хрватски бренд на тоалетна хартија „Тета Виолета“, минатата година ја започна реконструкцијата на хотелот „Хрватска“ во Башка Вода. Ќорлука го купи овој хотел на Макарска Ривиера од Министерството за државен имот во 2019 година за 6,1 милиони евра. Реконструкцијата ја забави пандемијата, но и чекањето на градежната дозвола за зградата до хотелот, за која инвеститорот рече дека вреди околу 20 милиони евра.

Пред да го купи хотелот во строгиот центар на Башка Вода, кој има 136 сместувачки единици, од кои 128 се соби и осум апартмани, овој бизнисмен во своето туристичко портфолио додаде два хотела.

Едниот во Сараево – „Колорс“, со пет ѕвездички, а другиот во родното место Груде, на кое, како што најави, планира да му го промени изгледот со инвестирање во изградба на модерен трговски центар и луксузен хотел.

Трговскиот центар се гради на местото на некогашниот хотел „Груде“, кој беше урнат веднаш штом го купи Ќорлука и реши да изгради нов на местото на дотраената зграда.

„За хотелот сè уште се работи идејното решение на проектот, а проектот за трговскиот центар е веќе завршен“, изјави за кликс.ба Ќорлука, кој, покрај бизнисите, отвори и дом за стари и снеможени лица.

Наводно, Ќорлука купил и 30.000 квадратни метри земјиште во Билошевац, каде што имал или има намера да изгради хотел со пет ѕвезди.

И списокот не завршува тука. Хрвоје Пежиќ, претседател на управниот одбор на „ХОК осигурување“, кој поседува три хотели под брендот „Хилтон“, неодамна објави дека гради хотел во Угљан.

И Паво Зубак исто така во 2023 година отвори нов хотел со пет ѕвезди „Валадрион ресорт“, откако инвестираше во хотелот „Икадор“ во Ика.

БОСНА И ХЕРЦЕГОВИНА

Зукиќ ја донесе Хилтон во БиХ

Халим Зукиќ, босански бизнисмен, склучи договор за франшиза со еден од најголемите светски синџири на хотели „Хилтон“ и најави отворање на два луксузни хотела, еден во Мостар - „Неретва Мостар тапестри колекција од Хилтон“ и еден во Сараево – „Хемптон од Хилтон Сараево сити центар“.

Хотелот „Неретва“ во Мостар, еден од предвоените симболи на овој град, кој беше договорен да биде „Хилтон“, Зукиќ го купи во 2003 година.

По реконструкцијата, историскиот скапоцен камен на Мостар ќе го има шармантниот и посебен стил на „Тапестри колекција од Хилтон“, сместувачки капацитет од 80 соби, ресторан и спектакуларна тераса, како и салон и лоби-бар, затворен базен со спа и фитнес-центар. Оригиналната автентичност и фасадата на хотелот ќе останат недопрени, со зачувана историска и архитектонска вредност.

Центарот на градот „Хемптон од Хилтон Сараево“ во улицата Маршал Тито ќе има сместувачки капацитет од 98 соби. Предвидено е да се обноват постојните фасади на објектот, со зачувување на нивниот карактер и улогата што ја играат во амбиенталната целина на улицата.

Ова е прва франшиза на „Хилтон“ во Босна и Херцеговина, а двата хотела се очекува да бидат отворени до 2026 година.

Покрај тоа, Зукиќ е инвеститор и во проектот за одморалиште „Виланд“ (ViLand). Проектот предвидува изградба на хотел и спа-центар, шест езера, бунгалови, шатори, здравствен дом и адреналински парк, како и голем број угостителски и трговски објекти.

Покрај горенаведеното, одморалиштето ќе има и други содржини што се во доменот на деловните тајни“, изјави Зулкиќ за „Е-капија“ во 2017 година, кога за првпат беше објавено одморалиштето „Виланд“.

Сепак, седум години подоцна се чека да се изградат најголемиот број најавени содржини.

Инаку, Зукиќ е сопственик на голем број компании во БиХ, кои работат со различен успех, а се испроба и во политиката во 2016 година. Тој беше кандидат на тогашната коалиција СДА-СББ за градоначалник на Високо.

СЛОВЕНИЈА

Хотелите се магнет за странците

Најголем дел од туристичкото сместување во Словенија е во сопственост на компанијата „Сава туризам“, која буквално го контролира хотелиерството на Блед и ги поседува „Терме 3000“, бањата во Раденци, „Терме Птуј“, „Терме Бановци“ и хотелите „Бернардин“.

Српскиот бизнисмен Миодраг Костиќ наводно е заинтересиран за купување на 41,7 отсто од компанијата „Сава туризам“, но од компанијата „МК група“ за „Блумберг Адрија“ изјавија дека плановите на компанијата во моментов не се насочени кон инвестирање во нови хотели.

„Во оваа и наредната година планираните инвестиции ги насочуваме во постојното портфолио, дополнително го подигаме квалитетот на услугата на уште повисоко ниво и ги развиваме самите дестинации“, велат од „МК група“.

Другите големи хотели во Словенија се во сопственост на странци. Хотелот „Палас“ во Порторож е во сопственост на српскиот бизнисмен Миодраг Костиќ, единствениот хотел „Интерконтинентал“ со пет ѕвезди во Љубљана го изградил српскиот тајкун Мирослав Мишковиќ. Повеќе од половина од хотелите во Рогашка Слатина се во сопственост на руски сопственици, некои хотели се во сопственост на Австријци и Италијанци.

Сепак, локални хотелиери напишаа некои интересни приказни.

Меѓу нив вреди да се истакне приказната за криптомилионерот Демијан Мерлак, кој купи четири хотели во Бохињ. Хотелот „Бохињ“ во Рибчев Лаз е отворен за гости, додека хотелите „Златорог“ и „Вогел“ сè уште чекаат реновирање.

„Златарна Целје“, која е во сопственост на семејството Албрехт, во 2022 година го отвори најголемиот хотел и конгресен центар „Гранд плаза“ во центарот на Љубљана. БТЦ пред неколку години го изгради и хотелот „Плаза Љубљана“. Подоцна тој беше вклучен во синџирот хотели „Радисон“ и преименуван во хотел „Радисон блу плаза“. Семејството Албрехт го зазеде 30-то место на листата на најбогати Словенци во 2023 година, со проценета вредност на имотот од 79,8 милиони евра.

Хотелот „Гранд“ во Копер, кој го реновира сопственикот Алеш Пишчанец, носи посебна приказна.

Алеш Пишчанец е претприемач од Копер што пред пет години од ДЗС и Терме Чатеж го купи хотелот „Копер“ на Коперската Ривиера, го реновира во хотел со четири ѕвезди и му го промени името во „Гранд Копер“.

Хотелот „Јама“ во Постојна, во сопственост на милионерот Марјан Батагел, исто така ги отвори своите реновирани врати пред пет години. Батагел пред неколку години го купил и престижниот хотел „Вила Планика“ во Језерски. Според неговите процени, тој инвестирал од 3,5 до 3,7 милиони евра во реновирањето на хотелот.

МАКЕДОНИЈА

Таневски половина век во хотелиерството

Доне Таневски е еден од најуспешните и најискусни бизнисмени и долгогодишен директор на најголемата македонска хотелска компанија „Македонија турист“. Тој е во угостителството повеќе од 50 години. Со успешно инвестирање во депозити и хартии од вредност, тој ги зацврсти позициите на Македонија и го донесе „Холидеј ин“ во Македонија во 2000 година.

Тој е член на надзорниот одбор на оваа компанија и сопственик на 21,5 отсто од капиталот.

Форбс го вброи меѓу петте најбогати Македонци.

„Ако имаш среќа да го фатиш возот, влези и оди, ако не ти се допаѓа, можеш да се симнеш на првата станица, а ако продолжиш, никој не може да те фати“, изјави Таневски еднаш за „Магазин туризам“.

Во рамките на компанијата „Македонија турист“ работат „Холидеј ин“, „Турист“, „Карпош“, „Јадран“, „Бристол“, „Белви“, „Водно“ и два ресторана.