Гордана Силјановска-Давкова вчера официјално стана првата претседателка на Македонија. Таа се обврза дека должноста ќе ја извршува совесно и одговорно, ќе го почитува Уставот и законите ќе го штити суверенитетот, територијалниот интегритет и независноста на Република Македонија и дел од својот говор им го посвети на жените.
Добро утро, подолу петте вести што ги издвоивме за почеток на денот.
Цените во земјава растат со (не)оправдани изговори
Оправдан ли е растот на цените на производите и услугите е прашање што често си го поставуваат и граѓаните, кои последни ја плаќаат сумата. Тоа е веројатно прашање и за трговците, а со него се занимаваат и економските аналитичари. Со почетокот на војната во Украина почна тренд на глобален раст на цените првенствено поради намалувањето на понудата на одредени стоки и услуги.
Недостигот од работна сила и прекините во синџирот на снабдување ги зголемија трошоците. Растеше цената на енергијата, на транспортните трошоци и секако на крајните услуги и производи. Стапките на раст беа и двоцифрени. Во моментот во тек е процес на стабилизирање на цените, иако сепак инфлацијата не е ставена под контрола. Тоа не го замаглува фактот дека имаше, а и сега има, зголемување на цените кое не е сосема оправдано.
ББА-анализа: Македонија најмногу увезува месо од Бразил
Регионот Адрија е силно зависен од увоз на месо. Просечната стапка на покриеност со месо во регионот е само 25 проценти, посочуваат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ во новата анализа на регионалната месна индустрија објавена на „Блумберг Адрија инсајт“. „Словенија води на скалата со 46 проценти покриеност во 2023 година, додека другите назадуваат, особено Македонија и БиХ, со само 10 проценти покриеност“, велат аналитичарите.
Тие објаснуваат дека поскапата работна сила, помалите земјоделски површини и построгите регулативи се главниот двигател на неконкурентноста во однос на јужноамериканските и азиските производители. „Најмногу месо се увезува од земјите на ЕУ поради нивната близина односно поради тоа што месото е лесно расипливо. Што се однесува на извозот, тој е концентриран во регионот Адрија и во соседните земји како Италија, Австрија и Унгарија“, велат аналитичарите.
„Епл“ блиску до договор со кој ќе го стави ЧетГПТ на ајфон
„Епл“ (Apple Inc.) склучи договор со „Опен еј-ај“ (OpenAI) за користење на технологијата на стартапот на ајфон (iPhone), како дел од поширокиот обид на компанијата да ја внесе вештачката интелигенција на нејзините уреди, информираат за „Блумберг“ луѓе запознаени со ова прашање. Двете страни ги финализирале условите на договорот за користење на Чет ГПТ (ChatGPT) во иОС18 (iOS 18) на „Епл“, следниот оперативен систем на ајфон. Од „Епл“ исто така разговарале со „Гугл“ на „Алфабет“ (Alphabet Inc). за лиценцирање на четботот Џемини (Gemini).
Дискусиите засега не резултирале со договор, но се‘ уште се во тек. Договорот за „Опен еј-ај“ ќе му овозможи на „Епл“ да понуди популарен чет-бот како дел од мноштвото нови функции за вештачка интелигенција што планира да ги објави следниот месец. „Блумберг“ во април објави дека разговорите со „Опен еј-ај“ се интензивирани. Сепак, нема гаранција дека договорот ќе биде објавен веднаш.
Новиот ајпад про е потенок од кој било производ на „Епл“ досега
„Епл“ (Apple Inc.) го претстави новиот ајпад про (iPad Pro), фокусиран на вештачка интелигенција, како и поголемиот ајпад ер (iPad Air), со цел да се освежи линијата на таблети, која стагнираше во последните две години. На онлајн настанот „Лет лус“ (Let Loose) во вторникот компанијата ја претстави првата редизајнирана верзија на ајпад про од 2018 година. Новиот модел е потенок, вклучува поостар дисплеј ултраретина ХДР (Ultra Retina XDR) со технологија ОЛЕД (OLED) и има побрз чип M4, кој може да се справи со задачите со вештачка интелигенција.
Новиот ајпад ер (iPad Air) изгледа како претходната верзија, но има опција со поголем екран и процесор M2. Новиот 13-инчен ајпад про е дебел само 5,1 милиметри, велат од компанијата, со што е најтенок производ на „Епл“ досега. Поголемата верзија е за петтина од килограм полесна од својот претходник, додека 11-инчниот модел тежи помалку од половина килограм.
Ирак ќе се придржува до одлуките на ОПЕК за производството на нафта
Ирачкиот министер за нафта изјави дека продолжување на намалувањето на производството на нафта е прашање на ОПЕК и дека земјата ќе се придржува до одлуките на групата. „Продолжувањето на доброволното намалување на суровата нафта е предмет на договор меѓу земјите на ОПЕК“, изјави за министерот за нафта Хајан Абдул Гани. „Ирак е дел од ОПЕК и неопходно е да се придржуваме и да се согласиме со сите одлуки донесени од организацијата“.
Во саботата, министерот посочи дека Ирак нема да се согласи да ги обнови намалувањата. Министрите треба да се состанат на 1 јуни во Виена и се очекува да продолжат со ограничувањата на производството и во втората половина од годинава. Ирак, вториот по големина производител во ОПЕК, веќе предизвикува вознемиреност во групата со неуспехот да ги спроведе целосно постојните намалувања.